Чапаев Василий Иванович: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке: 1-мĕш йĕрке:
[[Image:Vasily_Chapayev_001.jpg|thumb|right|230px|Чапаев Василий Иванович]]
[[Image:Vasily_Chapayev_001.jpg|thumb|right|230px|Чапаев Василий Иванович]]
'''Чапаев Василий Иванович''', — [[Раççейри граждан вăрçи|граждан вăрçин]] паттăрĕ,[[Хĕрлĕ Çар]] çарпуçĕ, [[Пĕрремĕш Тĕнче вăрçи|Пĕрремĕш тĕнче]] тата [[Раççейри граждан вăрçи|граждан вăрçине]] хутшăннă. [[1887]] çулхи [[кăрлач, 28|кăрлачăн 28-мĕшĕнче]] малтан [[Шупашкар]] вырăнĕнче ларнă [[Будайка]] [[ял]]ĕнче çуралнă пулнă.
'''Чапаев Василий Иванович''', — [[Раççейри граждан вăрçи|граждан вăрçин]] паттăрĕ. [[1887]] çулхи [[кăрлач, 28|кăрлачăн 28-мĕшĕнче]] малтан [[Шупашкар]] вырăнĕнче ларнă [[Будайка]] [[ял]]ĕнче çуралнă пулнă. Тантăшĕсем ăна Ваçă Чапай тесе чĕннĕ.Вăл вăрçăлла выляма юратнă, ачасем ăна яланах командир пулма суйланă. Ваçă икĕ çул Шупашкарти мăнастир шкулĕнче вĕреннĕ. Вĕрентекенĕ Иван Михайлович Гребенщиков каласа панă тăрăх вăл тавçăруллă та маттур пулнă. Çемйи питĕ чухăн пурăннă пирки вĕсем пӳрт тăррине те витеймен. Ашшĕ Иван Степаныч эрьзя пулнă та каланă:"тимĕрпе витес килмест, шалтăртатать вăл , кĕленчепе витĕп ак",- тесе шӳтленĕ. Амăшĕ Екатеринă Семеновна чăваш-вырăс хушăран тухнă. Каярахпа Чапаевсем куçса кайнă. Ӳссен Ваçă граждан вăрçи геройĕ Василий Иванович Чапаев пулса тăнă. [[1919]] çулхи [[авăн, 5|авăн уйăхĕн 5-мĕшĕнче]] те путса вилнĕ, те вĕлернĕ уна.

[[Шупашкар]]та [[1974]] çулхи [[çу, 9|çу уйăхĕн 9-мĕшĕнче]] унăн [[Шупашкарти В.И. Чапаев музейĕ|музейне]] уçнă.


== Кун-çулĕпе ĕçĕ-хĕлĕ ==
== Кун-çулĕпе ĕçĕ-хĕлĕ ==
[[Ӳкерчĕк:Cheboksary Chapaev's Log House Museum.JPG|thumb|left|В. И. Чапаев çуралнă пӳрт.]]
[[Ӳкерчĕк:Cheboksary Chapaev's Log House Museum.JPG|thumb|left|В. И. Чапаев çуралнă пӳрт.]]
Чапаев [[1887]] çулхи родился кăрлачăн 28-мĕшĕнче ([[нарăс, 9]]) [[Хусан кĕпернийĕ]]н [[Шупашкар уесĕ]]нчи [[Будайка]] ялĕнче (халĕ Будайка [[Шупашкар]] хулине кĕрет), пуянах мар çĕр ĕçтеш çемьинче çуралнă. Ашшĕ — Иван Степанович —[[ирçĕсем|ирçĕ]], амăшĕ — Екатерина Семёновна — вырăс-[[Чăвашсем|чăвашран]] пулнă. Василий çемьере улттăмĕш ача пулнă. <ref>Эрзянь Масторонть седейсэ. Имена их бессмертны: Килангонь тешкст, нурька статьят ине эрзятнеде / Нуянь Видяз. — Саранск, 2007.</ref>

Тантăшĕсем ăна Ваçă Чапай тесе чĕннĕ.Вăл вăрçăлла выляма юратнă, ачасем ăна яланах командир пулма суйланă. Ваçă икĕ çул Шупашкарти мăнастир шкулĕнче вĕреннĕ. Вĕрентекенĕ Иван Михайлович Гребенщиков каласа панă тăрăх, вăл тавçăруллă та маттур пулнă. Çемйи питĕ чухăн пурăннă пирки вĕсем пӳрт тăррине те витеймен. Ашшĕ Иван Степаныч каланă:"тимĕрпе витес килмест, шалтăртатать вăл , кĕленчепе витĕп ак",- тесе шӳтленĕ. Каярахпа Чапайсем Самар кĕпернин Николаев уесĕнчи Балаковăна куçса кайнă.

Ӳссен Ваçă граждан вăрçи геройĕ Василий Иванович Чапаев пулса тăнă. [[1919]] çулхи [[авăн, 5|авăн уйăхĕн 5-мĕшĕнче]] те путса вилнĕ, те вĕлернĕ ăна.


== Пайăр пурнăçĕ ==
== Пайăр пурнăçĕ ==
20-мĕш йĕрке: 23-мĕш йĕрке:
== Аставăм ==
== Аставăм ==
[[Ӳкерчĕк:Tchapaev (timbre soviétique).jpg|thumb|140px|[[1948]].]]
[[Ӳкерчĕк:Tchapaev (timbre soviétique).jpg|thumb|140px|[[1948]].]]
[[Шупашкар]]та [[1974]] çулхи [[çу, 9|çу уйăхĕн 9-мĕшĕнче]] унăн [[Шупашкарти В.И. Чапаев музейĕ|музейне]] уçнă.

Самарта ăна чысласа [[1926]] çулта [[Чапаев урамĕ (Самар)|урампа]] [[Чапаев лапамĕ (Самар)|лапама]] ят панă.
Самарта ăна чысласа [[1926]] çулта [[Чапаев урамĕ (Самар)|урампа]] [[Чапаев лапамĕ (Самар)|лапама]] ят панă.



18:37, 29 Кӑрлач уйӑхӗн 2010 вӑхӑтри верси

Чапаев Василий Иванович

Чапаев Василий Иванович, — граждан вăрçин паттăрĕ,Хĕрлĕ Çар çарпуçĕ, Пĕрремĕш тĕнче тата граждан вăрçине хутшăннă. 1887 çулхи кăрлачăн 28-мĕшĕнче малтан Шупашкар вырăнĕнче ларнă Будайка ялĕнче çуралнă пулнă.

Кун-çулĕпе ĕçĕ-хĕлĕ

В. И. Чапаев çуралнă пӳрт.

Чапаев 1887 çулхи родился кăрлачăн 28-мĕшĕнче (нарăс, 9) Хусан кĕпернийĕн Шупашкар уесĕнчи Будайка ялĕнче (халĕ Будайка Шупашкар хулине кĕрет), пуянах мар çĕр ĕçтеш çемьинче çуралнă. Ашшĕ — Иван Степанович —ирçĕ, амăшĕ — Екатерина Семёновна — вырăс-чăвашран пулнă. Василий çемьере улттăмĕш ача пулнă. [1]

Тантăшĕсем ăна Ваçă Чапай тесе чĕннĕ.Вăл вăрçăлла выляма юратнă, ачасем ăна яланах командир пулма суйланă. Ваçă икĕ çул Шупашкарти мăнастир шкулĕнче вĕреннĕ. Вĕрентекенĕ Иван Михайлович Гребенщиков каласа панă тăрăх, вăл тавçăруллă та маттур пулнă. Çемйи питĕ чухăн пурăннă пирки вĕсем пӳрт тăррине те витеймен. Ашшĕ Иван Степаныч каланă:"тимĕрпе витес килмест, шалтăртатать вăл , кĕленчепе витĕп ак",- тесе шӳтленĕ. Каярахпа Чапайсем Самар кĕпернин Николаев уесĕнчи Балаковăна куçса кайнă.

Ӳссен Ваçă граждан вăрçи геройĕ Василий Иванович Чапаев пулса тăнă. 1919 çулхи авăн уйăхĕн 5-мĕшĕнче те путса вилнĕ, те вĕлернĕ ăна.

Пайăр пурнăçĕ

Чапаевăн тăван ачисем:

Парнесем

Аставăм

1948.

Шупашкарта 1974 çулхи çу уйăхĕн 9-мĕшĕнче унăн музейне уçнă.

Самарта ăна чысласа 1926 çулта урампа лапама ят панă.

Мускавра Чапаев тăкăрлăкĕ пур.

Чапаев раççей ӳнерĕнче

Фильмсем

Чапаев çинчен юрăсем

  • «Песня о Чапаеве» (кĕвви: А. Г. Новиков, сăмахĕсем: С.Болотин, юрлать: Петр Киричек)
  • «Чапай» (Кĕввипе сăввисем: И.Прозоров, юрлать: ушкăн «Небослов»)

Çавăн пекех пăхăр

Асăрхаттарусем

  1. ^ Эрзянь Масторонть седейсэ. Имена их бессмертны: Килангонь тешкст, нурька статьят ине эрзятнеде / Нуянь Видяз. — Саранск, 2007.

Вуламалли

  1. Очерк о В. Чапаеве. В. А. Иванова, Музей В. И. Чапаева в Чебоксарах.
  2. Д. А. Фурманов Чапаев
  3. Тимофей Тимин. Гены Сципионов. Стр. 120 слл.: Чапаев — подлинный и мнимый. М., «Ветеран Отчизны», 1997, ISBN 5-86804-064-3

Каçăсем


Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.
Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.