Авалхи Египет тĕнĕ
Авалхи Икĕпат тĕнлĕхĕ — Авалхи Икĕпатри тĕн ĕненĕвĕсем. Пĕрлĕхлĕ тĕнĕ пулман, пулас. Кашни номăн тата хулан хăйĕн туррисен пухăнăвĕ (пантеон) пулнă. Çапах та Аслă пантеона — Эннеадăна, тĕрлĕ хормăсенче те пулин те, пур çĕhте те мухтанă.
Чи малтанах Икĕпатра пĕрлĕ турăна этепленĕ. Аслă турăлăх Птах — Çĕр çинчи тĕнчене туса хуракан тĕрĕспе йĕркелĕх турри — шутланнă. Каярах тĕнĕн темиçе тĕпĕсем кашни хăйĕн жрецсен коллегисемпе тытăмланаççĕ, вĕсен çапла тĕп турăсем пулнă: Мемфис (тĕп турри — Пта), Фивăсем (Амон турă) тата Гелиополь (Ра турă). Пирĕн эрăччен 3 пинçуллăхра гелиополь йĕрки — Эннеада —çĕнтерсе мала тухать.
Тĕп турăлăхсем: Ра, Хор (чĕрĕ фараонăн питне кăтартать), Анубис (Çĕр айĕнчи патшалăхăн турри), Тот (ăс-халлăх, çырулăх, Уйăх, иероглиф хайлавçăлăх турри) , Хапи (Нил юханшыв турри). Пурĕпе 700 ытла турăлăх шутланнă, чылайăшĕ пĕр-пĕрин евĕрех пулнă.
Çавăн пекех пăхăр
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Икĕпат халаплăхĕ. Авалхи тĕнчен энциклопедийĕ.
- Померанцева Н.А. Авалхи Икĕпатри ĕмĕрлĕх символики. 2008 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 12-мӗшӗнче архивланӑ.
- Гордон А., Зубов А.Б., Кормышева Э.Е. Авалхи Икĕпат туррисем // Александр Гордонпа калаçни. т 2003, çурла. Стенограмма. 2007 ҫулхи Раштав уйӑхӗн 13-мӗшӗнче архивланӑ.