Радио

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, пăхăр Радио (пĕлтерĕшсем).

Ра́дио (лат. radio — пайăрка саратăп ← radius — луч) — пăралуксăр çыхăнун урăхла тĕсĕ. сигнала куçаракан вырăнĕнче уçлăхра ирĕклĕ саралакан радиохумсемпе усă кураççĕ.

"Радио" Термин акӑлчан физик-химикне Уильям Крук 1873 ҫулта, урӑхла каласан, электромагнит хумӗсемпе усӑ курса телеграф ҫыхӑнӑвӗн пӗрремӗш опычӗсене электромагнит хумӗсемпе усӑ курса 20 ҫул маларах тата ҫак терминпа техника енӗпе усӑ курмалли пӗтӗм тӗнчери рекомендацисем киличчен пӗрремӗш хут хута янӑ.

Подкастинг-сасӑ е видеофайлсем тӑвас тата сарӑлас ӗҫ. Кӑтарту формипе радио - е телепередачӑсем евӗрлех, анчах та файлсем е юхӑм мультимедиа евӗр пур, вӗсем итлекеншӗн меллӗ вӑхӑтра тата кирек хӑш вырӑнта та интернет пулӑшнипе выляса яма пулать^[1].

Ӗҫ принципӗ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Малти енче (радиопередатчикра) пысӑк хӑвӑртлӑхпа паллӑ сигнал йӗркеленет (йӑтса пыракан сигнал, "хальхи хӑвӑртлӑх"). Ун ҫине информаци сигналне ҫырса хумалла (сасӑ, ӳкерчӗк тата ытти те) — информаци сигналӗпе тӑтӑшах усӑ куракан модуляци пулса иртет. Модулированиллӗ сигнал радио хумӗсем евӗр антина антралине тухса тӑрать.

Радиоприемник ӑҫтан килнине приемнӑй антеннӑра модулировани сигналне тӑратаҫҫӗ. Кунта фильтрсен системи тӗрлӗ радиопередатчиксенчен тата радиопередатчиксенчен тӗрлӗ радиопередатчиксенчен килекен сигналпа палӑрать, детектор ун ӑшӗнчен информаци (усӑллӑ) сигналне юсать. Ҫак сигнал илнӗ радиопередатчик тӗрлӗ чӑрмавсем витӗм кӳнипе уйрӑлса тӑма пултарать.

Чи малтан радио хумӗсемпе сас-чӗв кӑлармашкӑн усӑ курман. Сасӑсен сигналне продукцилеме тавҫӑракансенчен пӗрремӗшӗ канадри реджинальдденден пулнӑ, вӑл кӑмрӑк микрофонне хӗмлӗ передатчик антенна пралукне взрыва кӗртнӗ. Ҫапла Вара Раштавӑн 23-мӗшӗнче 1900 ҫулхи декабрӗн 23-мӗшӗнче 1 миля чухлӗ сасӑ сигналне панӑ.

Сасса пӑснӑ тата практикӑра усӑ курма юрӑхсӑр пулнӑ пулин те ҫак эксперимент сасӑ сигналӗн передачине лайӑхлатма пултарнине кӑтартса панӑ. Малалла экспериментсенче Улӑштарнӑ токӑн Электромашина генераторӗпе Эрнс Александерсона (альтернатор Александерсона) час-часах 50 пгса яхӑн усӑ курнӑ. Унччен Брант-Рокра (массачусетс штатӗнчи атлантика ҫыранӗнчи пысӑках мар поселение) туса лартнӑ 128 ҫулхи декабрӗн 24-мӗшӗ, 1906 ҫулхи декабрӗн 24-мӗшӗнче вӑл тӗнчери радиовеществӑллӑ сигнал пӗрремӗш передачине пурнӑҫланӑ.