Фрактал

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Мандельброт нумайлăхĕ — фракталăн классикăллă тĕслĕхĕ

Фрактал (лат. fractus — пайланă, вакланă, хуçăлнă) — хăймайлăлăх пахалăхĕллĕ, пĕтĕм кĕлетки çавăн евĕрлех темиçе пайран пуçтарăннă кăткăс геометрилле объект. Анлăрах каласан, фракталсем — Евклид уçлăхĕнчи пăнчăсен ваклă метрика виçелĕхĕллĕ (Минковский е Хаусдорф виçелĕхĕ ăнланăвĕпе), е топологиллинчен урăхла метрикăлла виçелĕхĕллĕ йышĕсем .

Тĕслĕ купăстан (Brassica cauliflora) кĕçĕн тĕсĕн фракталлă ĕлки

Фрактал — пĕтĕм объектăн масштабне пĕчĕклетнипе пулнă тан фрагментсене[1] пĕрлештерсе тунă хăйъевĕрлĕ вĕçĕмсĕр геометрилле кĕлетке.

Фрактал[1] ваклă виçелĕхĕн хăй евĕрлĕ нумайлăхĕ.

Термин[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Кун-çулĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Çав тери тĕлĕнтермĕшлĕ хăй евĕрлĕ нумайлăхсен пĕрремĕш тĕслĕхĕсĕм XIX ĕмĕрте тупăннă (сăмахран, Кантор нумайлăхĕ). «Фрактал» термина Бенуа Мандельброт 1975 çулта шутласа кăларнă та 1977 çулта унăн «Çутçанталакăн фракталла геометрийĕ» кĕнеки хĕвел çуттине тухсан анлă сарăлнă.

Классификаци[1][тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тĕслĕхсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Математикăри тĕлĕнтермĕш пахалăхла хăй евĕрлĕ нумайлăхсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Рекурслă процедурăпа фракталлă кукрашкасене туни[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Кох кукрашкине ӳкерни


Фракталы как неподвижные точки сжимающих отображений[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Комплекслă динамикăри фракталсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Жюлиа нумайлăхĕ́

Стохастика фракталĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Жулиа нумайлăхĕн тĕпĕпе рандомланă фрактал

Çутçанталăкри объекчĕсен ĕлки тăтăшах фрактал евĕрлĕ. Вĕсене модельленĕ чухне стохастикăллă (ăнсăртлă) фракталсемпе усă кураççĕ. Стохастикăллă фракталсен тĕслĕхĕсем:

Пухăм[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Усă курни[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Экономика[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Пасарсен анализĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Юлашки вăхăтра фракталсемпе трейдерсем биржа пасрарĕсен анализне туна чухне усă кураççĕ.

Çутçанталăк ăслăхĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Литература[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Радиотехника[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Фракталлă антеннăсем

Информатика[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Ӳкерчĕксене пăчăртани[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Фракталлă йывăç

Ӳкерчĕксене фракталсемпе пăчăртамалли алгоритмсем пур.

Компьютер графики[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тепĕр фракталлă йывăç.

Фракталсене компьютер графикинче усă кураççĕ, çутçанталăк объекчĕсене: йывăçсене, тĕмсене, туçи ландшафчĕсене, тинĕс çийне т.ур. Фракталлă ӳкерчĕксене чĕртмелли темĕн чухлĕ программа пур, Фракталсен генераторĕ (программа) пăхăр.

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ 1, 2 тата 3 Красота фракталов, Паньгина Н. Н. 2011 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 23-мӗшӗнче архивланӑ.

Вуламалли[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Çавăн пекех пăхăр[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]