Аристотель

Аристотель
Çуралнă чухнехи ят:	Ἀριστοτέλης
Çуралнă вăхăт:	-384 çул
Çуралнă вырăн:	Стагир, Македони
Вилнĕ вăхăт:	-322 çул
Вилнĕ вырăн:	Халкида, Эвбея утравĕ
Ĕçлев тĕсĕ:	философ
Тĕлĕ:	этика, политика, метафизика, пурнăç вĕрентĕвĕ, логика, экономика

Аристтоттӗль (ав.гр. Αριστοτέλης), тата пĕр ятĕ Стагирит çуралнă вырĕннен парăннă (384, Стагир — пирĕн эрăччен 322, Эвбея çиĕнчи Халкида) — Авалхи Греци философĕ тата ăслăлăхçă.

Платонăн вĕренекенĕ, 343 çултан пуçласа Македони Александрĕне вĕрентекенĕ, пирĕн эрăччен 335 çулта Ликей (Лицей е перипатетик шкулне никĕсленĕ). логика калăпăшне никĕсленĕ.

Биографи

Унăн ашшĕ Никомах, амăшĕ Фестида лайăх кил-йышран пулнă. Никомах Македони патшин Аминтăн III тухтăрĕ пулнă, çавăнпа та ачине медицинана тата философине вĕрентнĕ.

Аристотель ашшĕ-амăшне пĕчĕккĕ чухнех çухатнă. Çавăнпа вăл Атарнея, Пĕчĕк Азире, кайран вунсаккăрта пулнă чух Афин хулине кайнă, унта 20 çул пурăннă. Çав вăхăтра Платон лекцисене итлесе, вĕренекен кăмăл кĕнĕ. Вăл хăй вĕрентекен пулнă.

Платон пурăннă чухах, Аристотель хăйăн шкулне уçнă.

343 çулта Македони патши Филипп Аристотеля хăĕн патне чĕнет. Вăл патша ачине Александра вĕрентме пуçлать. Александр ăслă ача пулса ӳсет, ăслăлăха юратать.

Ашшĕпе ачи Аристотель ĕçне çӳллĕ хакланă. Филипп Стагирана çĕнелетнĕ, унăн çыннисем Аристотеля халаллăнă уява уявланă Александр ăна 800000 талант (2 мил. руб. яхăн) парнеленĕ.

Философи

Хăйĕн ăслăлăхне Аристотель 3 тĕре пӳлнĕ: теоретик (физика тата метафизика), практик (этика тата политика) тата поэтик (творчество).

Каçăсем

• Аристотель из Стагиры 2007 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 17-мӗшӗнче архивланӑ.
• Аристотель Максим Мошков вулавăшĕнче
• Аристотель. «Политика» 2007 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 10-мӗшӗнче архивланӑ.

Çак статьяна çырнă чухне Брокгаузпа Ефронăн Энциклопеди сăмахсарĕн (1890—1907) материалĕпе усă курнă.