Япалалăх (хими): версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр

Йӗркешерӗн

11:32, 9 Пуш уйӑхӗн 2013 вӑхӑтри верси

Япалалăх — матери хорми, уйпа танлаштарса пăхсан, тӳлек йывăрăшĕ пур.

Япалалăх пĕрчĕсенчен тытăнса тăрать, вĕсем хушшинче тăтăшах электронсем, протонсем тата нейтронсем тĕл пулаççĕ. Юлашки иккĕшсем атом тĕшшисене, пурĕ те пĕрле — атомсене, молекулăсене, кристаллсене т. ыт. тăваççĕ

Биологире Япалалăх — клетка органелли шутне кĕрекен организм тĕртĕмне тăвакан матери хорми.

Малтанхи палăртăвĕ

Япалалăх — матери хорми, уйпа танлаштарсан, йывăрăшĕ. Япалалăх пĕрчĕсенчен тытăнса тăрать, вĕсен хушшинче тăтăшах электронсем, протонсем тата нейтронсем. Иккĕ юлашкинчисем атом тĕшшисене, пурĕ те пĕрле — атомсене, молекулăсене, кристаллсене тата ытти объектсене тăваççĕ.

Япалалăхпа уй хушшинчи уйрăмлăх

Уйăн, япалалăхпа танлаштарсан, вĕçĕмсĕрлĕхпе пахаланать; электромагнит, гравитаци, ядерлĕ вăйсен, тĕрлĕ элементарлă пĕрчĕсен хум уйĕсем пур.

Халĕ çутçанталăка тĕпчев йĕркипе япалалăхпа уйа пĕр тĕслĕтесе уйăрмаççĕ, вĕсем тĕрлĕ корпускула-хум (икĕ тĕслĕ?) пĕрлĕ çутçанталăк пулăмĕсем. Уйпа япалалăх тачă çыхăнăвне тĕпчени материал тĕнчин хормипе тытăмĕн пĕрлĕхне ăнлантарса парать.

Пĕр тĕслĕ япалалăхăн тачăлăхĕ — япалалăх йывăрăшне унăн калăпăшĕ çине пайлани — пур:

$\rho ={\frac {m}{V}}$

куунта ρ — япалалăхăн тачăлăхĕ, m — япалалăх йывăрăшĕ, V — япалалăх калăпăшĕ.

Физика уйĕсен çакăн пек тачăлăх çук.

Япалалăх пахалăвĕсем

Химири япалалăх

Япалалăх тĕрлĕхĕ

Агрегатлă тăрăмсем

Тĕп статья: Агрегатлă тăрăмсем

Кристаллсем

Тĕп статья: Кристаллсем

Органик япалалăхĕсем

Тăварсем

Органик япалалăхсем

Вуламалли

Химия: Справ. изд./ В. Шретер, К.-Х. Лаутеншлегер, Х. Бибрак и др.: Пер. с нем. — М.: Химия, 1989

Çавăн пекех пăхăр

Шаблон:Матери

@@ 64-мĕш йĕрке: / 64-мĕш йĕрке: @@
 [[Категори:Матери]]
 [[Категори:Хими япалалăхĕ|*]]
-[[ar:مادة كيميائية]]
-[[az:Maddə]]
-[[be:Рэчыва]]
-[[be-x-old:Рэчыва]]
-[[bg:Химично вещество]]
-[[ca:Substància química]]
-[[cs:Látka]]
-[[da:Kemisk stof]]
-[[de:Chemischer Stoff]]
-[[el:Χημική ουσία]]
-[[en:Chemical substance]]
-[[eo:Kemiaĵo]]
-[[es:Sustancia química]]
-[[et:Keemiline aine]]
-[[fa:مواد شیمیایی]]
-[[fi:Kemikaali]]
-[[fiu-vro:Ollus]]
-[[fr:Substance chimique]]
-[[gl:Substancia química]]
-[[he:כימיקל]]
-[[hr:Kemijska tvar]]
-[[ht:Sibstans]]
-[[id:Zat kimia]]
-[[it:Sostanza pura]]
-[[ja:化学物質]]
-[[jv:Zat Kimia]]
-[[ka:ნივთიერება]]
-[[kk:Химикаттар]]
-[[km:សារធាតុគីមី]]
-[[ko:화학 물질]]
-[[ky:Зат]]
-[[lt:Cheminė medžiaga]]
-[[ltg:Lītne - fizikā, biologejā]]
-[[lv:Ķīmiskā viela]]
-[[mhr:Эмен]]
-[[mk:Супстанца]]
-[[mr:रासायनिक पदार्थ]]
-[[ms:Bahan kimia]]
-[[nds:Cheemsch Stoff]]
-[[ne:रासायनिक पदार्थ]]
-[[nl:Stof (scheikunde)]]
-[[nn:Kjemikalie]]
-[[no:Kjemisk substans]]
-[[pl:Substancja chemiczna]]
-[[pt:Substância]]
-[[ru:Вещество]]
-[[sh:Supstanca]]
-[[simple:Chemical substance]]
-[[sn:Mushonga]]
-[[sr:Хемијска супстанца]]
-[[su:Bahan kimia]]
-[[sv:Kemikalie]]
-[[ta:வேதிப்பொருள்]]
-[[th:สารเคมี]]
-[[tl:Langkapan]]
-[[tr:Kimyasal madde]]
-[[uk:Речовина]]
-[[ur:کیمیائی شے]]
-[[vec:Sostansa]]
-[[yi:כעמישע סובסטאנץ]]
-[[yo:Ohun àpòpọ̀ògùn]]
-[[zh:化学物质]]