Езидсем страницӑн кодне пӑхни

{{Халăх
| ячĕ      = '''Езидсем'''
| ӳкерчĕк   = Yezidis of Jabal.jpg
|анлăшĕ        = 300px
| алпусни       = Езидсем [[Джебель-Синджар]] тăвĕсенче ([[Ирак]]).<br />1920-мĕш çулсенчи фото.
| тăван ячĕ  =  
| йышĕ   = мĕнпур йышĕ — 1.5 пин<ref name="Ираника">[http://www.iranicaonline.org/articles/yazidis-i-general-1 Численность езидов]</ref>
| вырнаçăвĕ    = 
{{Ялавлани|Ирак}} — 850 пин<ref name="Амоев" /><br />
{{Ялавлани|Германи}} — 200 пин <br />
{{Ялавлани|Раççей}} — 70 пин<ref>[http://www.perepis-2010.ru/results_of_the_census/tab5.xls Данные переписи населения России 2010 года]</ref><br />
{{Ялавлани|Эрмени}} — 35 пин <br />
{{Ялавлани|Грузи}} — 20пин<ref>[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Georgia_Census_2002-_Ethnic_group_by_major_administrative-territorial_units.pdf Перепись населения в Грузии в 2002 году]</ref> <br />
{{Ялавлани|Сири}} — 14 пине яхăн<ref name="Ираника"/><ref name=HDS>{{cite book |title= Historical Dictionary of Syria|last= Commins|first=  David Dean|authorlink= |coauthors= |year= 2004|publisher= Scarecrow Press|location= |isbn= 0810849348|page=282 |pages= |url= http://books.google.com/?id=_EhACvcqVXkC&printsec=frontcover&q|accessdate=August 20, 2010}}</ref> <br />
{{Ялавлани|Швеци}} — 4 пин <br />
{{Ялавлани|Украина}} — 2 пин<ref>[http://2001.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/ перепись населения в Украине в 2001 году]</ref> <br />
5 пинрен сахал<ref name="Ираника"/>: <br />
{{Ялавлани|Франци}}<br />
{{Ялавлани|АПШ}} <br />
{{Ялавлани|Аслă Британи}} <br />
{{Ялавлани|Канада}} <br />
{{Ялавлани|Нидерландсем}} <br />
{{Ялавлани|Бельги}} <br /> 
{{Ялавлани|Дани}} <br />
{{Ялавлани|Швейцари}} <br />
{{Ялавлани|Австрали}}
| çухалнă =
| архкультура =
| чĕлхе = [[Курманджи (чĕлхе)|Курманджи]] (çырулăхĕ [[Латин алфавичĕ|латиница]] никĕсĕпе)
| раса = [[Европа евĕр расă|европа евĕр]]
| тĕн = [[езидизм]]
| тăван = 
| кĕрет = [[Иран чĕлхисем|Иран ушкăнĕ]] (çурçĕр-анăç)<br />[[Индоиран чĕлхисем|Ари турачĕ]]<br />[[Индоевропа çемьи]]
| унăн шутĕнче =
| генезис = 
}}
[[File:Lalish the whole view.jpg|thumb|270px|[[Лалеш]] — Езидсен сăваплăхĕ]]
'''Ези́дсем''' (е йезидсем, язидсем; тăван ячĕ — эзди, [[Курд чĕлхи|курд]]. êzdî) — [[курдсем|курдсен]] этноконфесси ушкăнĕ<ref>{{кĕнеке|автор=Брук С. И.|пуçелĕк=Население мира. Этно-демографический справочник|вырăн=Мускав|издательство=«Наука»|çул=1981|страницы=438-440}}</ref><ref>{{кĕнеке|автор=Christine Allison|пуçелĕк=The Yezidi Oral Tradition in Iraqi Kurdistan|издательство=Psychology Press|çул=2001|isbn=0-7007-1397-2}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.iranicaonline.org/articles/yazidis-i-general-1|title=Yazidis|publisher=Encyclopædia Iranica|lang=en|accessdate=2014-06-08}}</ref><ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/6946028.stm|title=Deadly Iraq sect attacks kill 200|publisher=BBC News|lang=en|accessdate=2014-06-08}}</ref><ref>{{cite web|url=http://kurdwatch.org/pdf/kurdwatch_yeziden_en.pdf|title=Yazidi in Syria|publisher=European Center for Kurdish Studies|lang=en|accessdate=2014-06-08}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.theguardian.com/world/2007/aug/15/iraq|title=Background: the Yezidi|publisher=Guardian News and Media Limited|lang=en|accessdate=2014-06-08}}</ref>,  [[Индоевропа чĕлхисем|индоевропа çемьин]] [[Индоиран чĕлхисем|ари турачĕн]] [[курд чĕлхисем|курд ушкăнне кĕрекен]] [[курманджи (чĕлхе)|курманджи чĕлхипе]] калаçаççĕ.

== Паллă езидсем ==
* [[Джангир-ага]] —çарпуç, езид халăхĕн паттăрĕ
* [[Полатов Файзо Рашидович]] — пĕрлĕх ĕçченĕ, ЯООО «ЕЗИДСЕМ» президенчĕ.
* [[Сиабандов Саманд Алиевич]] — Совет Союзĕн Паттăрĕ
* [[Поладов Арсен Рашидович]] — актёр, педагог, режиссёр.
* [[Усоян Аслан Рашидович]] (дед Хасан) — криминал авторитечĕ.
* [[Пивази Гоча Аскарович]]  — езид диаспорин председателĕ, Сургут хули, ХМАТ.
* [[Алоян Михаил Суренович]] — боксер,тĕнче чемпионĕ.
* [[Амар Сулоев]] — хутăш стай кĕрешӳçи
* [[Зара (юрăç)|Зара]] — раççей юрăçи.
* [[Худоев Темур Рашидович ]] — акробат, СССР чемпионĕ.
* Мстоян Чарказ Дадашович — филологи аслăхĕн тухтăрĕ
* [[Брои Омари|Омари Брои]] — раççей кикбоксёрĕ.
* [[Аджоев Гурам Захарович]] - футболист

== Çавăн пекех ==
* [[Зукри]]
* [[Ахтиаре Марге]]

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем|2}}

== Вуламалли ==
* ''Березин И. Н.'' Езиды. М., 1854
* {{кĕнеке|пай = Езиды|пуçелĕк = Народы России. Атлас культур и религий|вырăн = М.|издательство = Дизайн. Информация. Картография|çул = 2010|страниц = 320|isbn = 978-5-287-00718-8}}
* ''Омархали Х.'' Йезидизм. Из глубины тысячелетий. СПб., 2005
* Пирбари Д. Езиды Сархада, Тбилиси-Мускав, 2008
* ''Полатов Д. Р.'' Езиды. Религия и народ. М., 2005.
* Allison С. The Yezidi Oral Tradition in Iraqi Kurdistan. L., 2001
* Frank R. Sheikh ‘Adi, der große Heilige der Jezidis. B., 1911
* Kreyenbroeck, Ph.G. Yezidism: its Background, Observances and Textual Tradition. N.Y., 1995
* Omerxalî X. Êzdiyatî: Civak, Sembol, Rîtûel (Езидизм: Общество, Символ, Ритуал). Istanbul, 2007.
* Ph.G. Kreyenbroek in collaboration with Z. Kartal, Kh. Omarkhali, and Kh.J. Rashow. Yezidism in Europe: Different Generations Speak about their Religion. Wiesbaden, 2009.
* Omerxalî X. bi hevkariya Xankî K. Analîza Qewlên Êzdiyan. Li ser Mesela Qewlê Omer Xala û Hesin Çinêrî [Анализ езидских религиозных гимнов. На примере религиозного гимна Омар Хала и Хасен Ченери]. Avesta, Istanbul, 2009.

== Каçăсем ==
{{commonscat|Yazidism|Езидизм}}
* {{Из|БСЭ|http://slovari.yandex.ru//БСЭ/Езиды|заглавие=Езиды|автор=[[Руденко, Маргарита Борисовна|М. Б. Руденко]]|издание=3-е}}{{V|29|1|2014}}
* [http://ezid.ru/books/obichai_i_tradicii_ezidov/ezidi_kto_oni.html Езиды: кто они?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090413154324/http://www.ezid.ru/books/obichai_i_tradicii_ezidov/ezidi_kto_oni.html |date=2009-04-13 }}
* [http://enc.mail.ru/article/?1900021419 Йезиды] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060719124612/http://enc.mail.ru/article/?1900021419 |date=2006-07-19 }} // [[Народы и религии мира: Энциклопедия]] / Гл. ред. [[Тишков, Валерий Александрович|В. А. Тишков]]. Редкол.: О. Ю. Артемова, [[Арутюнов, Сергей Александрович|С. А. Арутюнов]], А. Н. Кожановский, В. М. Макаревич (зам. гл. ред.), В. А. Попов, [[Пучков, Павел Иванович|П. И. Пучков]] (зам. гл. ред.), Г. Ю. Ситнянский. — М.: [[Большая Российская энциклопедия (издательство)|Большая Российская энциклопедия]], 1998, — 928 с.: ил. — ISBN 5-85270-155-6
* [http://www.regnum.ru/news/1440435.html#ixzz1WaL6QeaP Нодар Мосаки: Идентичность «курдов-езидов» и «езидов» постсоветского пространства]
* [http://www.minjust.ru/common/img/uploaded/docs/2009.08.26_Zaklyuchenie.doc Заключение] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101101191249/http://minjust.ru/common/img/uploaded/docs/2009.08.26_Zaklyuchenie.doc |date=2010-11-01 }} [[Экспертный совет по проведению государственной религиоведческой экспертизы при Министерстве юстиции Российской Федерации|Экспертного совета по проведению государственной религиоведческой экспертизы при Министерстве юстиции Российской Федерации]] в отношении Местной религиозной организации вероисповедания — езидизм «Езидство» (г. Ярославль, руководитель Далеян А. А.) от 21 июля 2009 г. № 15-41-6
* [http://www.iranicaonline.org/articles/yazidis-i-general-1 Yazidis] // Энциклопедия «Ираника»{{ref-en}}
* [https://regnum.ru/news/polit/2286705.html Султан езидов Келаш: «Мой народ спасет только Россия»]

{{Иран чĕлхиллĕ халăхсем}}

[[Категори:Индоари халăхĕсем]]
[[Категори:Курдистан]]
[[Категори:Езидизм|*]]
[[Категори:Курдсем]]
[[Категори:Раççей халăхĕсем]]
[[Категори:Украина халăхĕсем]]
[[Категори:Эрмени халăхĕсем]]
[[Категори:Турци халăхĕсем]]
[[Категори:Грузи халăхĕсем]]
[[Категори:Германи халăхĕсем]]
[[Категори:Франци халăхĕсем]]
[[Категори:АПШ халăхĕсем]]
[[Категори:Аслă Британи халăхĕсем]]
[[Категори:Канада халăхĕсем]]
[[Категори:Австрали халăхĕсем]]
[[Категори:Швеци халăхĕсем]]
[[Категори:Дани халăхĕсем]]
[[Категори:Бельги халăхĕсем]]
[[Категори:Швейцари халăхĕсем]]
[[Категори:Нидерландсен халăхĕсем]]
[[Категори:Ирак халăхĕсем]]
[[Категори:Сири халăхĕсем]]