Швиц (кантон) страницӑн кодне пӑхни

{{Администрациллĕ виçе
|Тĕс1                            = {{тĕс|Швейцари}}
|Чăвашла ячĕ           = Швиц
|Тăван ячĕ             = {{lang-de|Schwyz}}, {{lang-fr|Schwytz}}
|Герб = Wappen Schwyz matt.svg
|Ялав = Flag of Canton of Schwyz.svg
|Патшалăх = {{Швейцари ялавĕ}} [[Швейцари]]
  |lat_dir = N |lat_deg = 47 |lat_min = 04 |lat_sec = 
  |lon_dir = E |lon_deg = 08 |lon_min = 45 |lon_sec = 
  |region     = CH
  |шай    = 1
|Гимн =
|Статус = Кантон
|Кĕрет =
|Ун шутĕнче = 12 тăрăх
|Тĕп хула = [[Швиц]]
|Чи шĕкĕр хула =
|Шĕкĕр хуласем =
|Вăхăт = 1291
|Пуçлăх = 
  |Пуçлăх ячĕ           = 
|Пуçлăх2                =
  |Пуçлăх ячĕ2          = 
|ШВП                    =
  |Çулт ВВП             = 
  |ШВП вырăнĕ           = 
  |Пĕр çын ШВП          = 
  |Пĕр çын ШВП вырăнĕ   = 
|Чĕлхе =
|Чĕлхесем = нимĕç
|Пурăнан халăх                    = 149 830 çын
  |Халăх çырав çулĕ               = 2012
  |Процент, пурăнан халăхран      = 
  |Вырăн, пурăнан халăхпа         = 17
  |Йышлăх                         = 164,99
  |Йышлăх вырăнĕ                  = 17
  |Наци йышĕ                      = 
  |Конфесси йышĕ                  = 
|Лаптăк = 3212,1
  |Процент, лаптăкран             = 
  |Вырăн, лаптăкпа                = 13
|Максималлă çӳллĕш                = 2802
|Вăтам çӳллĕш                     =
|Минималлă çӳллĕш                 =
|Анлăшĕ                           =
|Долгота                          =
|Карттă                           = Swiss Canton Map SZ.png
 |Карттă пысăкăшĕ                 = 
|Администрациллĕ виçе картти      =
|Вăхăт тăрăхĕ                     = {{CET}}
|Аббревиатура                     =
|ISO                              = CH-BE
|FIPS                             =
|Телефон кочĕ                     =
|Почтă индексĕсем                 =
|Тетел-домен                      =
|Автомобиль номерĕсен кочĕ        = BE
|Сайт                             = http://www.sz.ch/
}}
'''Швиц''' ({{lang-de|Schwyz}} [ʃviːts], {{lang-fr|Schwy(t)z}}, {{lang-it|Svitto}}, {{lang-rm|Sviz}}) — [[Швейцари]]н варринче вырнаçнă нимĕç чĕлхиллĕ [[Кантон (Швейцари)|кантон]]. Администраци центрĕ — [[Швиц (коммуна)|Швиц]] хула. 149 830 çын пурăнать (кантонсем хушшинче 17-мĕш вырăн, [[2012]]).

== Истори ==
== Администрацилле пайлани ==
[[File:Karte Kanton Schwyz Bezirke.png|thumb|right|300px|Кантоне администрацилле пайлани]]
Швиц кантонне улттă тăрăх — [[Айнзидельн (тăрăх)|Айнзидельн]], [[Герзау (тăрăх)|Герзау]], [[Кюснахт (тăрăх)|Кюснахт]], [[Марх (тăрăх)|Марх]], [[Хёфе (тăрăх)|Хёфе]], [[Швиц (тăрăх)|Швиц]] — кĕрет. Тăрăхсем 30 коммунăна пайланаççĕ).

{| class="wikitable sortable"
|- class="hintergrundfarbe5"
! Тăрăх
! Пурнан халăх,<br />çын (2012)
! Лаптăк,<br />км²
! Администраци центрĕ
! Коммуна йышĕ
|-
| [[Айнзидельн (тăрăх)|Айнзидельн]] || align="right" | 14 632 || align="right" | 110,4 || [[Айнзидельн]] || align="right" | 1
|-
| [[Герзау (тăрăх)|Герзау]] || align="right" | 2118 || align="right" | 23,7 || [[Герзау]] || align="right" | 1
|-
| [[Кюснахт (тăрăх)|Кюснахт]] || align="right" | 12 401 || align="right" | 36,2 || [[Кюснахт-ам-Риги]] || align="right" | 1
|-
| [[Марх (тăрăх)|Марх]] || align="right" | 40 221 || align="right" | 191,4 || [[Лахен (Швиц)|Лахен]] || align="right" | 9
|-
| [[Хёфе (тăрăх)|Хёфе]] || align="right" | 27 754 || align="right" | 44,4 || [[Воллерау]] || align="right" | 3
|-
| [[Швиц (тăрăх)|Швиц]] || align="right" | 52 704 || align="right" | 506,4 || [[Швиц (коммуна)|Швиц]] || align="right" | 15
|- class="sortbottom" bgcolor="#EFEFEF"
| '''Пурĕпе''' (6) || align="right" | 147 445 || align="right" | 912,5 || [[Швиц (коммуна)|Швиц]] || align="right" | 30
|}

== Швиц халăхĕ ==
{| class="wikitable zebra" align="right" style="margin-left: 10px;"
|- class="hintergrundfarbe5"
! Швиц халăхĕ, пулса тухнипе<ref>http://www.sz.ch/documents/wohnbevoelkerung_gemeinden_herkunft_2010.pdf {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924112737/http://www.sz.ch/documents/wohnbevoelkerung_gemeinden_herkunft_2010.pdf |date=2015-09-24 }}</ref> !! Йышĕ
|-
| {{CHE}} || align="right" |81,37 %
|-
| {{DEU}} || align="right" |4,29 %
|-
| {{SRB}} || align="right" |2,22 %
|-
| {{ITA}} || align="right" |2,12 %
|-
| {{Косово}} || align="right" |1,29 %
|-
| {{PRT}} || align="right" |0,84 %
|-
| {{BIH}} || align="right" |0,80 %
|-
| {{HRV}} || align="right" |0,79 %
|-
| {{MKD}} || align="right" |0,66 %
|-
| {{TUR}} || align="right" |0,65 %
|-
| {{AUT}} || align="right" |0,59 %
|-
| {{LKA}} || align="right" |0,51 %
|}

== Политика структури ==
Саккун тăвакан органĕ — Кантон Канашĕ, унта 100 çынна суйлаççĕ.
{| class="wikitable zebra"
|- class="hintergrundfarbe5"
! Парти !! 1996 !! 2000 !! 2004 !! 2008 !! 2012 !! 2012 çулта вырăнсене валеçни
|- align="right"
| align="left" | [[Швейцари халăх партийĕ]] (SVP) || 12 || 20 || 27 || 41 || 35 || rowspan="5" |
[[File:Кантональный Совет Швица 2012.png|200px]]
|- align="right"
| align="left" | [[Швейцарин христиан-демократсен халăх партийĕ]] (CVP) || 46 || 43 || 34 || 29 || 29
|- align="right"
| align="left" | Либерал-радикалĕсен партийĕ (FDP) || 29 || 26 || 24 || 21 || 23
|- align="right"
| align="left" | [[Швейцарин оциал-демократсен партийĕ]] (SP) || 11 || 11 || 15 || 9 || 10
|- align="right"
| align="left" | урăххисем || 2 || 0 || 0 || 0 || 3
|}

== Географи ==
[[File:Schwyz.jpg|thumb|left|Швиц кантон сăнĕ, Люцерн кӳлĕ, Рига тăвĕ тата Лауэрц кӳлĕ енчен]]
Швиц кантонĕ Швейцарин варринче вырнаçнă. Кантон территорипе [[Зиль (юханшыв)|Зиль]] юхать; çаплах [[Цюрих кӳлли|Цюрих]], [[Фирвальдштет кӳлли|Фирвальдштет]] тата [[Цуг кӳлли|Цуг]] куллисен пайĕсем кĕреççĕ.

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}

== Литература ==
* {{ВТ-ЭСБЕ|Швиц, кантон}}

== Каçăсем ==
* [http://www.sz.ch/ Официаллă сайт]
* [http://www.schwyz-tourismus.ch Сайт туристической организации кантона Швиц] {{ref-de}}

{{Швейцари кантонĕсем}}
{{Швиц тăрăхĕсем}}

[[Категори:Швиц (кантон)]]
[[Категори:1291 çулта уçăлнисем]]