Акупунктура страницӑн кодне пӑхни

'''Акупункту́ра''' (çаплах '''йĕплерефлексотерапи́, рефлексотерапи́, йĕплетерапи́, йĕплени'''<ref name="БСЭ">{{Из БСЭ|пуçелĕк=Иглотерапия}}</ref>; {{lang-lat|acus}} — йĕп тата {{lang-lat|punctura (pungo, pungere)}} — йĕпле, сăх) — [[альтер-медицина]] форми<ref name=Berman2010>{{статья |пуçелĕк= Acupuncture for chronic low back pain |кăларăм=[[The New England Journal of Medicine]] |том= 363 |номер= 5 |страницы=454—461 |pmid= 20818865 |doi= 10.1056/NEJMct0806114 |чĕлхе=en |автор= Berman B. M., Langevin H. M., Witt C. M., Dubner R. |уйăх= 7 |çул= 2010 |тĕс= journal}}</ref> тата кĕлеткене çинçе йĕппе тирекен [[китай халăх медицини]]нче (КХМ) кирлĕ компонент<ref name="Adams 2011">{{статья |пуçелĕк= The safety of pediatric acupuncture: a systematic review |кăларăм=Pediatrics (journal) |том= 128 |номер= 6 |страницы= e1575—87 |pmid= 22106073 |doi= 10.1542/peds.2011-1091 |чĕлхе=en |тĕс= journal |автор= Adams D., Cheng F., Jou H., Aung S., Yasui Y., Vohra S. |уйăх= 12 |çул= 2011 |издательство= American Academy of Pediatrics}}</ref>.

Акупунктура тухӑҫлӑ сипленмест, ӑслӑлӑх никӗсӗ ҫук, вӑл плацбо-манипуляци пулса тӑрать.

Акупунктура теорийӗсемпе практикисем, пӗтӗмӗшле китай медицини пекех, псевдонаучнӑйсем пулса тӑраҫҫӗ, мӗншӗн тесен наука пӗлӗвӗсем ҫинче никӗсленмеҫҫӗ. Час-часах шарлатанлӑх пек характерланаҫҫӗ. Наука тӗпчевӗсем ци, меридиан тата акупунктура пӑнчисем пурӑнмалли йӑлана кӗнӗ китай концепцийӗсене гистологипе физиологи ҫирӗплетсе паманнине тупайман.

Ҫавӑн пекех китай термин — терапи чжэнь-цзю (кит) хӑйне евӗрлӗ, сарлакарах терминӗпе те анлӑн усӑ кураҫҫӗ. (Сӑхни тата пӗҫертни). "Чжэнь-цзю терапи" Термин ССР союзне "китайпа аслӑ туслӑх"тапхӑрта килнӗ. Акупунктура ("цзю", иппунктур, моксотерапи, moxibustion) ӑшӑтма ("ҫунтарма"), типӗтнӗ армутинчен тунӑ минӑпа-"сигаретпа" усӑ курса ӑшӑ витӗм кӳреҫҫӗ.

Хальхи вӑхӑтра акупунктура, китай медицинин йӑлана кӗнӗ пайӗ пекех, китайра сарӑлнине упрать, унта унӑн ӑслӑлӑхӗ ҫинчен ытларах шухӑшлать. Анӑҫри ҫӗршывсенче акупунктура XX ӗмӗрте альтернативлӑ медицина вырӑнӗнче палӑрмаллах сарӑлнӑ. Клиника тӗпчевӗсен системӑллӑ обзорӗсенче акупунктура тухӑҫлӑхӗ плацебо эффектӗнчен ҫӳлерех маррине палӑртаҫҫӗ. Акупунктура тӗрлӗ енӗсенчен пӗри-йӗпорефлексотерапи (англ. dry needling) раҫҫейре анлӑ сарӑлнӑ, анчах юлашки вӑхӑтра клиникӑлла тӗрӗслевсенче медицинӑн пур облаҫӗсенче те йӗппе чикмелли ҫак тӗсӗн тухӑҫлӑхне ҫирӗплетмен.<ref>[https://triquetra.ru/component/tags/tag/akupunktura-v-kitajskoj-meditsine.html Китай медицининчи акупунктура] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230306022720/https://triquetra.ru/component/tags/tag/akupunktura-v-kitajskoj-meditsine.html |date=2023-03-06 }}</ref>

== Истори ==
[[File:Acupuncture ja.jpg|thumb|Тир çине кирлĕçĕре тирнĕ йĕп]]

=== Акупунктурăн тăван çĕрĕ тата сарăлни ===

=== Акупунктура Азире Капща Чига Бущь ===

== Чжэнь-цзю теори аспекчĕсем китай халăх медицининче ==

=== Инь тата ян ===
{{main|Инь тата ян}}

=== Ци ===
{{main|Ци}}

=== У-син ===
{{main|У-син}}

=== Каналсем (меридианăсем) ===
{{main|Меридиан_(акупунктура)}}

== Çав. пекех ==
* [[Кузнецов ипликаторĕ]]
* [[Триггер пăнчи]]

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем|2}}

== Литература ==
* {{кĕнеке
|пуçелĕк = Открытые глаза, раздел «Акупунктура»
|пай=Акупунктура
|автор = Эмиль Кремер.
|страницы = 75—81
|çул = 1991
|вырăн =  Germany
|издательство = [[Leinfelden-Echterdingen 1]]
}}

* {{кĕнеке
|автор=Молостов В. Д.
|пуçелĕк=Иглотерапия и мануальная терапия. Практическое руководство по лечению заболеваний
|вырăн=М.
|издательство=[[Эксмо]]
|çул=2008
|страницы=784
|isbn=978-5-699-24924-4
|тираж=5000
}}

* {{кĕнеке
|пуçелĕк = [[Энциклопедия заблуждений: собрание невероятных фактов, удивительных открытий и опасных поверий]]
|пай=Акупунктура
|оригинал = The Skeptic's Dictionary: A Collection of Strange Beliefs, Amusing Deceptions, and Dangerous Delusions
|автор = [[Кэрролл, Роберт Тодд|Роберт Т. Кэррол]].
|каçă =
|isbn = 5-8459-0830-2
|страницы = 15—18 [http://www.skepdic.com/acupuncture.html онлайн—версия]{{ref-en}}
|çул = 2005
|вырăн = М.
|издательство = [[Диалектика (издательство)|Диалектика]]
}}

== Каçăсем ==
* {{ВТ-ЭСБЕ|Акупунктура}}
* [https://www.encyclopedia.com/medicine/divisions-diagnostics-and-procedures/medicine/acupuncture Сборник энциклопедий] на английском языке.
* Христианские взгляды на акупунктуру:
** [http://www.apologetika.ru/win/index.php3?razd=1&id1=26&id2=139/ Джеймс К. Уокер «Акупунктура»]
** [http://www.apologetika.ru/win/index.php3?razd=1&id1=26&id2=304/ Д-р Пол Рейссер, д-р Дэйл Маби, Роберт Веларде «Вариации на тему ''ци''»].

{{Альтер-медицина}}

[[Категори:Акупунктура|*]]
[[Категори:Неврологири сиплев меслечĕсем]]
[[Категори:Тĕпчевсен академилле мар тĕлĕшĕсем]]
[[Категори:Китай халăх медицини]]