Хакассем: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр

Йӗркешерӗн

15:26, 2 Пуш уйӑхӗн 2010 вӑхӑтри верси

В. И. Суриков. Хакас хĕрарăмĕн сăн-пичĕ. 1909 çул.

Хакассем (хăйсене тадар, нум. х. тадарлар теççĕ), патша тытăмĕн тапхăрĕнче вырус докуменчĕсенче минуси́н тутарĕсем, абака́н (енисе́й) тутарĕсем, а́чин тутарĕсем) — Раççей тĕрĕк халăхĕ, Çĕпĕрĕн кăнтăр çĕрĕнче (Минусин котловини) пурăнакан халăх. Хакаси Республикин титуллă этносĕ.

Халăх йышĕ — 75,6 пин çын (2002).

Халăх тĕнĕ — шаман тĕнĕ, XIX ĕмĕрте нумайăшне православи тĕнне (хăш чух вăйпа хĕсĕрлесе) кĕртнĕ.

Этносăн ушкăнĕсем

качинсем (хааш, хаас);
сагайсем (са ай);
кызылсем (хызыл);
койбалсем (хойбал) - чи малтан камаси чĕлхипе усă курнă, вăл урал чĕлхе çемйин самоди чĕлхе ушкăнĕн кăнтăр пайне кĕрет;
бельтирсем

Хакассемпе этеплĕхĕпе, чĕлхепе теленгитсем, телеутсем çывăх.

Чĕлхе

Хакас чĕлхи тĕрĕк чĕлхисен тухăç-хун пайĕн уйгур ушкăнне кĕрет, чĕлхе тăватă диалектран тытăнса тăрать: качин, сагай, кызыл тата шор. Хальхи çырулăхĕ кириллица никĕсĕпе.

Каçăсем

Хакассем

Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.
Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.

@@ 21-мĕш йĕрке: / 21-мĕш йĕрке: @@
 == Каçăсем ==
-*[http://www.nsu.ru/education/etno/hakas/hakas.htm Хакассем]
+* [http://www.nsu.ru/education/etno/hakas/hakas.htm Хакассем]
+{{stub}}
 [[Категори:Раççей халăхĕсем]]
@@ 27-мĕш йĕрке: / 28-мĕш йĕрке: @@
 [[Категори:Çĕпĕр халăхĕсем]]
 [[Категори:Хакаси]]
-{{stub}}
 [[an:Khacasos]]
@@ 49-мĕш йĕрке: / 49-мĕш йĕрке: @@
 [[sh:Hakasi]]
 [[sr:Хакаси]]
+[[tr:Hakaslar]]
 [[tt:Хакаслар]]
 [[uk:Хакаси]]