Латышсем: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Çĕнни: {{Халăх | ячĕ = Латыши<br/><small>''Latvieši''</small> | ӳкерчĕк = Latvian song festival by Dainis Matisons, 2008.jpg | анлăшĕ = 300px | алп...
 
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке: 1-мĕш йĕрке:
{{Халăх
{{Халăх
|group = Латышсем
| ячĕ = Латыши<br/><small>''Latvieši''</small>
| ӳкерчĕк = Latvian song festival by Dainis Matisons, 2008.jpg
|image = [[File:Latvian song festival by Dainis Matisons, 2008.jpg|300px|]]
|caption = <div style="background-color:#fee8ab"><small> [[Раймонд Паулс]] • [[Лайма Вайкуле]] • [[Ивар Калнынш]] • [[Вия Артмане]] </small>
| анлăшĕ = 300px
|тăван ячĕ = latvieši
| алпусни =
|poptime = 1,540,000
| тăван ячĕ =
|popplace = {{LAT}}:<br /> &nbsp;&nbsp; 1,330,769<ref name="pmlp1">[http://www.pmlp.gov.lv/lv/statistika/dokuments/2011/ISVN_Latvija_pec_TTB_VPD.pdf Распределение населения ЛР по национальному составу и государственной принадлежности на 01.01.2011.] {{ref-lv}}</ref> <br />
| йышĕ = ''c. '' 1,540,000
| вырнаçăнни = {{LAT}}:<br /> &nbsp;&nbsp; 1,330,769<ref name="pmlp1">[http://www.pmlp.gov.lv/lv/statistika/dokuments/2011/ISVN_Latvija_pec_TTB_VPD.pdf Распределение населения ЛР по национальному составу и государственной принадлежности на 01.01.2011.] {{ref-lv}}</ref> <br />
{{USA}}:<br /> &nbsp;&nbsp; 87,564 [http://factfinder.census.gov/servlet/QTTable?_bm=y&-geo_id=01000US&-qr_name=DEC_2000_SF3_U_QTP13&-ds_name=DEC_2000_SF3_U]<br />
{{USA}}:<br /> &nbsp;&nbsp; 87,564 [http://factfinder.census.gov/servlet/QTTable?_bm=y&-geo_id=01000US&-qr_name=DEC_2000_SF3_U_QTP13&-ds_name=DEC_2000_SF3_U]<br />
{{RUS}}:<br /> &nbsp;&nbsp; 28,520 [http://www.perepis2002.ru/ct/doc/TOM_04_01.xls]; [http://www.perepis2002.ru/ct/doc/TOM_04_04.xls]; [http://www.perepis2002.ru/ct/doc/TOM_04_P1.doc]<br />
{{RUS}}:<br /> &nbsp;&nbsp; 28,520 [http://www.perepis2002.ru/ct/doc/TOM_04_01.xls]; [http://www.perepis2002.ru/ct/doc/TOM_04_04.xls]; [http://www.perepis2002.ru/ct/doc/TOM_04_P1.doc]<br />
{{BRA}}:<br /> &nbsp;&nbsp; 20,000 [http://www.latviansonline.com/pdf/040713diaspora_en.pdf#search='latvian%20diaspora%2020%2C000%20brazil']<br />
{{BRA}}:<br /> &nbsp;&nbsp; 20,000 [http://www.latviansonline.com/pdf/040713diaspora_en.pdf#search='latvian%20diaspora%2020%2C000%20brazil']<br />
{{AUS}}:<br /> &nbsp;&nbsp; 18,938 [http://www.ausstats.abs.gov.au/ausstats/free.nsf/Lookup/C41A78D7568811B9CA256E9D0077CA12/$File/20540_2001%20(corrigendum).pdf]<br />
{{AUS}}:<br /> &nbsp;&nbsp; 18,938 [http://www.ausstats.abs.gov.au/ausstats/free.nsf/Lookup/C41A78D7568811B9CA256E9D0077CA12/$File/20540_2001%20(corrigendum).pdf]<br />
| [[Латви]]ре: 1 330 769<ref name="pmlp1"/>
| çухалнă =
| [[АПШ]]: 87&nbsp;564
| архкультура =
| [[Раççей]]ре: 28 520<ref name="perepis2002">[http://www.perepis2002.ru/ct/doc/TOM_04_01.xls Итоги Всероссийской переписи населения 2002 г. Том 4 — Национальный состав и владение языками, гражданство. Таблица «Национальный состав населения»]</ref>
| чĕлхе =
| [[Бразили]]ре: 20&nbsp;000
| раса =
| [[Канада|Канадăра]]
| тĕн = чылайрахăшĕ — [[христиансем]] ([[лютерансем]], [[католицисем]] тата [[православисем]]). [[Атеист]]сен йышĕ те пур.
| [[Австрали]]ре: 18&nbsp;938
| тăван = [[литвасем]], [[куршсем]], [[латгальсем]]
| [[Ирланди]]ре: 18&nbsp;008
| кĕрет =
| [[Украина|Украинăра]]: 5079 [http://www.ukrcensus.gov.ua/rus/results/nationality_population/nationality_popul1/select_51/?botton=cens_db&box=5.1W&k_t=00&p=50&rz=1_1&rz_b=2_1%20%20%20%20%20&n_page=3]
| шутĕнче =
| [[Аслă Британи]]ре
| пулса тухни =
| [[Германи]]ре
| [[Швеци]]ре
| [[Литва|Литвара]]: 2,3 пин (2010<ref>[http://db1.stat.gov.lt/statbank/SelectVarVal/Define.asp?Maintable=M3010215&PLanguage=1]{{ref-en}}</ref>)
| [[Эстони]]ре: 2199 (2009<ref>[http://pub.stat.ee/px-web.2001/I_Databas/Population/01Population_indicators_and_composition/04Population_figure_and_composition/04Population_figure_and_composition.asp Таблица PO0222]{{ref-en}}</ref>)
| [[Беларуç]]ре: 1549 (2009<ref>[http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/publications/bul_republic.rar Общая численность населения, его состав по возрасту, полу, состоянию в браке, уровню образования, национальностям, языку и источникам средств к существованию] — стр. 22</ref>)
| [[Венесуэла|Венесуэлăра]]
|чĕлхе = [[Латыш чĕлхи]]
|rels = [[христиансем]] ([[лютерансем]], [[католицисем]] тата [[православисем]]). [[Атеист]]сен йышĕ те пур.
|related = [[литвасем]], [[куршсем]], [[латгальсем]]
|кĕрет = [[хĕвел анăç славянсем]]
|ун шутĕнче = [[гурали]], [[силезсем]], [[мазурсем]] т. ыт.
|origin =
}}
}}


'''Латышсем''' ({{lang-lv|latvieši}}) — [[балтсем|балти]] халăхĕ, [[Латви]]ре пурнан халахăн 59,49 % (01.01.2011) пулать<ref name="pmlp1"/>. Тăван чĕлхе — инди-европа семьинчи балти ушкăнĕн [[латыш чĕлхи]]. Тĕн йăлине тытакан латышсем — ытларах [[Лютеран тĕнĕ|лютерансемпе]] [[Католици тĕнĕ|католицисем]], çаплах [[Православи|православисем]] те пур.
'''Латышсем''' ({{lang-lv|latvieši}}) — [[балтсем|балти]] халăхĕ, [[Латви]]ре пурнан халахăн 59,49 % (01.01.2011) пулать<ref name="pmlp1"/>. Тăван чĕлхе — инди-европа семьинчи балти ушкăнĕн [[латыш чĕлхи]]. Тĕн йăлине тытакан латышсем — ытларах [[Лютеран тĕнĕ|лютерансемпе]] [[Католици тĕнĕ|католицисем]], çаплах [[Православи|православисем]] те пур.


== Халах йышĕ ==
Принято считать, что латыши появились в результате слияния древних [[Балтийские народы|балтийских]] ([[латгалы]], [[курши]], [[земгалы]] и [[селы]]) и [[Финно-угорские народы|финно-угорских]] ([[ливы]]) народов в XVII веке. Первым письменным свидетельством существования латышского языка является «Латышский катехизис» ("Lettisch Vademecum"), написанный в 1631 году [[Манцель, Георг|Георгом Манцелем]]. Есть упоминание о изданной в Германии в 1525 году на латышском языке и не сохранившейся «Лютеранской мессе».
<ref>[http://www.kultura.lv/ru/heritage/33/ Официальный портал культуры Латвии]</ref>

Пурăнаççĕ:
* [[Латви]]ре: 1 330 769<ref name="pmlp1"/>
* [[Латви]]ре: 1 330 769<ref name="pmlp1"/>
* [[АПШ]]: 87&nbsp;564
* [[АПШ]]: 87&nbsp;564

08:28, 27 Нарӑс уйӑхӗн 2011 вӑхӑтри верси

Тăван ячĕ latvieši
Чĕлхе Латыш чĕлхи
Кĕрет  хĕвел анăç славянсем

Латышсем (лат. latvieši) — балти халăхĕ, Латвире пурнан халахăн 59,49 % (01.01.2011) пулать[1]. Тăван чĕлхе — инди-европа семьинчи балти ушкăнĕн латыш чĕлхи. Тĕн йăлине тытакан латышсем — ытларах лютерансемпе католицисем, çаплах православисем те пур.

Халах йышĕ

Латышсем Раççейре

Этеплĕх

Тĕп статья: Латыш этеплĕхĕ

Латыш халăхĕн этеплĕхĕ ытларах çĕрпе çыхăннă. Ытларах хуторт, пĕр кил-çуртлă йăва тăваççĕ. Пураран тунă пӳртре пурăнаççĕ. Çи-пуçĕнче туника евĕр кĕпе.

Асăрхавсем

Каçăсем

Шаблон:Балтийские племена Шаблон:Народы Латвии


* Категория:Народы Латвии