Пайраш Кузьма Ильич: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
14-мĕш йĕрке: 14-мĕш йĕрке:
'''Пайраш Кузьма Ильич''' (паспортри хушамачĕ: '''Садиков''') ([[1906]] çул, [[чӳк, 14]], [[Вускасси]] ялĕ, [[Чикме уесĕ]] — [[1974]] çул, [[нарăс, 13]], [[Шупашкар]], Чăваш АССР) — [[чăваш чĕлхи|чăваш]] [[проза|прозăçи]] тата [[драматург]]ĕ.
'''Пайраш Кузьма Ильич''' (паспортри хушамачĕ: '''Садиков''') ([[1906]] çул, [[чӳк, 14]], [[Вускасси]] ялĕ, [[Чикме уесĕ]] — [[1974]] çул, [[нарăс, 13]], [[Шупашкар]], Чăваш АССР) — [[чăваш чĕлхи|чăваш]] [[проза|прозăçи]] тата [[драматург]]ĕ.


СССР ÇП пайташĕ ([[1938]] ç.), Чăваш АССР тава тивĕçлĕ тухтăрĕ ([[1964]] ç.).
СССР ÇП пайташĕ ([[1938]] ç.), Чăваш АССР тава тивĕçлĕ тухтăрĕ ([[1964]] ç.)<ref>[http://gov.cap.ru/SiteMap.aspx?gov_id=71&id=11822 Пайраш Кузьма Ильич]</ref><ref>[http://enc.cap.ru/?t=prsn&lnk=3098 Чувашская энциклопедия]</ref>.


==Пурнăçĕ==
==Пурнăçĕ==
[[1906]] çулхи [[чӳк, 14|чӳк уйăхĕн 14]] [[Чикме уесĕ]]нчи [[Вускасси]] ялĕнче çуралнă.
[[1906]] çулхи [[чӳк, 14|чӳк уйăхĕн 14-мĕшĕнче]] [[Чикме уесĕ]]нчи [[Вускасси]] ялĕнче çуралнă.


«Канаш», «Молодой крестьянин» [[хаçат]]сенче, Чăваш Республикин Пульницинче [[хирург]] пулса ĕçленĕ. Вăрçă вăхăтĕнче, [[1941]]-[[1946]] çулсенче, Иккĕмĕш Инçет Тухăç фрончĕнче [[хирург]] ĕç вырăнĕнче тăнă.
«Канаш», «Молодой крестьянин» [[хаçат]]сенче, Чăваш Республикин Пульницинче [[хирург]] пулса ĕçленĕ. Вăрçă вăхăтĕнче, [[1941]]-[[1946]] çулсенче, Иккĕмĕш Инçет Тухăç фрончĕнче [[хирург]] ĕç вырăнĕнче тăнă.
23-мĕш йĕрке: 23-мĕш йĕрке:
[[1974]] çулхи [[нарăс, 13|нарăсăн 13-мĕшĕнче]] [[Шупашкар]]та вилнĕ.
[[1974]] çулхи [[нарăс, 13|нарăсăн 13-мĕшĕнче]] [[Шупашкар]]та вилнĕ.


== Пултару ĕçĕсем ==
== Пултарулăх ĕçĕсем ==
Хăйĕн пĕрремĕш ĕçне [[1925]] çулта пичĕтленĕ. Çавăн пекех тĕне хирĕçле тата тĕлĕксем çинчен кĕнекесене, «Телейсĕр кунсем» драмине ([[1928]]) тата ытти япаласене çырнă.
Хăйĕн пĕрремĕш ĕçне [[1925]] çулта пичĕтленĕ. Çавăн пекех тĕне хирĕçле тата тĕлĕксем çинчен кĕнекесене, «Телейсĕр кунсем» драмине ([[1928]]) тата ытти япаласене çырнă.


34-мĕш йĕрке: 34-мĕш йĕрке:


== Вуламалли ==
== Вуламалли ==
# Агаков, Л. Кузьма Пайраш / Л. Агаков // Ялав. – 1966. – № 11. – С. 28–29.
# Григорьев, Н. Куçма Пайраш / Н. Григорьев // Тăван Атăл. – 1986. – № 11. – С. 64–65.
# Григорьев, Н. Куçма Пайраш çырнисем // Григорьев Н. Г. Пархатарлă сăнар, сăнарлă чĕлхе / Н. Г. Григорьев. – Шупашкар, 1990. – С. 39–48 ; Юратнă сăнарсем / Н. Г. Григорьев. – Шупашкар, 1982. – С. 70–80.
# Николаев, Г. Куçма Пайраш / Г. Николаев // Ялав. – 1976. – № 11. – С. 27.
# Тихонов, П. Чаплă тухтăр, паллă çыравçă та / П. Тихонов // Хыпар. – 1996. – 17 раштав.
# Юман, А. Куçма Пайраш / А. Юман // Канаш (Ульяновск обл.). – 1996. – 16 чÿк.
# Юрьев, М. Ялкортан пуçласа... / М. Юрьев // Тăван Атăл. – 1966. – № 6. – С. 93–94.
# Григорьев, Н. Врачи-писатели Чувашии : [в 5 кн.]. Книга 2 : Кузьма Пайраш ; Книга 3 : Выживший в концлагерях; Книга 4 : Мĕтри Ваçлейĕ / Н. Григорьев. – Чебоксары, 2009. – 182 с.
# Ильбеков, Н. Писатель–врач / Н. Ильбеков // Советская Чувашия. – 1956. – 17 ноября.
# Пайраш Кузьма Ильич // Моргаушский район. Краткая энциклопедия. – Чебоксары, 2002. – С.
# Юрьев, М. Связано с жизнью / М. Юрьев // Молодой коммунист. – 1976. – 27 ноября.
# Ялгир, П. Книги чувашских классиков надо переиздавать / П. Ялгир // Чăваш ен. – 1996. – 21–28 декабря (№ 50). – С. 8.


== Асăрхасем ==
== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}
{{асăрхавсем}}


== Каçăсем ==
== Каçăсем ==
* [http://www.gap.archives21.ru/memorials.aspx?id=6735&s_page=8 Писатель-врач (К 105-летию со дня рождения К.И. Пайраша (Садикова)]
{{Каçă çук}}

{{Интервики çук}}
{{Интервики çук}}
{{Chuvashia-bio-stub}}
{{Chuvashia-bio-stub}}

22:12, 14 Чӳк уйӑхӗн 2014 вӑхӑтри верси

Кузьма Пайраш
Çуралнă вăхăт: Чӳк, 14, 1906
Çуралнă вырăн: Вускасси ялĕ, Чикмĕ уесĕ, Хусан кĕперни
Вилнĕ вăхăт: Нарăс, 13, 1974
Вилнĕ вырăн: Шупашкар, Чăваш АССР
Гражданлăх: ССРП
Ĕçлев тĕсĕ: чăваш прозăçи тата драматургĕ
Чыславсем: Чăваш АССР тава тивĕçлĕ тухтăрĕ (1964 ç.)

Пайраш Кузьма Ильич (паспортри хушамачĕ: Садиков) (1906 çул, чӳк, 14, Вускасси ялĕ, Чикме уесĕ1974 çул, нарăс, 13, Шупашкар, Чăваш АССР) — чăваш прозăçи тата драматургĕ.

СССР ÇП пайташĕ (1938 ç.), Чăваш АССР тава тивĕçлĕ тухтăрĕ (1964 ç.)[1][2].

Пурнăçĕ

1906 çулхи чӳк уйăхĕн 14-мĕшĕнче Чикме уесĕнчи Вускасси ялĕнче çуралнă.

«Канаш», «Молодой крестьянин» хаçатсенче, Чăваш Республикин Пульницинче хирург пулса ĕçленĕ. Вăрçă вăхăтĕнче, 1941-1946 çулсенче, Иккĕмĕш Инçет Тухăç фрончĕнче хирург ĕç вырăнĕнче тăнă.

1974 çулхи нарăсăн 13-мĕшĕнче Шупашкарта вилнĕ.

Пултарулăх ĕçĕсем

Хăйĕн пĕрремĕш ĕçне 1925 çулта пичĕтленĕ. Çавăн пекех тĕне хирĕçле тата тĕлĕксем çинчен кĕнекесене, «Телейсĕр кунсем» драмине (1928) тата ытти япаласене çырнă.

Кĕнекисем

  • «Телейсĕр кунсем» (1928);
  • «Лайăх эмел» (1934);
  • «Кинемей» (1954);
  • «Юрату юрри» (1969);
  • «Лида йăнăшĕ» (пьесăсемпе калавсем, 1976);

Вуламалли

  1. Агаков, Л. Кузьма Пайраш / Л. Агаков // Ялав. – 1966. – № 11. – С. 28–29.
  2. Григорьев, Н. Куçма Пайраш / Н. Григорьев // Тăван Атăл. – 1986. – № 11. – С. 64–65.
  3. Григорьев, Н. Куçма Пайраш çырнисем // Григорьев Н. Г. Пархатарлă сăнар, сăнарлă чĕлхе / Н. Г. Григорьев. – Шупашкар, 1990. – С. 39–48 ; Юратнă сăнарсем / Н. Г. Григорьев. – Шупашкар, 1982. – С. 70–80.
  4. Николаев, Г. Куçма Пайраш / Г. Николаев // Ялав. – 1976. – № 11. – С. 27.
  5. Тихонов, П. Чаплă тухтăр, паллă çыравçă та / П. Тихонов // Хыпар. – 1996. – 17 раштав.
  6. Юман, А. Куçма Пайраш / А. Юман // Канаш (Ульяновск обл.). – 1996. – 16 чÿк.
  7. Юрьев, М. Ялкортан пуçласа... / М. Юрьев // Тăван Атăл. – 1966. – № 6. – С. 93–94.
  8. Григорьев, Н. Врачи-писатели Чувашии : [в 5 кн.]. Книга 2 : Кузьма Пайраш ; Книга 3 : Выживший в концлагерях; Книга 4 : Мĕтри Ваçлейĕ / Н. Григорьев. – Чебоксары, 2009. – 182 с.
  9. Ильбеков, Н. Писатель–врач / Н. Ильбеков // Советская Чувашия. – 1956. – 17 ноября.
  10. Пайраш Кузьма Ильич // Моргаушский район. Краткая энциклопедия. – Чебоксары, 2002. – С.
  11. Юрьев, М. Связано с жизнью / М. Юрьев // Молодой коммунист. – 1976. – 27 ноября.
  12. Ялгир, П. Книги чувашских классиков надо переиздавать / П. Ялгир // Чăваш ен. – 1996. – 21–28 декабря (№ 50). – С. 8.

Асăрхавсем

Каçăсем