Агаков Леонид Яковлевич страницӑн кодне пӑхни

{{Пĕр хушаматлисем|Агаков}}
{{Çыравçă
 |Ят                   = Леонид Яковлевич Агаков
 |Ӳкерчĕк           = Agakov.jpg
 |Ӳкерчĕке ăнлантарни = 
 |Çуралнă вăхăт        = [[1910]], [[ака, 18]]
 |Çурална вырăн        = [[Çуткасси (Етĕрне районĕ)|Çуткасси]] ялĕ, {{ÇВ|Етĕрне уесĕ|Етĕрне уесĕнче}}, {{ÇуралнăВырăн|Хусан кĕперни|Хусан кĕпернинче}}, [[Раççей империйĕ]]
 |Вилнĕ вăхăт          = [[1977]], [[авăн, 16]]
 |Вилнĕ вырăн          = {{ВилнĕВырăн|Шупашкар|Шупашкарта}}, [[Чăваш АССР]], РСФСР, СССР
 |Гражданлăх           = {{Flagicon|USSR}}
 |Ĕçлев тĕсĕ           = [[чăвашсем|чăваш]] [[проза|прозăçи]], [[драматург]]ĕ, сатирикĕ, театр тишкерӳçи
 |Хастар çулсем        = 
 |Тĕлĕ                 = 
 |Жанр                 = [[проза]], [[публицистика]]
 |Ĕçсен чĕлхи          = [[чăваш чĕлхи|чăваш]]
 |Чыславсем            = {{Хĕрлĕ Çăлтăр орденĕ}} {{!}} {{Ĕçлĕх Хĕрлĕ Ялав орденĕ}} {{!}} Чăваш АССР тава тивĕçлĕ ӳнер ĕçченĕ {{!}} [[Чăваш халăх çыравçи]] ([[1974]])
}}
'''Леонид Яковлевич Агаков''' ([[1910]] çулхи [[ака, 18|ака уйăхĕн 18-мĕшĕ]], [[Етĕрне уесĕ]], (халĕ [[Чăваш Ен]]ĕн [[Етĕрне районĕ]]) [[Çуткасси (Етĕрне районĕ)|Çуткасси]] [[ял]]ĕ — [[1977]] çулхи [[юпа, 16|юпа уйăхĕн 16-мĕшĕ]], [[Шупашкар]]), — [[чăвашсем|чăваш]] [[проза|прозăçи]], [[драматург]]ĕ, сатирикĕ, театр критикĕ.

ССРП ÇП пайташĕ ([[1939]] ç.), [[Çеçпĕл Мишши]] ячĕллĕ Чăваш Енĕн Комсомол парнин лауреачĕ ([[1967]] ç.), Чăваш АССР тава тивĕçлĕ ӳнер ĕçченĕ ( [[1968]] ç.), Чăваш халăх çыравçи ([[1974]] ç.).

[[Агакова Олимпиада Яковлевна|О.Я. Агакова]] актрисăн пиччĕшĕ<ref>[http://www.nasledie.nbchr.ru/personalii/pisateli/agakov/ Агаков Леонид Яковлевич] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140131052220/http://nasledie.nbchr.ru/personalii/pisateli/agakov/ |date=2014-01-31 }}</ref><ref>[http://enc.cap.ru/?t=prsn&lnk=175 Чăваш энциклопедийĕ]</ref><ref>[http://nasledie.nbchr.ru/personalii/pisateli/agakov/ культурное наследие Чувашии]</ref>.

==Пурнăçĕ==
Леонид Агаков ([[1910]] çулхи [[ака, 18|ака уйăхĕн 18-мĕшĕнче]] [[Хусан кĕпĕрни]]н [[Етĕрне уесĕ]]нчи (халĕ [[Чăваш Ен]]ĕн [[Етĕрне районĕ]]) [[Çуткасси]] [[ял]]ĕнче çуралнă.

Етĕрнери икĕ класлă шкулта, [[Етĕрнери педагогика училищи]]нче, Мускаври [[Луначарский Анатолий Васильевич|А.В. Луначарский]] ячĕпе хисепленекен театр ӳнерĕн институтĕнче драма факультечĕнче вĕреннĕ.

«[[Хатĕр пул (журнал)|Хатĕр пул]]» [[журнал]]ăн тата [[Канаш (хаçат)|Канаш]] [[хаçат]]ăн редакцисенче ĕçленĕ. [[Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи]]не тата Совет-финн вăрçине хутшăннă.

[[Вăрçă]]ран таврăнсан Леонид Агаков [[Чăваш кĕнеке издательстви]]н тĕп редакторĕ, Чăваш АССР ÇП председателĕ, [[Тăван Атăл (журнал)|Тăван Атăл]] [[журнал]]ăн тĕп редакторĕ вырăнĕсенче ĕçленĕ. 

[[1977]] çулхи [[юпа, 16|юпа уйăхĕн 16-мĕшĕнче]] [[Шупашкар]]та вилнĕ.

== Литература пултарулăхĕ ==
Литература ĕçлевне Леонид Агаков 1928 çулта «Тумхахлă çул» калавпа кĕнĕ. Ун хыççăн çăмрăк çыравçă «Вĕтлĕхри отряд» (1931), «Юлашки юмах» (1931) новеллăсем тата «Хăват» (1932), «Ултав» (1934) пьесăсем хайланă.

1940 çулта çырнă «Пĕрре, çуркунне...» повĕçре ял çĕр ĕçтешĕсен психологине, халăх йăлине, выçă çулсенчи йывăрлăхсене кăтартать. Кулаксен сăнарĕсене  гротеск, сатира енĕпе ӳнерленĕ. «Фронтри ачасем» (1943), «Тăван юншăн» (1943), «Çапăçу хирĕнче» (1944) новеллăсен пухăмĕнче çыравçă фашистсемпе çапăçакан маттур çынсене кăтартнă.

== Пултарулăхĕ ==
Вăрçă вĕçленсен Агаков паттăрлă тата авантюра повеçĕсене хайланă: «Партизан Мурат» (1947, 1965), «Ылтăн вăчăра» (1948), «Пĕр хулара» (1952), «Салтак ачисем» (1965), «Юманлăхра çапла пулнă» (1964).

Автор романтика мелĕпе чылай ĕçленĕ, унăн паттăрĕсем харсăр. 1971 çулта пичетрен «Шанчăк» романĕ тухать. 1974 çулта Агаков «Чи хакли» романа çутта кăларать.

Çыравçă камит жанрĕнче те тăрăшса ĕçленĕ (10 ытла пĕр актлă камит), чылай сатира калавĕ «Кулас килет» (1955), «Качака такисем» (1958), «Лайăх эмел» (1969), «Вăрттăн упăшка» (1977).

Пурĕпе пичетленнĕ 55 кĕнеке йышĕнчен 10 [[вырăс чĕлхи|вырăс]], [[украин чĕлхи|украин]] тата [[беларус чĕлхи]]семпе пичетленсе тухнă.

== Чыслани ==
* Хĕрлĕ Çăлтăр орденĕ 
* Ĕçлĕх Хĕрлĕ Ялавĕ орденĕ.
* Чăваш АССР халăх çыравçи
* Чăваш АССР тава тивĕçлĕ ӳнер ĕçченĕ

== Вуламалли ==
#«Чăваш литературин антологийĕ», составители: Д. В. Гордеев, Ю. А. Силэм. Шупашкар, 2003. ISBN 5-7670-1279-2 .
#Дедушкин Н. С. Писатель–салтак. – Шупашкар : Чăваш кĕнеке изд–ви, 1974.– 72 с.
#Агаков, Л. Писатель шкулĕ – пурнăç / Л. Ашаков // Литература вучахĕ : статьясен пуххи. – Шупашкар, 1986. – С. 22–30.
#Власова, Р. “Вилнисене те, пурăнакансене те чыслама пĕлместпĕр” / Р. Власова // Хыпар. – 2000. – 20 ака.
#Дедушкин, Н. Нумай енлĕ талант // Дедушкин, Н. Пурнăç илемĕпе хавхаланса / Н. Дедушкин. – Шупашкар, 1988. – С. 79–93.
#Дедушкин, Н. Халaх хисепe // Дедушкин, Н. Кунcул уттипе / Н. Дедушкин. – Шупашкар, 1975. – С. 194–198.
#Eфимов, Г. Аса илнисем / Г. Eфимов // Тaван Атaл. – 2003. – № 3. – С. 46–48.
#Eфимов, Г. Писатель – салтак / Г. Eфимов // Тaван Атaл. – 1995. – № 4. – С. 63–64.
#Малов, А. Сукмаклa сасa / А. Малов // Ялав. – 1990. – № 4. – С.28–29.
#Прокопьев, И. “Тата витeмлeрех каласа кaтартас килет...” / И. Прокопьев // Ялав. – 1996. – № 2. – С. 110–112.
#Сементер, Ю. Нимeн те шухaшласа кaларман...” / Ю. Сементер // Чaваш ен. – 1995. – 29 ака–6 cу (№ 18). – С. 13.
#Станьял, В. Паттaрлaх cутипе / В. Станьял // Тăван Атăл. – 1990. – № 4. – С. 65–67.
#Агакова, И. Герой моего рода : внуки о дедах / И. Агакова // Грани. – 2000. – 6 июня.
#Вихров, Г. Памяти Леонида Агакова / Г. Вихров // Республика. – 2000. – 21 апр.
#Дедушкин, Н. Оружием и пером / Н. Дедушкин // Совет. Чувашия. – 1990. – 18 апр.
#Долгов, В. Горячее сердце писателя / В. Долгов // Лауреаты премии комсомола Чувашии им. М. Сеспеля : сб. ст. – Чебоксары, 1979. – С. 23–30. – то же // Совет. Чувашия. – 1992. – 9 янв.
#Мытиков, Г. Талантливый писатель / Г. Мытиков // Знамя труда (Ядрин. р–н). – 2000. – 19 апр.

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}

== Каçăсем ==
*  [http://www.yadrinliber.narod.ru/Acakov.html Етĕрне çĕрĕн паллă çыннисем]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://journ.chuvsu.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=2948:-100-&catid=138:---2010-&Itemid=173 Состоялось чествование 100-летнего юбилея Народного писателя Чувашии, фронтового журналиста Леонида Яковлевича Агакова]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}

{{Чăваш Комсомолĕн Çеçпĕл Мишши ячĕллĕ преми лауреачĕсем}}
{{Тăван Атăл журналăн тĕп редакторĕсем}}
{{Чăваш Республикин çыравçăсен пĕрлешĕвĕ}}

[[Категори:Пайăр çынсем, алфавитпа]]
[[Категори:Çыравçăсем, алфавитпа]]
[[Категори:Раççей çыравçисем]]
[[Категори:СССР çыравçисем]]
[[Категори:Чăваш Енĕн çыравçисем]]
[[Категори:Чăваш çыравçисем]]
[[Категори:Чăваш халăх çыравçисем]]
[[Категори:Чăваш драматургĕсем]]
[[Категори:Чăваш прозăçисем]]
[[Категори:Чăваш АССР Аслă Канашĕн депутачĕсем]]
[[Категори:1910 çулта çуралнисем]]
[[Категори:Акан 18-мĕшĕнче çуралнисем]]
[[Категори:1977 çулта вилнисем]]
[[Категори:Авăнăн 16-мĕшĕнче вилнисем]]