Адрон страницӑн кодне пӑхни

'''Адрон''' ({{lang-el|hadros}} — вăйлă; термина усă курма совет физикĕ [[Окунь Лев Борисович|Л. Б. Окунь]] сĕнĕвĕпе йышăннă) — класс [[элементарлă пĕрчĕк]]сен класне кĕрет, [[Хăватлă пĕр-пĕринпе ĕç-пуçĕ]]н йĕркисене пăхăнать тата чăн элементарлă пĕрчĕк вырăнне лармасть. Адронсем [[кварк]] шучĕсемпе икĕ пысăк пая уйрăлаççĕ:
* [[мезон]]сем — пĕр [[кварк]]ран тата пĕр [[антикварк]]ран тытăнса тăраççĕ,
* [[барион]]сем — виçĕ [[Тĕс (квант хромодинамики)|тĕслĕ]]  виçĕ [[кварк]]ран тытăнса тăрать.

Йĕри-таврари курăнакан япала барионсенчен — [[нуклон]]сенчен — тытăнса тăрать, вĕсем [[атом]] [[атом тĕшши|тĕшшине]] тытăм паракан [[протон]]семпе [[нейтрон]]сем пулаççĕ.

Мезонсем шутне [[Пион (пĕрчĕк)|пионсем]] (π-мезонсем), [[каон]]сем (K-мезонсем) тата ытти йывăр пĕрчĕксем.

Малтан «мезон» палăрту «вăтам йывăррине» пĕлтернĕ, çавăнпа ĕнтĕ мезонсен ĕретне [[мюон]]сене те (μ-мезонсем) кĕртнĕ. Халĕ мюон адрон маррине, вăл [[лептон]] класĕнчине пулнине çирĕплетнĕ, çапла вара ăна μ-мезон тесе калани тĕрĕс мар  тенĕ.

Юлашки вăхăтра '''экзотикă адронĕсене''' тĕпчесе тупнă; вĕсем вăйлă хутшăнуллă пĕрчĕксем  шутланаççĕ, анчах  та вĕсем адронсене кварк-антикварк е виçĕ кварк классификации теорин йĕркине вырнаçаймаççĕ. Хăшпĕр адронсем экзотикăлăх пирки ăслăлăх тĕплĕн кăтартаймасть.

Экзотикăллă адронсем çапла пайланаççĕ:
* [[Экзотикăллă барион]]сем, сăмахран [[пентакварк]]сем, сахалтан та, 4 кваркпа 1 антикварк шучĕллĕ.
* [[Экзотикăллă мезон]]сем, (адрон молекулисем, глюболсем тата гибридлă мезонсем).

[[Гиперон]]сем те  барионсем шутланаççĕ, вĕсем— [[элементарлă пĕрчĕксене хăвăртлатакан]]ра çуралакан йывăртарах та тăнăç мар пĕрчĕксем.

== Вуламалли ==
* Jean Letessier, Johann Rafelski, T. Ericson, P. Y. Landshoff. Hadrons and Quark-Gluon Plasma. — Cambridge University Press, 2002. — 415 p. — ISBN 9780511037276.

== Каçăсем ==
* [http://www.femto.com.ua/articles/part_1/0050.html Адроны] в Физической энциклопедии

{{Particle-stub}}
{{Пĕрчĕсем}}

[[Категори:Адронсем|*]]