Хункăри

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
(Венгри ҫинчен куҫарнӑ)
Magyarország

Хункăри

Хункăри ялавĕ Хункăр гербĕ
Патшалăх чĕлхисем хункăр
Тĕп хула Будапешт
Чи пысăк хула Будапешт
Президент Каталин Новак
Премьер-министр Виктор Орбан
Лаптăкĕ
 - Пĕтĕмпе
108 вырăнта
93 033 км2
Халăх йышĕ
 - Пĕтĕмпе(2001)
 - Йышлăхĕ
78 вырăнта
10 198 315
108/км²
Валюта ячĕ Хункăри форинчĕ
Вăхăт тăрăхĕ ГВ +01 пуçласа +01 таран
Патшалăх гимнĕ Хункăри патшалăхĕн гимнĕ
Тетел доменĕ .hu
Тел. префиксĕ 36

Хункӑри (унчен Венгри) венг. Magyarország, Матьярӑрсса́к) — Европăри патшалăх, Австри, Словаки, Украина, Румыни, Серби, Хорвати тата Словени патшалăхĕсемпе юнашар вырнаçнă.

Этимологи[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тĕп статья: Хункăри ячĕ

Индоевропа чĕлхисенче сăмахăн çакнашкал пĕлтерĕшсем: лат. Ungari, Ungri, грек. Οὑγγρικός, Οὖγγροι, фр. hongrois, ним. Ungar(n), акăл. Hungarian(s), шв. ungrare. Çак пĕтĕм экзоэтноним пăлх. on ogur, тĕрк. on oguz «вунă огуз йăхĕ»[1] палăртуран пулса тухнă. Малтанхи h- Hunni «хунсем» этнонимран аталанма тытăннă. Вăтам ĕмĕрсенче Хункăрие «хунсен короллĕхĕ» тенĕ, ăна «Нибелунгсем пирки юрлани» эпос романĕнче асăннă.

Тытăмлăхĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Хункăри 19 мадьерен тăрать. Хальхи пайланăва 1950 çулта хута кĕртнĕ.

Халăх йышĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Хункăрире ытьларах пайĕпе хункăрсем пурăнаççĕ. Халăхăн 95% патнелле хункăр чĕлхипе калаçать. Пысăкрах урăх халăхсен шутне чикансем (2%), нимĕçсем (1,2%), еврейсем (1%), румăнсем (0,8%), словаксем (0,4%), хăрватсем (0,2%), сăрпсем (0,2%) тата украинсем кĕреççĕ.

Кухня[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Добош

Спорт[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Уявсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Çавăн пекех пăхăр: Хункăри увĕсем.

Астрономире[тӳрлет | кодне тӳрлет]

1898 çулта уçнă астероида Венгрие чысласа (434) Венгри ят панă.

Литература[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег <ref>; для сносок autogenerated1 не указан текст

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]