Контент патне куҫ

Хыс

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал

Хыс, çулла сулхăнрах чухне тăхăнмалли çиелти тум. Ытларах хĕрарăмсен шутланать, анчах та арçынсен те пур. Ахаль ĕç халачĕпе танлаштарсан, пилĕк тĕлĕнчен касса майлаштараççĕ, тĕрĕсемпе илемлетеççĕ.

Шупăрпа пĕр ретре тăрать темелле. Анчах та шупăртан тĕсĕпе уйрăлса тăрать.

Шупăр шурă тĕслĕ пулсан, хыс вара тĕксĕм тĕслĕ: хура, кăвак, симĕс, хăмăр. Ытти енĕпе вара шупăр тата хыс — йĕкĕрешсем пек.

Тĕрлĕрен сăмахсарсем кун пирки акă мĕн пĕлтереççĕ. Н. И. Ашмаринăн[1]:

Хыс. назв. прежнего свадебного кафтана длиною до пят из зеленого сукна. В. Олг. Хорачка. Хыс, черный кафтан у женщин. Пшкрт. 1) Хора хыс, 2) симĕс хыс, свадебный наряд. Тюрл. Хыс, синий суконяый кафтан домашней работы. Сред. Юм. Хĕрарăмсен халатне хыс теççĕ (поддевка). Зап. ВНО. Хыс — çулла тăхăнмалли тумтир. Икково. Хыс — качча кайнă чохне ĕçлетсе парса янă томтир (суконный). Сĕт-к. Хыс — килти çăнтан тунă сăхман. N. Туй арăмсен симĕс хыс, хĕрлĕ çитти, алтутри. N. Уртса ячĕç хыçалтан симĕс хыссем пуставран. Собр. † Çийăм тулли кăвак хыс, сире халал тăвас çук, кăвак хуппи пултăр-и. Атман-к. Хурткуççи (ужовки) хыс хĕррине еретлесе çакса тухаççĕ. N. Çăтăк-çурăк сăхмая туй матки хысĕ тунăсем ( = тунă вĕсем).

Хыс пĕркеннĕ хĕрарăм

М. Скворцовăн[2]:

Хыс. уст. хыс — кафтан — свадебная одежда длиною до пят Çулла симĕс хыс тăхăнать, кĕркунне сарă кĕрĕк тăхăнать. (Вĕрене). — загадка Летом в зеленом кафтане, а осенью — в желтой шубе. (Клен).

В. Г. Егоровăн[3]:

Хыс. уст. «женская суконная поддёвка (старинный свадебный женский кафтан)». У перс. писателя XIII в. хазз — «сорт шелковой ткани».

Çавăн пекех

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  • Беловинский Л. В. Поддёвка // Иллюстрированный энциклопедический историко-бытовой словарь русского народа. XVIII — начало XIX в. / под ред. Н. Ерёминой. — М.: Эксмо, 2007. — С. 496. — 784 с. — 5000 экз. — ISBN 978-5-699-24458-4.
  • Буровик К. А. Поддёвка // Красная книга вещей: Словарь. — М.: Экономика, 1996. — С. 4344. — 215 с. — ISBN 5-282-01639-7.
  • Поддевать // Толковый словарь живого великорусского языка : в 4 т. / авт.-сост. В. И. Даль. — 2-е изд. — СПб. : Типография М. О. Вольфа, 1880—1882.
  • Глинкина Л. А. Поддёвка // Иллюстрированный словарь забытых и трудных слов русского языка: ок. 7000 единиц: более 500 ил. / Л. А. Глинкина; худож. М. М. Салтыков. — М.: Мир энциклопедий Аванта+, 2008. — С. 237. — 432 с. — ISBN 978-5-98986-208-5.
  • Поддёвка // Товарный словарь / И. А. Пугачёв (главный редактор). — М.: Государственное издательство торговой литературы, 1959. — Т. VII. — Стб. 150—151.
  • Кирсанова Р. М. Поддёвка // Костюм в русской художественной культуре 18 — первой половины 20 вв.: Опыт энциклопедии / под ред. Т. Г. Морозовой, В. Д. Синюкова. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1995. — С. 218—219. — 383 с.: ил. с. — 50 000 экз. — ISBN 5-85270-144-0.
  • Поддёвка // Русский традиционный костюм: Иллюстрированная энциклопедия / Авт.: Н. Соснина, И. Шангина. — СПб.: Искусство — СПб, 2006. — С. 227—228. — 400 с. — 3000 экз. — ISBN 5-210-01612-9.

Асăрхавсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]