Первомайски (Патăрьел районĕ): версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Chuvash2017 (Сӳтсе яв | хушни) Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
Статьяна йăлтах пушатрĕ Тэг: тасатасси |
||
| 1-мĕш йĕрке: | 1-мĕш йĕрке: | ||
{{ПВ-Раççей |
|||
|статус = Ял |
|||
|чăвашла çĕлĕк = Первомайски |
|||
|тăван çĕлĕк = |
|||
|герб = Coat of Arms of Chuvashia.svg |
|||
|ялав = Flag of Chuvashia.svg |
|||
|lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |
|||
|lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |
|||
|CoordAddon = |
|||
|CoordScale = |
|||
|ЯндексКарта = http://maps.yandex.ru/map.xml?mapID=1200&mapX=4109338&mapY=7027003&scale=7&descx=4109338&descy=7027003 |
|||
|регион карттин пысăкăшĕ = |
|||
|район карттин пысăкăшĕ = |
|||
|регион = Чăваш Ен |
|||
|регион тапăлра = Чăваш Ен |
|||
|район тĕсĕ = Муниципаллă район |
|||
|район = Патăрьел районĕ |
|||
|район тапăлра = Патăрьел районĕ{{!}}Патăрьел |
|||
|пурăнан тăрăх тĕсĕ = Ял тăрăхĕ |
|||
|пурăнан тăрăх = Аслă Арапуç ял тăрăхĕ |
|||
|пурăнан тăрăх тапăлра = Аслă Арапуç ял тăрăхĕ{{!}}Аслă Арапуç |
|||
|шалти пайлану = |
|||
|пуçлăх = Секретов Владимир Алексеевич |
|||
|никĕсленĕ вăхăт = |
|||
|пĕрремĕш асăну = |
|||
|малтанхи ятсем = Аслă Арапуç |
|||
|статус = |
|||
|лаптăк = |
|||
|ПВ центрĕн çӳллĕшĕ = |
|||
|пурăнан халăх = 1037 |
|||
|халăх çыравĕн çулĕ = 2010<ref>Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, населенных пунктов Чувашской Республики по итогам Всероссийской переписи населения 2010 года. Стат. сборник / Чувашстат - Чебоксары, 2012 – 82 с.</ref> |
|||
|йышлăх = |
|||
|агломераци = |
|||
|наци йышĕ = чăвашсем |
|||
|конфесси йышĕ = |
|||
|этнохороним = |
|||
|вăхăт тăрăхĕ = |
|||
|почтă индексĕ =429364 |
|||
|почтă индексĕсем = |
|||
|телефон кочĕ = 83532 |
|||
|автомобиль кочĕ = 21, 121 |
|||
|цифрăллă идентификатор = 97 207 850 001 |
|||
|категория Commons-ра = |
|||
|сайт = http://gov.cap.ru/main.asp?govid=301 |
|||
}} |
|||
'''Первомайски''', — [[Чăваш Ен]]ĕн [[Чăваш Енĕн Патăръел районĕ|Патăръел районĕнчи]] [[ял]]. [[1939]] çулхи [[пуш, 7|пуш уйăхĕн 7-мĕшĕччен]] '''Аслă Арапуç''' ятлă пулнă. [[Пăла (юханшыв)|Пăла юханшывĕн]] сулахай çыранĕнче вырнаçнă. |
|||
Ялта [[Аслă Арапуç пĕлӳ центрĕ|шкул]], [[Аслă Арапуç ача-пăча вулавăшĕ|ача-пăча вулавăшĕ]], [[Аслă Арапуç ял вулавăшĕ|ял вулавăшĕ]], [[Аслă Арапуç культура çурчĕ|культура çурчĕ]], [[Н.И. Кузьмин ячĕллĕ Аслă Арапуç халăх музейĕ]], [[Аслă Арапуçри МТС|МТС]], [[Аслă Арапуç аптеки|аптека]] пур. |
|||
==Истори== |
|||
Яла никĕслекенĕсем халĕ [[Чăваш Енĕн Вăрмар районĕ|Вăрмар районне]] кĕрекен [[Арапуç]] ялĕнчен пулнă. Яла [[XVI ĕмĕр]]ĕн вĕçĕнче-[[XVII ĕмĕр]] пуçламăшĕнче никĕсленĕ. Яла никĕсленĕ вăхăтра ку тăрăхра [[Именкасси]], [[Тикеш]], [[Нăрваш Шăхаль]], [[Тури Чакă]], [[Пăлапуç Пашьел]], [[Пӳртлĕ]] ялĕсем ларнă. |
|||
Авал ял питĕ пысăк пулнă. [[Чĕмпĕр кĕпернийĕ]]н астăвăм кĕнеки тăрăх [[1868]] çулта кунта 111 килте 333 арçын, 346 хĕрарăм пурăннă. [[1911]] çулхи перепись тăрăх вара кунта 248 килте 728 арçын, 709 хĕрарăм пурăннă. Хут пĕлекенсен кил-йышсен шучĕ 62 пулнă. |
|||
[[1920]] çулхи [[утă, 30|утă уйăхĕн 30-мăшĕччен]] [[Пăва уесĕ|Пăва уесне]], каярах [[Çĕрпӳ уесĕ|Çĕрпӳ уесне]] кĕнĕ. [[1920]] çулхи [[юпа, 5|юпа уйăхĕн 5]] хыççăн [[Çĕрпӳ уесĕ]]н [[Чăваш Енĕн Йĕпреç районĕ|Йĕпреç районне]] кĕртнĕ. [[1921]] çулхи [[Çĕртме, 22|çĕртме уйăхĕн 22-мĕшĕнчен]] пуçласа [[1927|1927-мĕш]] çулччен [[Патăръел уесĕ|Патăръел уесне]] кĕнĕ. Ку пĕтĕм тапхăрта ял [[Турхан вулăсĕ|Турхан вулăсне]] кĕнĕ. |
|||
[[1927]] çулхи [[юпа, 1|юпа уйăхĕн 1]] [[Чăваш Енĕн Мăн Патăръел районĕ|Мăн Патăръел районне]] кĕнĕ. [[1935]] çулхи [[пуш, 1|пуш уйăхĕн 1]] хыççăн [[Чăваш Енĕн Турхан районĕ|Турхан районне]] кĕнĕ. [[1939]] çулхи [[пуш, 7|пуш уйăхĕн 7]] хыççăн, салана Первомайски ята парсан, [[Чăваш Енĕн Первомайски районĕ|Первомайски районне]] кĕнĕ. [[1959]] çулхи [[утă, 14|утă уйăхĕн 14]] хыççăн хальхи вăхăт таран [[Чăваш Енĕн Патăръел районĕ|Патăръел районне]] кĕрет<ref>[http://zakupki.cap.ru/kladr/book/п.htm Чăваш Ен пурăнан вырăнсем]</ref>. |
|||
== Халăх йышĕ, ял тытăмĕ == |
|||
Ялта аптекăна [[1937]] çулта уçнă. [[1937]]-[[1959]] çулсенче район аптеки пулнă, каярахпа участок аптеки пулса тăнă. |
|||
Аптека [[Аслă Арапуç участок пульници|пульницăна]], фельдшер-аккушер пункчĕсене [[эмел]]семпе тивĕçтерет. |
|||
== Экономика == |
|||
Аслă Арапуç райпромкомбиначĕ — [[Чăваш Енĕн Патăрьел районĕ]]нчи [[Аслă Чемен]] ялĕнче малтан вырнаçнă [[комбинат]]. Упус завочĕ çинче никĕсленĕ пулнă. [[Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи]] вăхăтĕнче фронта туртаракан лашасем валли [[çуна]]семпе [[урапа]]сем ăсатнă. |
|||
Каярахпа 4 [[цех]] йĕркеленĕ пулнă: упус, йывăç касакан, кирпĕч, рогожтĕрлекен цехсем. |
|||
[[1958]] çулта пĕтернĕ. Ĕç хатĕрĕсене [[Шăхач йывăç комбиначĕ|Шăхач йывăç комбинатне]] куçарнă. |
|||
==Паллă ентешсем== |
|||
* [[Горшков Николай]], [[чăвашсем|чăваш]] [[сăвăç]]и. |
|||
* [[Давыдов-Анатри Василий Иванович]], [[чăвашсем|чăваш]] [[сăвăç]]и. |
|||
* [[Деверинская Александра Тимофеевна]], спортсменка. |
|||
* [[Исмуков Николай Аверкиевич]], [[чăвашсем|чăваш]] [[сăвăç]]и. |
|||
* [[Митта Василий Егорович]], чăваш сăвăçи. |
|||
* [[Митта Иван Егорович]], чăваш çыравçи, тăлмачĕ. |
|||
* [[Митта Ирина Вингеровна]], чăваш тăлмачĕ. |
|||
* [[Митта Николай Егорович]], чăваш сăвăçи. |
|||
* [[Митта Пётр Егорович]], чăваш çыравçи, драматургĕ. |
|||
* [[Митта Яков Егорович]], чăваш [[сăвăç]]и. |
|||
== Çавăн пекех пăхăр == |
|||
* [[И.Я. Яковлев уçнă Аслă Арапуç шкулĕ]] |
|||
* [[Аслă Арапуç райпромкомбиначĕ]] |
|||
* [[Аслă Арапуç халăх хорĕ]] |
|||
== Вуламалли == |
|||
{{Çырмалла}} |
|||
== Каçăсем == |
|||
==Асăрхавсем== |
|||
{{асăрхавсем}} |
|||
{{Патăрьел районĕ}} |
|||
[[Категори:Чăваш Енри Патăрьел районĕн ялĕсем]] |
|||
[[Категори:Аслă Арапуç]] |
|||