Бериллий: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр

Йӗркешерӗн

18:15, 12 Раштав уйӑхӗн 2009 вӑхӑтри верси

**Элементсен периодла тытăмĕ**
H																	He
Li	Be											B	C	N	O	F	Ne
Na	Mg											Al	Si	P	S	Cl	Ar
K	Ca	Sc	Ti	V	Cr	Mn	Fe	Co	Ni	Cu	Zn	Ga	Ge	As	Se	Br	Kr
Rb	Sr	Y	Zr	Nb	Mo	Tc	Ru	Rh	Pd	Ag	Cd	In	Sn	Sb	Te	I	Xe
Cs	Ba	*	Hf	Ta	W	Re	Os	Ir	Pt	Au	Hg	Tl	Pb	Bi	Po	At	Rn
Fr	Ra	**	Rf	Db	Sg	Bh	Hs	Mt	Ds	Rg	Cn	Nh	Fl	Mc	Lv	Ts	Og

	*	La	Ce	Pr	Nd	Pm	Sm	Eu	Gd	Tb	Dy	Ho	Er	Tm	Yb	Lu
	**	Ac	Th	Pa	U	Np	Pu	Am	Cm	Bk	Cf	Es	Fm	Md	No	Lr

Сĕлтĕлле металсем

Сĕлтĕлле-çĕрле металсем

Берилли / Beryllium (Be)
Атом номерĕ	4
Ансат япалалăхăн курăмĕ	çемçĕ шурă-кĕмĕл тĕслĕ метал
Атом палăрăмĕсем
Атом масси (моль масси)	9,01218 а. е. м. (г/моль)
Атом радиусĕ	112 пм
Ионизаци энергийĕ (пĕрремĕш электрон)	898,8 (9,32) кДж/моль (эВ)
Электронсен конфигурацийĕ	[He] 2s²
Химилле палăрăмсем
Ковалентла радиус	90 пм
Ион радиусĕ	35 (+2e) пм
Электронегативлăх (Полинг шучĕпе)	1.57
Электрод потенциалĕ	−1,69 В
Оксидлав капашĕсем	2; 1
Ансат япалалăхăн термодинамикăлла палăрăмĕсем
Тачăлăх	1,848 г/см³
Пайлавла ăшăшăнăçтарăш	16,44^[1] Дж/(K ·моль)
Ăшăяраслăх	201 Вт/(м ·K)
Шăрану температури	1551 K
Шăраннин пайлавла ăшши	12,21 кДж/моль
Вĕрев температури	3243 K
Пăспулăмăн ăшăлăхĕ	309 кДж/моль
Моль калăпăшĕ	5,0 см³/моль
Ансат япалалăхăн кристалл решетки
Решетке тытăмĕ	гексагоналлă
Решетке периочĕ	a=2,286; c=3,584 Å
c/a танлашăнни	1,567
Дебай температури	1000 K

Шаблон:Значения

Be	4
9,012182
2s²
Берилли

Истори

Бериллипе унăн минералĕсене тĕпчев ĕçĕсене расççей химикĕ И.В.Авдеев (1818—1865) туса пынă. Вăлах бериллийĕн оксичĕ BeO тесе палăртнă, маларах йăнăшпа Be₂O₃ çырнă пулнă.

Çулăма çирĕплă материалсем

= Ракетăн çунакан япали

Йӳçĕклекен
Йӳçĕклекен	Удель туртăмĕ (Р1, çек)	Çунтаракан температури °С	Çунакан япалин тачăлăхĕ г/см³	Хăвăртлăхăн ӳсĕмĕ, ΔVид,25, м/çек	Çунакан япалан йывăрăш шучĕ %
Фтор	323,3 çек	4328 °C	1,547	5014 м/çек	13 %
Тетрафторгидразин	310,8 çек	4234 °C	1,19	4204 м/çек	11 %
ClF₃	277,4 çек	4075 °C	1,85	4696 м/çек	13 %
ClF₅	289,6 çек	4176 °C	1,762	4791 м/çек	13 %
Перхлорилфторид	242,6 çек	3593 °C	1,709	3953 м/çек	13 %
Фтора йӳçлекен	308,6 çек	4177 °C	1,561	4986 м/çек	13 %
Йӳçлĕк	235,4 çек	3637 °C	1,21	3213 м/çек	15 %
Водород перекиçĕ	276,8 сек	3472 °C	1,503	4231 м/çек	18 %
Азот кислоти	256 сек	2728 °C	1,574	4005 м/çек	24 %

Усă курасси

Хутăш шăранчăксене пахалатни

Бериллие чылайлă тĕрлĕ шăранчăксене хушаççĕ, çав вара юлашкисене хытарать, çирĕплетет, вĕсенчен хатĕрленĕ япаласен çийĕ коррозие хирĕç тăма пултарать. Техникăра бериллиллĕ бронзăпа усă кураççĕ (пружинăллă перĕнӳсем). Хурçăна 0,5 % бериллие хушса тунă пружина хĕрлĕ тĕсе çитиччен хĕртнĕ чух пружинăлать.

Каçăсем

^ Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.) . — Советская энциклопедия. — Т. 1. — 100 000 экз.

[ХЭ-1] Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.) . — Советская энциклопедия. — Т. 1. — 100 000 экз.

[1]

@@ 1-мĕш йĕрке: / 1-мĕш йĕрке: @@
 {{Элементсен периодикăллă системи2}}
+{{Хими элеменчĕ|Берилли / Beryllium (Be)|4|[[Ӳкерчĕк:Be-140g.jpg|150px|99% тасалăхлă берилли, поликристаллă фрагмент]]
-'''Бериллий''' —
+çемçĕ шурă-кĕмĕл тĕслĕ  [[метал]] |9,01218|112|898,8 (9,32)|[He] 2s<sup>2</sup>|90|35 (+2e)|1.57|−1,69 В|2; 1|1,848|16,44<ref name="ХЭ">{{кĕнеке
+|автор          = Редкол.:Кнунянц И. Л. (гл. ред.)
+|часть          =
+|заглавие       = Химическая энциклопедия: в 5 т
+|оригинал       =
+|ссылка         =
+|ответственный  =
+|издание        =
+|место          = Москва
+|издательство   = Советская энциклопедия
+|год            = 1988
+|том            = 1
+|страницы       = 280
+|страниц        = 623
+|серия          =
+|isbn           =
+|тираж          = 100 000
+}}
+</ref>|201|1551|12,21|3243|309|5,0|гексагоналлă||22=a=2,286; c=3,584|1,567|1000}}
+{{Значения|Be (значения)}}
+<!--
+Название|Атомный номер| Внешний вид|Атомный вес|Радиус атома|Энергия ионизации|Электронная конфигурация|Ковалентный радиус|Радиус иона|Электроотрицательность|Электродный потенциал|Степени окисления|Плотность|Удельная теплоёмкость|Теплопроводность|Температура плавления|Теплота плавления|Температура кипения|Теплота испарения|Молярный объём|Структура решётки|Период решётки|Отношение c/a|Температура Дебая
+-->
+<!--
+-->
 {|  style="text-align: left; background-color: #FF9900; width: 100px; height: 100px;" border="0" cellpadding="4" cellspacing="0"
 |  style="width: 50%; color: rgb(255, 255, 255);" | <big><big>Be</big></big>
@@ 9-мĕш йĕрке: / 36-мĕш йĕрке: @@
 |  colspan="2" | '''2s<sup>2</sup>'''
 |-  style="color: rgb(255, 255, 255);" align="center"
-|  colspan="2" | <big>'''Бериллий'''</big>
+|  colspan="2" | <big>'''Берилли'''</big>
 |}