Океан: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п робот хушрĕ: ckb:ئوقیانووس
п робот улăштарчĕ: te:మహాసముద్రం
130-мĕш йĕрке: 130-мĕш йĕрке:
[[szl:Uocean]]
[[szl:Uocean]]
[[ta:பெருங்கடல்]]
[[ta:பெருங்கடல்]]
[[te:మహాసముద్రం]]
[[te:మహాసముద్రము]]
[[tg:Уқёнус]]
[[tg:Уқёнус]]
[[th:มหาสมุทร]]
[[th:มหาสมุทร]]

21:04, 20 Авӑн уйӑхӗн 2009 вӑхӑтри верси

Тĕнче картти. Океансем кăвак тĕслĕ.

Тĕнче океанĕ (авалхи чăвашла - Талай) — континентсемпе утравсене хупăрласа тăракан тинĕс шывĕн çыхăнуллă пысăк пĕрлĕхĕ. Çĕрĕн тăватă пайĕнчен виççĕшĕ яхăн (71 %) тинĕс шывĕпе витĕннĕ.

Океансен географийĕ

Тĕнче океанĕн шывĕсем

Океансен тĕпĕсен рельефĕ

Тинĕс юхăмĕсем

Тинĕс юхăмĕсем — океан шывĕн пысăк калăпăшĕсен куçăмĕсем. Çак ĕç пулăмĕ чылай çĕршывсен климатне улăштарса тăрать.

Климачĕ

Çĕрĕн климачĕ океанран çав тери пăхăнуллă пулать. Хĕвел радиацийĕ хăвачĕпе шыв пăса çĕкленет те Çĕрĕн континенчĕсене çитет, вара атмосферăн тĕрлĕ нӳрĕкĕн тĕсĕсемпе çĕр питне ӳкет. Океан юхăмĕсем вĕрӳллĕ е сивĕннĕ шывсене урăх широтăсене куçараççĕ, çапла вĕсем планета çинчи ăшăн пайланăвĕшĕн явăплă пулаççĕ.

Шыв пысăк ăшă калăпăшĕллĕ, çавăнпа океан температури типçĕр температуринчен çав тери мăранрах улшăнать. Океанçум çĕрсенче талăкра тата сезонра температура вăрах çеç сикет.

Экологи

Океан чылай хормăллă пурнăçшăн таврашĕ шутланать; çав шутра:

Хуçăлăх ĕçĕсем

Океансем хуçалăх ĕçĕсемшĕн транспорт çулĕсем вырăнĕнче пулаççĕ: чылай япалана карапсемпе тинĕс порчĕсем хушшинче турттараççĕ. Шыв тăрăх япала куçарма йӳнĕ, çапах та хăвăрт мар. Тинĕс çулĕсене кĕскелетме каналсем,касса тунă, вĕсенчен чаплисем: Панама тата Суэц каналĕсем.

Тĕпчев историйĕ

Çавăн пекех пăхăр