Пифагор: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
çуралнă вăхăт: пирĕн ĕмĕрччен 586 мĕш çул.| 569 мĕш çултан пирĕн ĕмĕрччен кая мар.| çуралнă вырăн: Самос, Ионийский союз| Вилнĕ вăхăт: 495 мĕш çул |
||
10-мĕш йĕрке: | 10-мĕш йĕрке: | ||
== Философи вĕренĕвĕ == |
== Философи вĕренĕвĕ == |
||
[[Ӳкерчĕк:Sanzio_01_Pythagoras.jpg|thumb|250px| |
[[Ӳкерчĕк:Sanzio_01_Pythagoras.jpg|thumb|250px| |
||
çуралнă вăхăт: пирĕн ĕмĕрччен 586 мĕш çул.| |
çуралнă вăхăт: пирĕн ĕмĕрччен 586 мĕш çул.| |
||
569 мĕш çултан пирĕн ĕмĕрччен кая мар.| |
|||
çуралнă вырăн: Самос, |
çуралнă вырăн: Самос, Ионийский союз| |
||
Вилнĕ вăхăт: 495 мĕш çул пирĕн ĕмĕрччен.| |
Вилнĕ вăхăт: 495 мĕш çул пирĕн ĕмĕрччен.| |
||
Вилнĕ вырăн: Метапонт, |
Вилнĕ вырăн: Метапонт, Лукани, Алсă Греци| |
||
Шкул: Пифагореизм| |
Шкул: Пифагореизм| |
||
Юратнă ĕçсем: Философи, математика, музыка, Этика, политика. |
Юратнă ĕçсем: Философи, математика, музыка, Этика, политика. |
||
]] |
]] |
17:14, 6 Раштав уйӑхӗн 2017 вӑхӑтри верси
Пифагор Самосский (ав.гр. Πυθαγόρας ὁ Σάμιος, лат. Pythagoras; пирĕн эрăччен 570—490 çç.) — авал грексен философĕ, математикаĕ, пифагорейсен тĕн философийĕн шкулне туса хураканĕ.
Кун-çулĕ
Пифагорăн ашшĕ Мнесарх, амăшĕ Партенида Самосран. Мнесарх чул касакан пулнă (Диоген Лаэртский); Порфирий сăмахĕсемпе вăл Тир пуян сутăçĕ, выçлăх çулĕнче халăха çăкăрпа тăрантарнăшăн самос гражданлăхне тивĕçнĕ. Пĕрремĕш версийĕ килĕшӳллĕрех, мĕншĕн тесен Павсаний Пифагорăн арçын йĕрĕпе пелопоннес Флиунтĕнчен Самоса тарнă Гиппас тытса пырать, вăл Пифагора ват асатте пулать.[1] Партенида (упăшки ăна Пифаида ята куçарнă) на Самосра грексен колонине йĕркеленĕ Анкей чаплă ăратĕнчен. Ача çуралассине Дельфăри пифи (юмăç) каланă , çавăнпа Пифагора çак ята тивĕçтернĕ.
Çамрăклăхра Пифагор икĕпат жрецĕсен ăсчаслăхĕпе вăрттăн ăслăлăхĕсене туянма Икĕпата тухса каять. Диоген тата Порфирий çырнипе, самос тиранĕ Поликрат Амасис фараонĕ патне Пифагора ырлă сĕнӳ çырăвĕпе ăсатнă, çавна пула ăна пытанчăклăхсене тĕпчесе вĕренме ирĕк панă.
Ямвлих çырать, 18 çулхи Пифагор тăван утравĕнчен тухса çут тĕнчен чылай кĕтесĕсенчи ăсчахсемпе тĕл пулса калаçса, Икĕпата çитет, кунта 22 çул пурăнать. Пирĕн эрăччен 525 çулта Икĕпата перси патши Камбиз çĕнсе илет, тыткăна илнĕ Пифагора Вавилона çитереççĕ. Унта вара Пифагор 12 çул ирттерет, магсемпе вăхат ирттерет. Самоса 56 çул тултарсан çеç таврăнать.
Философи вĕренĕвĕ
== Каçăсем ==
- Ямвлих, Пифагор пурнăçĕ çинчен
- Диоген Лаэртский, Пифагор
- Порфирий, Пифагор пурнăçĕ.
- Бертран Рассел, Анăç философин историйĕ
- Pythagoras of Samos (The MacTutor History of Mathematics archive)
- Stanford Encyclopedia of Philosophy: Pythagoras
- «Золотые стихи» пифагорейцев в Библиотеке Александра Кобринского
- Бесонид, Пифагорово Слово
- ^ Павсаний, «Описание Эллады», 2.13