К-141 «Курск» страницӑн кодне пӑхни

{{урăх пĕлтерĕшсем|Курск (пĕлтерĕшсем)}}
{{шывай кимми
|Ячĕ             = К-141 «Курск»
|Тăван ячĕ    =
|Капăрлату          = Oscar II class SSGN.svg
|Алпусни              = 
|Ялав                 = [[Image:Naval Ensign of Russia.svg|50px]]
|Порт =
|Антарнă = [[1994]]
|Кăларнă = [[2000]]
|Статус = утиле янă
|Тĕс = [[ПЛАРК]]
|Проект = 949А «Антей»
|КБ =
|Тĕп конструктор =
|NATO = «Oscar-II»
|Вăй-хăват хатĕрĕ = [[ОК-650|ОК-650В]] 2 реактор
|Шывçи хăвăртлăхĕ = 15 çыхă
|Шывай хăвăртлăхĕ = 33 çыхă
|Ĕçлĕ тарăнăш = 420 м
|Чи пысăк тарăнăш = 500 м
|Экипаж = 130 çын
|Автономлăх = 120 талăк
|Шыв кăларăшĕ = 14 700 т
|Пĕтĕм шыв кăларăшĕ = 23 860 т
|Тăршшĕ = 154 м
|Анлăшĕ = 18,2 м
|Çӳллĕшĕ =
|Анса ларни = 9,2 м
|Артиллери =
|Торпедăсем = 2x650-мм тата 4x533-мм ТА<br /> 24 торпедă
|Ракетăсем = ПКР комплексĕ [[П-700 Гранит]]<br /> 24 ракета ЗМ-45
|ПВО =
|Авиаци =
|Хакĕ =
|commons =
}}
[[Ӳкерчĕк: APL Kyrsk.jpg|thumb|"Курск", атомлă шывай ракета крейсерĕ К-141 (АШРК).]]

'''Ракетăллă атомлă шывай крейсерĕ К-141 «Курск»''', — 949А çунатлă ракетăллă ([[1986]] çултанпа) проект; шифрĕ: [[949А "Антей" проекчĕ]]н шывай киммисем ([[ÇАПУ]] палăртăвĕпе — «Оскар-II»).

[[1992]] çулта [[Северодвинск]] хулинче тума пуçланă, [[1994]]çулта, çу уйăхĕнче шыва антарнă, [[1994]] çулта [[раштав, 30|раштав уйăхĕн 30-мĕшĕнче]] ĕçе кĕртнĕ.

[[1995]] — [[2000]] çулсенче — [[Раççей Федерацин ТÇФ Çурçĕр флочĕ|Çурçĕр флочĕн]] шутĕнче.

[[ÇАПУ]] [[Серби]]не хирĕç вăрçнă чух «Курск» вăрттăн [[АПШ]]-н [[АПШ-н Тинĕс Çар Вăйĕсем|АПШ-н ТÇВ]] авианосцĕсене сăнаса çӳренĕ <ref>[http://www.volgograd.info/news/view.php?id=912 volgograd.info, Лячин Геннадий Петрович, 2006 çулхи пуш, 8] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928071653/http://www.volgograd.info/news/view.php?id=912 |date=2007-09-28 }}</ref>.

[[2000]] çулхи [[çурла, 12|çурла уйăхĕн 12-мĕшĕнче]] [[Баренц тинĕсĕ]]нче шыва путнă.

== Сирпĕнни: тĕрлĕ версисем ==
=== Хăнăхтару торпеди сирпĕнни ===
Официаллă 2000 страницăллă пĕтĕмлетĕве, [[2002]] çулта генпрокурор Устинов çырса çирĕплетнĕ. Унта «Курскăн» торпеда отсекĕнчи хăнăхтару торпеди сирпĕннĕ тесе палăртнă. Анчах та водород пероксичĕллĕ торпедисемпе тĕнчери çĕршывсен флочĕсем 50 çул ытла усă курмаççĕ. «Курск» вара çĕнĕрен те çĕнĕ карап шутланать.

=== Террорист-вилевçĕ ===
Катастрофа хыççăнах, чеченсен веб-сайчĕ шывай киммине террорист-вилĕмçĕ сирпĕнтернĕ тесе хыпар салатнă. Кимĕ ăшĕнче [[Дагестан]]ран пынă [[Дагдизель|ОАО завод «Дагдизель»]] специалисчĕсем пулнă. Анчах та ку версийе хăвăрт пăрахăçланă.

=== Иккĕмĕш Тĕнче вăрçин мини ===
Хăйтĕллĕн сирпĕннĕ торпеда версийĕ пекех, [[Пацифизм|«пацифистлă»]] версисем шутĕнче, «Курск» [[Иккĕмĕш Тĕнче вăрçи]] вăхăтĕнчи [[Тинĕс минни|карапа хирĕçле минă]] çине кĕрсе кайнă та торпеда сирпĕннĕ текен шухăш пур. Çак версийе питĕ витĕмлĕ [[Хотиненко Владимир|Владимир Хотиненко]] «[[72 метра]]» фильмра кăтартнă. Официаллă версипе «торпеда сирпĕнни» çĕнтерсен, çак вариант патне урăх таврăнман.

=== "Курска" торпедăпа пенĕ ===
[[Ӳкерчĕк:Kurskvstoledo.png|thumb|«Курск» — «Толедо» танлаштару.]]
[[Катастрофа]] хыççăн тӳрех, темиçе генералпа официаллă çын Курска американ шывай кимми торпедăланă тесе çирĕплетсе каланă. Каярахпа çак версийе пусарнă, официаллă версине мала кăларнă. Çапах та франс режиссерĕ [[Жан-Мишель Карре]] (Jean-Michel Carré), [[2005]] çулхи [[кăрлач, 7|кăрлачăн 7-мĕшĕнче]] [[France 2]] каналĕпе ''"«Курск»: Шывай кимми пăтрантарнă шывра (Koursk: un sous-marin en eaux troubles)'' кăтарнă фильмĕнче «Курска» американ «Мемфис» шывай киммин торпеди аркатнă тесе палăртать. Унăн версийĕпе, «Курск» [[Шквал (хăвăртлă шывай ракети)|Шквал]] çĕнĕ торпедăпа кăтартуллă перĕм тума хатерленнĕ иккен. Çакна американ икĕ шывай кимми — «Мемфис» тата «Толедо» хуралта тăрса сăнанă. Пĕр самантра, «Курск» тата [http://en.wikipedia.org/wiki/USS_Toledo_(SSN-769) «Толедо»] çапăннă (видеоçыравра тинĕс тĕпĕнче выртакан «Курск» корпусĕ вăрăммăн çурăлса татăлни пур), вара «Курск» хирĕç персе яриччен, «Толедăна» çăлас тесе (американсем «Курскăн» торпеда аппарачĕн ĕçлев шавне илтнĕ теççĕ), [http://en.wikipedia.org/wiki/USS_Memphis_(SSN-691) «Мемфис»] МК-48 торпедăпа «Курск» çине пенĕ. Карре каланă май, Раççей президенчĕ [[Путин Владимир Владимирович|Владимир Путин]] [[АПШ]]па хутшăнăва тӳрех хытă пăсас мар шутпа чăнлăха юри пытарнă.

== Шыв айĕнчен хăпартни ==
{{sect-stub}}
Раççей енĕ путнă шывай киммине шывран хăпартма Mammoet Transport BV голланд фирмипе контракт çырать. 2001 çулхи юпан 8-мĕшĕнче шывай киммине хăпартас операцие ăнăçла вĕçленĕ.

== Утилизаци ==
{{stub}}
2003 çулхи нарăс уйăхĕнче «Имандра» плавбазăна [[Нерпа (карап юсакан савут)|«Нерпа» савутăн]] типĕ [[эллинг]]ĕнчен кăларас операцие тапратнă.<ref>[http://www.rian.ru/science/20030225/328842.html Началась операция по выводу из эллинга плавтехбазы «Имандра» с топливом АПЛ «Курск»], [[rian.ru]], 25/02/2003</ref>

== Документсем ==
=== Видео/Сăнӳкерчĕксем ===
* [http://www.youtube.com/watch?v=f5BdJcb3iSg «Russian Navy — Secrets of the Kursk»] —Youtube-видео, треккинг 08:45.
* [http://video.google.com/videoplay?docid=-7760893092491624954 «Koursk – Un sous-marine en eaux troubles»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071215025726/http://video.google.com/videoplay?docid=-7760893092491624954 |date=2007-12-15 }} — документалă фильм, режиссёр Jean-Michel Carré (тăршшĕ 1 сехет 13 минут), Google Video, субтитрисем вырăсла.
* [http://fishki.net/comment.php?id=20077 Шывай киммине хăпартнă чухнехи сăнӳкерчĕкĕсем]

== Асăнмалăх ==
<gallery>
|В [[Мускав]]ра, Хĕçпăшаллă вăйсен музейĕ умĕнче
Ӳкерчĕк:На кладбище коммунаров (в г. Севастополе).JPG|[[Севастополь]]ри &nbsp; [[Коммунарсен çăви (Севастополь)|Коммунарсен çавинчи]] палăк
|[[Дмитрий Колесников çырăвĕ]]н фрагменчĕ
Ӳкерчĕк:Kursk Memorial (18993375164) crop.jpg|[[Лăпкă саманара пуçне хунă моряксене|Мурманскра]] тус алартнă АПЛ «Курск» рубки
</gallery>

== Каçăсем ==
* [http://www.inopressa.ru/lastampa/2004/12/20/13:53:03/kursk La Stampa хаçат статьи — вырăсла куçарнă] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070929083810/http://www.inopressa.ru/lastampa/2004/12/20/13:53:03/kursk |date=2007-09-29 }}
* [http://www.kp.ru/daily/23554.5/42694/ «Комсомольская правда», «Курска» американсемех путарнă-и?, 2005 утă, 29]
* [http://www.fact.ru/www/arhiv21ob-1.htm fact.ru, «Кто потопил "Курск"?»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071226170933/http://www.fact.ru/www/arhiv21ob-1.htm |date=2007-12-26 }}
* [http://www.gazeta-rezonans.ru/6-2_06.html «Резонанс», Капитан первого ранга в отставке Виталий Люлин: « «Курскшăн» тавăрас тĕллев çав тери пысăк пулнă, анчах та ун чухне 118 çын мар, 118 миллион пĕтетчĕ», №6 2006г / «Бульвар Гордона», №32(68)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928024517/http://www.gazeta-rezonans.ru/6-2_06.html |date=2007-09-28 }}
* [http://svpressa.ru/society/article/12447/?go=alone Капитан Александр Лесков: Подлодку «Курск» расстреляли ракетами «земля-земля»]

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}

== Çавăн пекех ==
* [[АШРК «Курск» юлашки экипажĕ]]

{{949А проекчĕн АШК}}

[[Категори:Курск (шывай кимми)]]
[[Категори:РФ ТÇФ Лăпкă океан флочĕн вăрçă карапĕсем]]