Уран

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
(Уран (планета) ҫинчен куҫарнӑ)
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Уран (пĕлтерĕшсем) пăхăр.
Уран
«Вояджер-2» тунă ӳкерчĕк
«Вояджер-2» тунă ӳкерчĕк
Орбита пахалăхĕсем
категори
Уçни
уçакан Уильям Гершель
уçнă вырăн Бат, Аслă Британи
уçнă вăхăт 1781 пуш, 13
Орбита пахалăхĕсем
Афели 3 004 419 704 км 20,083 305 26 а. е.
Перигели 2 748 938 461 км 18,375 518 63 а. е.
Мăн çуртĕнĕл 2 876 679 082 км 19,229 411 95 а. е.
Орбитăллă эксцентриситет 0,044 405 586 84.01 çул[1]
Орбитăллă тапхăрĕ
Сидери тапхăрĕ 30 685,4 кун[2]
Орбитăллă хăвăртлăхĕ 6,81 км/ç
Вăтам аномали
Тайăмĕ 0,772556° 6,48° 3,86° (хĕвел экваторĕ тĕлĕшĕпе)
Хăпаракан çыххин долготти 73,989821°
Перицентрăн аргуменчĕ 96,541318°
Спутниксем
Физика пахалăхĕсем
Размер
Экваториаллă радиус 25 559 кмRefers to the level of 1 bar atmospheric pressure
Полярлă радиус 24 973 км
Планета пичĕн лаптăкĕ 8,1156·109 км²[3][4]
Калăпăшĕ 6,833·1013 км³[3][5]
Йывăрăшĕ 8,6832·1025 кг 14,6 земных
Вăтам тачăлăхĕ 1,27 г/см³
Экватăрти йывăрăшăн вăйĕ 8,87 м/ç² (0,886 g)
Иккĕмĕш космос хăвăртлăхĕ 21,3 км/ç [6][3]
Сидерлĕ çаврăнăвăн тапхăрĕ 0,71833 кун 17 ч 14 мин 24 с
Экватăрти çаврăну йĕрлĕ хăвăртлăхĕ 2,59 км/ç 9 324 км/ç
Çаврăну тĕнĕлĕ эклиптика тайăмĕ 97,77°
çурçĕр полюсĕнче Тӳррĕн хăпарни 17 сехет 9 мин 15 с 257,311°
Тайăнни −15,175°
Альбедо 0,300 (Бонд) 0,51 (геом.)
Планета пичĕн температури
Чи сивĕ 49 К[7] (−224 °C)
Вăтам 76 K[8]
Чи вĕри 57 К[7] (−216 °C)
атмосферăн йышĕ
83±3 %Водород (H2)
15±3 %Гели
2,3 %Метан
Пăр: аммиак
Шыв
Аммони гидросульфичĕ
метан
Планета питĕнчи пусăмĕ


Уран (⛢) — Хĕвелтен аякра çиччĕмĕш вырăнта, Хĕвел системин диаметăрĕпе виççĕмĕш тата йывăрăшĕпе тăваттăмĕш планета.

Уран Çĕнĕ вăхатра телескоппа уçнĕ пĕрремĕш планета [9]. Ăна Уильям Гершель1781-мĕш çулхи пушăш 13-мĕшĕнче уçнă[10], Курăнакан çăлтăр виçи - 5,9[11] — 5,32[6].

Урана тĕпчени[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Тĕпчев ĕçĕсен хронологийĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Вăхăт Тĕпчесе уçни Пĕрремĕш уçакан(сем)
1781 пуш, 13 Уран Уильям Гершель
1787 кăрлач, 11 Титанипе Оберон Уильям Гершель
1789 нарăс, 22 Гершель Уран ункисем пирки асăнать
1851 чӳк, 24 Ариэльпе Умбриэль Уильям Лассел
1948 нарăс, 16 Миранда Койпер
1979 пуш, 10 Уран ункисен системи тĕпчевçĕсен ушкăнĕ уçнă
1985 раштав, 30 Пак Синнот тата «Вояджер-2»
1986 кăрлач, 3 Джульетăпа Порци Синнот тата «Вояджер-2»
1986 кăрлач, 9 Крессида Синнот тата «Вояджер-2»
1986 кăрлач, 13 Дездемона, Розалинда тата Белинда Синнот тата «Вояджер-2»
1986 кăрлач, 18 Пердита Каркошка тата «Вояджер-2»
1986 кăрлач, 20 Корделипе Офели Террил тата Вояджер-2
1986 кăрлач, 23 Бианка Смит тата «Вояджер-2»
1997 авăн, 6 Калибанпа Сикоракса ушкăнпа уçнă
1999 утă, 18 Сетебос, Стефано тата Просперо тĕпчевçĕсен ушкăнĕ уçнă
2001 çурла, 13 Тринкуло, Фердинанд и Франциско тĕпчевçĕсен ушкăнĕ уçнă
2003 çурла, 25 Маб и Купидон Шоуолтер тата Лизёр
2003 çурла, 29 Маргарита Шепард, Джюит
2006 çурла, 23 Уран çинчи тĕксĕм тумха Хаббл ячĕллĕ космос телескопĕ тата тĕпчевçĕсен ушкăнĕ уçнă
Вăхăчĕ Тĕпчесе уçни Пĕрремĕш уçакан(сем)

Орбита тата çаврăнăвĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Уран — ункисемпе спутникĕсем

Çаврăну тĕнĕлĕн тайлăмĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Çурçĕр çурчăмăрĕ Çул Кăнтăр çурчăмăрĕ
Хĕллехи хĕвел тăни 1902, 1986 Çуллахи хĕвел тăни
Çурхи танкунлăх 1923, 2007 Кĕрхи танкунлăх
Çуллахи хĕвел тăни 1944, 2028 Хĕллехи хĕвел тăни
Кĕрхи танкунлăх 1965, 2049 Çурхи танкунлăх

Физика пахалăхĕсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Шал тытăмĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

размеры Уранпа Çĕре танлаштарни

Çавăн пекех пăхăр[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Вырăс чĕлхиллĕ каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Акăлчан чĕлхиллĕ каçăсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Хыпарсенче[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Асăрхавсем[тӳрлет | кодне тӳрлет]

  1. ^ Seligman, Courtney Rotation Period and Day Length. çăлкуçран архивланă 11 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 13 Ҫурла уйӑхӗн 2009.
  2. ^ Seligman, Courtney Rotation Period and Day Length. çăлкуçран архивланă 11 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 13 Ҫурла уйӑхӗн 2009.
  3. ^ 1, 2 тата 3 Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег <ref>; для сносок 1bar не указан текст
  4. ^ Munsell, Kirk NASA: Solar System Exploration: Planets: Uranus: Facts & Figures. NASA (May 14, 2007). çăлкуçран архивланă 11 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 13 Ҫурла уйӑхӗн 2007.
  5. ^ Williams, Dr. David R. Uranus Fact Sheet. NASA (January 31, 2005). çăлкуçран архивланă 11 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 13 Ҫурла уйӑхӗн 2007.
  6. ^ 1 тата 2 Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег <ref>; для сносок fact не указан текст
  7. ^ 1 тата 2 Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег <ref>; для сносок Lunine1993 не указан текст
  8. ^ Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег <ref>; для сносок Podolak1995 не указан текст
  9. ^ Образовательная Интернет программа MIRA, раздел об Уране. Monterey Institute for Research in Astronomy. çăлкуçран архивланă 11 Ҫурла уйӑхӗн 2011. Тĕрĕсленĕ 27 Ҫурла уйӑхӗн 2007.
  10. ^ Шаблон:РП
  11. ^ Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег <ref>; для сносок ephemeris не указан текст


Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.
Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.