Евсевьев Макар Евсевьевич
| Макар Евсевьевич Евсевьев | ||||||
 | ||||||
| Çуралнă вăхăт: | 1864 кăрлач, 30 (кăрлач, 18) | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Çуралнă вырăн: | Ирçе Çармăс ялĕ, Пăва уесĕ, Чĕмпĕр кĕперни, Раççей империйĕ[1] | |||||
| Вилнĕ вăхăт: | 1931 çу, 11 | |||||
| Вилнĕ вырăн: | Хусан, РСФСР, СССР | |||||
| Ăслăх сфери: | филологи, истори, педагогика, этнографи, археологи, фольклористика | |||||
| Ĕç вырăнĕ: | Хусан семинари çумĕнчи Мордва пуçламăш училищи, Хусанти тăван ен тĕпчев музейĕ, Тухăç академийĕ, Тухăç педагогика институчĕ, Хусанти педагогика университечĕ | |||||
| Альма-матер: | Хусан университечĕ, истори-филологи факультечĕ | |||||
| Пĕлӳлĕх: | Шераут пуçламăш училищи, Хусанти урăх халăхсен вĕрентӳçисен семинарийĕ | |||||
| Паллă: | ирçĕ тата мăкшă халăхĕсен пĕрремĕш ăсчахĕ, энциклопедисчĕ тата çутлăхçи, Хусан университечĕ çумĕнчи Археологи, истори тата этнографии пĕрлĕхĕн чăн пайташĕ, Вырăс Императорĕн Географи пĕрлĕхĕн ĕçтешĕ | |||||
| Чыславсемпе парнесем |
| |||||
Евсевьев Макар Евсевьевич, — халăх пултарулăхне пухакан, çыравçă, этнограф, историк. 1864 çулхи кăрлачăн 18-мĕшĕнче Чăваш Енĕн Йĕпреç районĕнчи Ирçе Çармăс ялĕнче (ирç. Цярмун, выр. Малые Кармалы) çуралнă. 1931 çулхи çу уйăхĕн 11-мĕшĕнче Хусанта çут тĕнчерен уйрăлса кайнă.
Пурнăçĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Хусанти ют йăх вĕрентекенĕсен семинарийĕнче, Хусан патшалăх университечĕн историпе филологи факультетĕнче вĕреннĕ. Хусанти вĕрентекенсен семинаринче, ытти аслă вĕренӳ керменĕсенче вĕрентнĕ.
Ирçе Çармăс ялĕнче ăна хисеплесе палăк лартнă.
Ӗçĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Мордва чĕлхисем валли вĕренӳ кĕнекисем çырнă. Мăкшăсемпе ирçесен халăх пултарулăхне пухнă.
Çак кĕнекесене пичетлесе кăларнă:
- «Основы мордовской грамматики» (Мордва грамматикин никĕсĕ, 1926)
- «Эрзянские сказки» (Ирçе юмахĕсем, 1928);
- «Эрзянские песни» (Ирçе юррисем, 1928);
- «Мордовская свадьба» (Мордвасен туйĕ);
- «Эрзянско-русский словарь» (Ирçе-вырăс сăмахсарĕ);
- тата ыттисене.
Çавăн пекех пăхăр[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- Юртов Авксентий Филиппович - создатель первого эрзянского букваря на основе кириллицы (1884 г.) 2017 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.
Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]
- ^ Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег
<ref>; для сносокМРне указан текст - ^ Мордва литературин библиотеки. çăлкуçран архивланă 3 Пуш уйӑхӗн 2012. Тĕрĕсленĕ 1 Нарӑс уйӑхӗн 2011.
- ^ Осовский Е. Г., Зеткина И. А. Макар Евсевьевич Евсевьев: просветитель, ученый, педагог. — Саранск: Тип. «Крас. Окт.», 2003. — ISBN 5—7493—0566—X