Аçтăрхан
Аçтăрхан — хасарсен VIII ĕмĕрти вăйпучĕ.
Этимологи[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Аçтăрхан — Аç (ас) тăрăхăн ханĕ, урăхла каласан, ас (ус) халăхĕн турханĕ. Ассем (уссем) — тĕрĕк йăхĕсем, авалхи чăваш йăхĕсене питĕ çывăх йăхсем. Ус (огуз) чĕлхи, чăваш чĕлхи пекех, анăçри хун чĕлхи ушкăнне кĕрет.
Кун-çулĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Пĕрремĕш хут ун çинчен Çывăх Хĕвелтухăçра пурăннă авалхи тĕпчевçĕсем 764 çулхи вăрçă пирки çырнă чух асăнаççĕ. Çав çулхине Аçтăрхан пысăк çарĕпе эрменсен çĕрне тапăнса кĕрет, нумай çынна тыткăна илет. Ун хыççăн арапсем майла пулса кĕрешекен грузнсене тапăнать, Тбилиси хулине туртса илет.
Я. Куби Аçтăрхана хасарсен патши тесе чыслать.
Çавăн пекех пăхăр[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Вуламалли[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- "История халифов варденета Гевонда, писателя VIII в.", 1862.
- Артамонов М.И. «Хасарсен историйĕ»
- Я. Куби, "Историсем"
- "Языки народов СССР"
- Юхма Мишши, «Авалхи чăвашсем, Шупашкар, 1996.
Ĕçри хастарлăх хулисем |
|
|---|---|
Алдан • Аçтăрхан • Барнаул • Бологое • Боровичи • Улатимĕр • Вологда • Воркута • Воткинск • Горловка • Дзержинск • Екатеринбург • Златоуст • Иваново • Ижевск • Иркутск • Хусан • Каменск-Уральский • Каспийск • Кемĕр • Киров • Коломна • Комсомольск-на-Амуре • Кострома • Красноярск • Луганск • Лысьва • Магадан • Магнитогорск • Мончегорск • Находка • Чулхула • Нижний Тагил • Новокузнецк • Новомосковск • Çĕн Çĕпĕр • Норильск • Омск • Орск • Оха • Пенза • Перĕм • Подольск • Прокопьевск • Рубцовск • Рыбинск • Рязань • Самар • Сарăту • Северодвинск • Ступино • Сызрань • Томск • Тĕмен • Улан-Удэ • Чĕмпĕр • Ĕпхӳ • Ханты-Мансийск • Шупашкар • Челепи • Чита • Якутск • Ярославль |