П. эрч. 480

Пулăмсем

• 480 — Марк Фабий Вибулан тата Гней Манлий Цинциннат консулсем. Плебей трибунĕ Тиберий Понтифиций.
• 480 — Рим Вейясемпе вăрçать. Квинт Фабий тата Гней Манлий пĕтеççĕ. М.Фабий триумф тумасть.
• 480 — Гамилькар генералăн карфагенĕсемпе этрусксем Сицилие тапăнса кĕреççĕ. 23.9 — Гелонпа Ферон (Акрагант тăрăмĕ) вăйĕсем Гимер патĕнчи тинĕсри çапăçура карфагенсене çĕмĕрсе тăкать. Гимера Сиракузсене парăнать.
• Грексем Гимер патенчи çапăçура Карфаген çарĕсене аркатаççĕ.
• 480 — Ксеркс I Афинăна туртса илсе Акропольти тасалăх вырăнне çунтарса янă, çапах пулин авăнăн 20-мĕшĕнче Саламин патĕнчи çапăçура перссен флотне Фемистокл çапса аркатнă, патши вара тарса çăлăннă.
• 480 тлн. — Карфаген тинĕс çӳревçи Ганнон (530—470) Анăç Африка çыранĕ çумĕнче çӳрет. Вăл Сенегал тата Гамби юханшывсене тĕпчет. Карфагенран 30000 çын 6 колони никĕслеççĕ.
• 480/79 — Ол.75,1. Афинăри архонт-эпоним Каллиад.
• Çуркунне. Перс патши Ксеркс I хăйĕн 100 пинлĕ çарĕпе Греци çине тухать.
• 480, çуркунне — Ксеркс пысăк çарпа Геллеспонт урлă, фраки çыранĕпе Греци çине каять. Грексем 75-мĕш Олимп вăййисене ирттернĕ. Полиссен пĕрлешĕвĕ. Грексен пĕрлешĕннĕ çарĕ (5 пин çына яхăн) Олимп тата Осса тăвĕсен хушшине йышăнать, анчах та кайран, Александр канашĕпе, Фермопиль çулне хупăрлать. Йывăр çапăçу. Перссен ушкăнĕ (Эфиальт фессали сĕнĕвĕпе) (Гидарн ертсе пынă «вилĕмсĕррисен» ушкăнĕ) грексенм хыçне тухать. Грексем каялла чакаççĕ. Вĕсем Леонид ертсе пынă 1000 тĕкĕрçĕне (çав шутра 300 спартан) хăвараççĕ. Тĕкĕрт икĕ кун хирĕç тăрать, анчах та перссем ăна тĕппипех пĕтереççĕ.
• 480—459 — Царь Спарты Плистарх из рода Агидов. Опекуном Плистарха был его двоюродный брат Павсаний.
• 480 — Александр патша хăйĕн çарĕпе Эллада çине харçăпа тухать те Беотие кĕрсе каять. Ксеркс Александра Олимп тата Гем тăвĕсем хушшинчи çĕре парать. Вăтам Греци хулисем перссене парăнаççĕ. Аттикăна тустараççĕ, Афинăна çаратнă. Афинăран çынсене Пелопоннес тата утравсене куçараççĕ. Артемисий сăмсахе патĕнче çапăçнă грексен флочĕ Сарона кӳлмекĕ патне куçать. Ксеркс Демаратран канашу ыйтать, чнчах та вĕсене шута илмест.
• çурла, 11 — Фермопил патĕнчи çапăçу, çав хушăрах Артемисий сăмсахе патĕнчи тинĕсри çапăçу. Спарта патши Леонид 300 спартсемпе пĕрле тата Феспи хулин 1.000 тĕкĕрçĕпе Фермопил çапăçăвĕнче пĕтет.
• Афинăна перссем çаратаççĕ, Акрополе аркатаççĕ.
• 23/авăн, 28 — Саламин патĕнчи çапăçу.
• 480, 23.9 — Саламин утравĕ патĕнчи тинĕсри çапăçу (1000 яхăн трирема хутшăннă). Афинсене Фемистокл стратегпа Эврибиад ертсе пынă. Перссене аркатнă. Ксеркс Азие таврăнать. Мардоний, çарсен пĕр пайĕн пуçлăхĕ, Фессалие чакать. Александр Афинăна çитет те вĕсене Ксеркспа çураçма хистет, анчах та афинсем килĕшмеççĕ.
• 480—438 — Пантикапейри Археанакт ăрăвĕ.
• Боспор патшалăхĕ йĕркеленет.
• 480 (ол.70,1) — Ксеркс харçăпа Греци çине каять те Абдерăра Демокрит ашшĕ патĕнче хăнара пулать. Анаксагор Афинăна килет.

Çуралнă

• Протагор, философ, софистикăна никĕслекенĕ (-410).
• Еврипид — авалхи грексен драматургĕ, çĕнĕ аттика трагедине çыраканĕ.
• Антифон — оратор, авалхи грексен философĕ (софист)(† п. эрч. 411).
• Горгиас — авалхи грексен философĕ (софист)(† п. эрч. 380).

Вилнĕ

• Гераклит.