Алтăр Çăлтăр

{{{Чăвашла ят}}}
{{{Чăвашла ят}}} пысăклатас тесен ӳкерчĕк çине пусăр
Лат. ячĕ	Ursa Major (кам. ӳк. {{{Камăнлăх ӳкĕмĕ}}})
Кĕскетӳ	{{{Кĕскетӳ}}}
Символ	Алтăр
Тӳрĕ хăпарни	7h 58m пуçласа 14h 25m çити
Вĕçлевĕ	{{{Склонение 1}}} пуçласа {{{Склонение 2}}} çити
Лаптăк	1280 тв. градус ({{{Вырăн, лаптăкпа}}})
Çутă çăлтăрсем (виçе < 3m)	Алиот (ε UMa) — 1,76m Дубхе (α UMa) — 1,81m Бенетнаш (η UMa) — 1,86m Мицар (ζ UMa) — 2,23m Мерак (β UMa) — 2,34m Фекда (γ UMa) — 2,41m
Метеор юхăмĕсем	{{{Метеор юхăмĕсем}}}
Юнашар çăлтăрлăхсем	Вĕрçĕлен Жираф Рысь Малый Лев Лев Волосы Вероники Гончие Псы Волопас
Çăлтăрлăха çак анлăлăхсенче сăнама пулать: +{{{Максимальлĕ анлăлăх}}}° пуçласа −{{{Чи пĕчĕк анлăлăх}}}° çити. Раççей территоринче сăнама чи лайăх вăхăт — пуш.

Алтăр çăлтăр (лат. Ursa Major) — тӳпен çурçĕр çурчăмăрĕнчи çăлтăрлăх. Алтăр çăлтăрăн çичĕ çăлтăрĕ алтăр евĕр курăнать.

Кун-çулĕ

Клавдий Птолемей «Альмагест» çăлтăр тӳпин каталогне кĕртнĕ.

Грек халапĕ кăтартнипе, Зевс чипер Каллисто нимфăна Гера тавăрăвĕнчен çăлас тесе Алтăр çăлтăр туса хурать. Сиракузăри Филемон каласа кăтартнă пирки халапĕсенче, Зевс-пепке икĕ крит нимфине Кроносран пытарса тӳпене Алтăр çăлтăр тата Ала çăлтăр тĕсĕпе куçарать.

Китай астрономинче алтăрăн çичĕ çăлтăрĕ Çурçĕр алтăр (Бэйдоу) ятлă. Авал алтăрăн алли полюс çинелле кăтартнă, çавăнпа китайсем вăхăта шутланă чухне усă курнă.

Кăсăк фактсем

• Алтăр çăлтăра Аляска ялавĕ çине ӳкернĕ.
• Алтăр çăлтăра Шурă тинĕс Карели ялавĕ çинче ӳкернĕ (1918 çулхи çĕртмен 21-мĕшĕнче çирĕплетнĕ).

Галерейă

• 
  Алтăр çăлтăра кăтартакан кĕнекери Сидней Холл сăнарĕ
• 
  Алтăр çăлтăр Ян Гевелийĕн атласĕнче.
• 
  Рона çийĕнчи çăлтăр каç, Винсент ван Гогăн хайлавĕ

Каçăсем

• WIKISKY.ORG: Алтăр çăлтăр
• Астрохалап: Алтăр çăлтăр
• Алтăр çăлтăр фотографисем (акăлч.)
• AAVSO: Алтăр çăлтăр халапĕсем (акăлч.)

Çавăн пекех пăхăр

Ала çăлтăр