Евфрат

Евфрат (араб чĕлхиараб. الفرات‎‎ аль-Фурат) — Турци, Сири тата Ирак витĕр юхакан, Анăç Азин чи пысăк шывĕ.

Географи

Юханшывĕн вăрăммăшĕ (Мурат шывĕнчен пуçласа) — 3065 çм, (Карасу тата Мурат шывĕсем пĕрлешнĕ çĕртрен шутласан) 2780 çм, шыв-çĕр лаптăкĕ — 765,8 пин çм². Эрмен туçийĕнчен юхма пуçланать. Тигр шывĕпе пĕрлешет те Шатт-эль-Араб ячĕпе Перси пырне юхса тухать. Малтан Тигр тата Евфрат шывĕсем пĕрлешсе юхман, кашни хăй тĕллĕн Перси пырне юхса тухнă. Çӳлти юхăмĕсенче тусем тăрăх чупать, хĕсĕк ту хушăкĕнче Эрмен туçийĕн айăкисене — Малатья тата Эргани — касса тухса, кайран тарăн вар витĕр Сирин пушхир платтипе тата Месопотамин çурçĕр пайĕпе шывĕсене куçарать, юлашки юхăмĕнче (Хит хулинчен аялларах) яка Месопотами айлăмĕпе, аллювиал (наносами): кунти юхăмĕн анлăшĕ — 150 — 500 м, тарăнăшĕ 10 м çитет. Аялтарах Евфрат Тигрпа çыхăнать, Шатт-эль-Араб ята куçать те Перси пырне шывне çитерет. Тĕп юпписем — Тохма, Гёксу (сылтăм), Белих, Хабур (сулахай) — Евфрата çӳл тата вăтам юхăмĕнче кĕреççĕ; Ирак çĕрĕсенче Евфрат çумĕнче типĕ улăхсем — вади — выртаççĕ, вĕсене тăрăх çумăрлă вăхăтсенче кăна шыв тулать.