Сомов Александр Васильевич

	Александр Васильевич; СОМОВ
	Александр Васильевич Сомов
Çуралнă вăхăт	1906, пуш, 4
Çуралнă вырăн	Маликово сали, Чулхула уесĕ, Чулхула кĕпĕрни, Раççей империйĕ
Вилнĕ вăхăт	1992
Вилнĕ вырăн	Шупашкар, Чăваш Республики, РСФСР
Гражданлăх	ССРП
Пăхăнулăх	СССР;
Альма-матер	Высшая партийная школа при ЦК КПСС[d];
Чыславсемпе парнесем

Алекса́ндр Васи́льевич Со́мов — совет патшалăх/политика ĕçченĕ, Чăваш АССР ХКК председателĕ.

Биографи

1906 çулхи пушăн 4-мĕшĕнче Чулхула кĕпĕрнин Чулхула уесĕнчи (халĕ Чулхула облаçĕн Дальнее Константиново районĕ) Маликово салинче çуралнă^[1]. ПРКП(б) пайташĕ (1927).

1917 çулта Маликово салинчи шкулĕнче пуçламĕш пĕлӳ илнĕ те Дальнее Константиновăри аслă пуçламăш училищине (1918 çултанпа — 2-мĕш ступеньлĕ шкул) вĕренме кĕнĕ^[2].

1924 çултанпа — пĕрлĕх/политика ĕçĕнче. Шкулта вĕренсе тухсан, 1924—1928 çулсенче — Сулхула кĕпĕрнинче комсомол ĕçĕнче: вулăсри комсомол организацинче яваплă секретарь, Чулхула уесĕнчи комсомол комитечĕн агитпропуйрăмне ертсе пынă, кайран — Чулхула кĕпĕрнинчи комсомол комитечĕн агитпропуйрăмĕн ертӳç çумĕ пулнă^[2].

1928—1930 çулсенче Хĕрлĕ Çарта хĕсметре тăнă^[1], демобилизациленнĕ хыççăн 1930 çулта Чулхулари патшалăхăн техника университечĕн радио факультетне вĕренме кĕнĕ. Университетраăна партком секретарĕ аулмашкăн суйланă. Радиотехника факультетĕнчен тухса Ленинграда куçса кайнă, вĕренĕве пăпахнă та Чулхулари физика-техника ăслăх-тĕпчев институтĕнче лаборант вырăнĕнче тăрăшнă, çав хушăрах кĕрет мар меслетпе Мускаври энергетика институтĕнче вĕреннĕ^[2].

1934 çулхи нарăс уйăхĕнче партмассăллă ĕçĕ тĕлĕшĕпе Чулхула Енĕн Лысковăри çĕнĕрен йĕркеленĕ машина-тракторн станцин (МТС) политуйрăмĕн пуçлăх çумĕ пулса ĕçлеме янă, авăн уйăхĕнче вăл — Чăваш АССР-не, Мăн патăръелти МТС политуйрăм пуçлăхĕ пулма çирĕплетнĕ^[2].

1935—1937 çулсенче ПРКП(б) Чăваш обкомĕнчи Пăрачкав РК иккĕмĕш секретарĕ, 1937—1938 çулсенче — Кувакино РК иккĕмĕш секретарь, 1-мĕш секретарь^[2].

1992 çулта Шупашкарта вилнĕ. Шупашкарăн 1-мĕш çăвинче пытарнă.

Чыслани

Чăваш АССР тава тивĕçлĕ культура ĕçлевçи (1972),
РСФСР тава тивĕçлĕ культура ĕçлевçи (1977),
Ĕçлĕх Хĕрлĕ Ялав орденĕ (1945, 1950),
Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçин 1-мĕш степеньлĕ орденĕ,
Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçин 2-мĕш степеньлĕ орденĕ,
Халăхсен туслăхĕ орден,
Хĕрлĕ Çăлтăр орденĕ (1944),
«Хисеп Палли» орден (1942),
Чăваш АССР Ĕç Мухтавĕ тата Паттăрлăх хисеплĕ кĕнекине çырнă (1976).

Асăрхавсем

^ ¹^тата² +Фёдоров Ф. Ф.
−{{{2}}} Сомов Александр Васильевич // Электронная Чувашская энциклопедия.
^ ¹^,²^,³^,⁴^тата⁵ Сомов Александр Васильевич // Гос. ист. архив Чуваш. Респ., Нац. б-ка Чуваш. Респ. Люди труда — гордость Чувашии : мультимедиа. — Чебоксары: Нац. б-ка Чуваш. Респ., 2016.

Каçăсем

[энц-1] ¹^тата² +Фёдоров Ф. Ф.
−{{{2}}} Сомов Александр Васильевич // Электронная Чувашская энциклопедия.

[люди_труда-2] ¹^,²^,³^,⁴^тата⁵ Сомов Александр Васильевич // Гос. ист. архив Чуваш. Респ., Нац. б-ка Чуваш. Респ. Люди труда — гордость Чувашии : мультимедиа. — Чебоксары: Нац. б-ка Чуваш. Респ., 2016.

[1]

[2]

п • с • т Чăваш АО/АССР/ССР влаçĕ
Чăваш РКП(б)/ПКП(б)/ССКП облаç комитечĕн(е вăхăтлăх комитечĕн) пĕрремĕш (е яваплă) секретарĕсем	Элмен Даниил Семёнович • Савандеев Георгий Степанович • Михайлов Гавриил Михайлович • Элмен Даниил Семёнович • Томасов Михаил Тимофеевич • Алексеев Василий Алексеевич • Петров Сергей Порфирьевич • Иванов Герасим Иванович • Волков Алексей Алексеевич • Чарыков Иван Матвеевич • Ахазов Тимофей Аркадьевич • Ислюков Семён Матвеевич • Вороновский Николай Анатольевич • Чичикин Пётр Андреевич (в.п.) • Прокопьев Илья Павлович • Петров Александр Петрович

Чăваш АО/АССР/ССР Аслă Канашĕн ТĔК/Президиумĕн председателĕсем	Илларионов Иван Илларионович • Юшунев Николай Лукич • Никитин, Александр Никитич • Андреева Зоя Ананьевна • Митьков Дмитрий Яковлевич • Ахазов Тимофей Аркадьевич • Ислюков Семён Матвеевич • Петров Александр Петрович • Леонтьев Анатолий Михайлович • Кубарев Эдуард Алексеевич

Чăваш АО/АССР/ССР Ревкомĕн/Ĕçтăвкомĕн/Халăх Комиссарĕсен Канашĕн/Министрĕсен Канашĕн председателĕсем	Элмен Даниил Семёнович • Коричев Сергей Андреевич • Яковлев Александр Яковлевич • Михайлов Ананий Михайлович • Самарин Павел Яковлевич • Спасов Лука Семёнович • Токсин Василий Иванович • Спасов Лука Семёнович • Волков Алексей Алексеевич • Сомов Александр Васильевич • Матвеев Антон Матвеевич • Афанасьев Илларион Афанасьевич • Ислюков Семён Матвеевич • Ерлаков Анатолий Сергеевич • Зайцев Михаил Васильевич • Прокопьев Леонид Прокопьевич • Зайцев Николай Архипович