Додекаэдр

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Додекаэдр
Dodecahedron
Пысăклатас тесен, ӳкерчĕк çине шаклаттарăр.
Кĕлетке çаврăннине курас тесен кунта шаклаттарăр.
Тĕс Тĕрĕс нумайхысаклăх
Хысак Тĕрĕс пиллĕккĕтеслĕх
Хысак 12
Аяк пĕрчи 30
Тăрă 20
Тăрă çумĕнчи хысак 3
Симметри ушкăнĕ Икосаэдр (Ih)
Иккĕлле нумайхысаклăх икосаэдр

Додека́эдр (грек δώδεκα — вуниккĕ тата εδρον — хысак) - вуниккĕ тĕрĕс пиллĕк-кĕтеслĕхрен тытăнса тăракан вуникхысаклăх. Додекаэдрăн кашни тăрри тĕрĕс виççĕ пиллĕк-кĕтеслĕх тăрри шутланать.

Çапла, додекаэдрăн 12 хысак (пиллĕк-кĕтеслĕ), 30 аяк пĕрчи тата 20 тăрă (кашнинче 3 аяк пĕрчи тĕл пулаççĕ). Кашни 20 тăрă çумĕнчи лаптак кĕтессен сумми 324° тан пулать.

Додекаэдрăн 3 çăлтăрлă ĕлке.

Додекаэдр салтăнăвĕ

Паллă формулăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Аяк пĕрчин тăршшĕ пулсан, додекаэдр çийĕн лаптăкĕ:

Додекаэдр калăпăшĕ:

Тулашĕпе çырнă сфера радиусĕ:

Ăшне çырнă сфера радиусĕ:

Додекаэдр симметрин элеменчĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • Додекаэдрăн симметри центрĕ, 15 симметри тĕнĕлĕ пур.

Кашни тĕнĕлĕ хирĕçле выртакан аяк пĕрчин варрипе иртет.

  • Додекаэдрăн 15 симметри лаптакĕ. Симметрин кашни тикĕсĕ кашни хысака тăрри витĕр тата хирĕçле вырнаçнă аяк пĕрчи варрипе пырать.

Додекаэдр ĕлкиллĕ кĕлеткесем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Related polyhedra[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Picture
Dodecahedron

Truncated dodecahedron

Icosidodecahedron

Truncated icosahedron

Icosahedron
Coxeter–Dynkin Шаблон:CDD Шаблон:CDD Шаблон:CDD Шаблон:CDD Шаблон:CDD

V3.3.3.3.3
(332) and (532)

V3.3.3.3.4
(432)

V3.3.3.3.5
(532)

V3.3.3.3.6
(632)

V3.3.3.3.7
(732)

Vertex arrangement[тӳрлет | кодне тӳрлет]


Great stellated dodecahedron

Small ditrigonal icosidodecahedron

Ditrigonal dodecadodecahedron

Great ditrigonal icosidodecahedron

Compound of five cubes

Compound of five tetrahedra

Compound of ten tetrahedra

Stellations[тӳрлет | кодне тӳрлет]

0 1 2 3
Stellation
Dodecahedron

Small stellated dodecahedron

Great dodecahedron

Great stellated dodecahedron
Facet diagram

Кăсăк фактсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  • 2003 çулта çуралнă гипотезăпа Çут Тĕнче додекаэдр евĕр пулать[1][2].

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ Михаил Прохоров, ф-м. ă. т. Вселенная - додекаэдр, WMAP (Wil-kinson Microwave Anisotropy Ргоbе) (выр.). Тĕрĕсленĕ 12 Нарӑс уйӑхӗн 2012.
  2. ^ Вселенная имеет форму додекаэдра (выр.). membrana.ru (юпа, 9 - 2003). Тĕрĕсленĕ 12 Нарӑс уйӑхӗн 2012.

Çавăн пекех пăхăр[тӳрлет | кодне тӳрлет]