Кельтсем страницӑн кодне пӑхни

[[File:Distribution of Celts in Europe.png|thumbnail|250px|Кельтсем Европăра вырнаçнă район (тĕслĕх). Синкерпе прото-кельтсем (кельтсен пулас несĕлĕсем) вырнаçнă вырăн п.эрч. [[пирĕн эрăччен 1500|1500]]—[[пирĕн эрăччен 1000|1000]] çç.; шупка хĕрлĕ — тĕрлĕ кельт йăхĕсем п.эрч. [[пирĕн эрăччен 400|400]] ç. Карттă çинче хальхи патшалăхсен чиккисене кăтартнă.]]


'''Ке́льтсем''' ({{lang-el|Κελτοί}}, {{lang-la|Celtae}}) — [[индоевропейсем|индоевропăран]] пулса тухнă, аваллăхра, эрăсен чикки хушшинче [[Анăç Европа|Анăç]] тата [[Вăта Европа|Вăта Европăра]] вырнаçăннă, чĕлхепе тата япала культурипе çывăх йăхсем.

== Ячĕ пулса тухни ==
«Кельтсем» — Κελτοί (Кельтои) грекле — ята этнос ушкăнне палăртмашкăн пĕрремĕш хут грек географĕ [[Милет Гекатейĕ|Гекатей Милетский]] п.эрч. 517 çулта усă курнă.<ref>Sarunas Milisauskas, {{книга |ссылка=https://books.google.com/?id=31LFIITb3LUC&pg=PA363&dq=Hecataeus+of+Miletus+celt&q=Hecataeus%20of%20Miletus%20celt |пуçелĕк=European prehistory: a survey |страницы=363 |издательство=Springer |isbn=978-0-306-47257-2 |çул=2002 |чĕлхе=und}}</ref>, ун чухне вăл Массили  (хальхи [[Марсель]]) çывăхĕнче пурăнан халăх пирки çырнă.

== Истори ==
Кельт йăхĕсем хăйсем хушшинче хирĕçнине пула вĕсен территорине кăнтăр енчен [[авалхи германсем|германсем]] тата [[авалхи Рим|римлянсем]] кăнтăртан тапăнса кĕнĕ. Германсем кельтсен пайне п.эрч. I ĕмĕрте [[Рейн|Рейна]] çити йышăннă. [[Гай Юлий Цезарь|Юлий Цезарь]] [[П. эрч. 58|п.эрч. 58]] — [[П. эрч. 51|пирĕн эрăччен 51]] çулсенче пĕтĕм [[Галли|Галлие]] ярса илнĕ. [[Октавиан Август|Август]] астаулра чухне римлянсем были завоёваны области по верхнему [[Танай (юханшыв)|Дунай]] тури çĕрĕсене, çурçĕр [[Испани]]е, [[Галати]]е çĕнсе илнĕ, [[Клавдий]] чухне ([[I ĕмĕр]]ĕн варри) — [[Аслă Британи (утрав)|Британин]] чылай территорине пăхăнтарнă. Кельтсем, вырăна пăрахмасăр, [[Рим империйĕ|Рим империн]] территоринче юлнăскерсем, рим культурине кĕрсе  ӳкнĕ.

== Çав. пекех ==
* [[Кельтсен халăх тĕнĕ]]
* [[Кельт ӳнерĕ]]
* [[Пиреней çурутравĕнчи кельтсем]]
* [[Кельт регионĕсем]]
* [[Галлсем (йăхсем)]]

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}

== Литература ==
* {{Из БСЭ|пуçелĕк=Кельты|автор=Белова Н. Н., Монгайт А. Л.}}
* {{ВТ-ЭСБЕ|Галлсем е кельтсем}}
* {{ВТ-ЭСБЕ+|Кельтсем}}
* ''Биркхан Гельмут.'' Кельты: История и культура / Пер. с нем. Н. Ю. Чехонадской. — М.: Аграф, 2007. — 512 с. — (Наследие кельтов. Исследования). — ISBN 978-57784-0346-8.
* ''Брюно Жан-Луи.'' Галлы / Пер. с франц. А. А. Родионова. — М.: Вече, 2011. — 400 с.: ил. — (Гиды цивилизаций). — ISBN 978-5-9533-4656-6.
* ''Галушко К. Ю.'' Кельтская Британия: Племена, государства, династии с древности до конца XV века. Учебное пособие. — Киев: Атика, 2005. — 324 с. — ISBN 966-326-098-X.
* ''Гюйонварх Кристиан-Жак, Франсуаза Леру.'' Кельтская цивилизация / Пер. с франц. Г. В. Бондаренко, Ю. Н. Стефанова. — СПб.: Культурная Инициатива, 2001. — 272 с.: ил. — (Университетская библиотека). — ISBN 5-323-00012-0.
* ''Диллон Майлз, Чедвик Нора Кершоу.'' Кельтские королевства / Пер. с англ. С. В. Иванова. — СПб.: Евразия, 2002. — 512 с.: ил. — (Пилигрим). — ISBN 5-8071-0108-1.
* ''Коллис Джон.'' Кельты: истоки, история, миф / Пер. с англ. В. В. Эрлихмана. — М.: Вече, 2007. — 288 с. — (Ключи от Авалона. Мегапроект — Terra Incognita). — ISBN 978-5-9533-1855-6.
* ''[[Мурадова Анна Романовна|Мурадова А. Р.]]'' Кельты анфас и в профиль. — М.: Ломоносовъ, 2010. — 256 с.: ил. — (История. География. Этнография). — ISBN 978-5-91678-053-6.
* ''Пауэлл Теренс.'' Кельты. Войны и маги / Пер. с англ. О. А. Павловской. — М.: ЗАО «[[Центрполиграф]]», 2009. — 236 с.: ил. — (Загадки древних цивилизаций). — ISBN 978-5-9524-4487-4.
* ''Рис Алвин, Рис Бринли.'' Наследие кельтов. Древняя традиция в Ирландии и Уэльсе / Пер. с англ. Т. А. Михайловой. — М.: Энигма, 1999. — 480 с. — (История духовной культуры). — ISBN 0-500-27039-2.
* ''Росс Анна (Энн).'' Повседневная жизнь кельтов в языческую эпоху / Пер. с англ. С. В. Иванова. — СПб.: Евразия, 2004. — 288 с.: ил. — ISBN 5-8071-0155-3.
* ''Росс Энн.'' Кельты-язычники. Быт, религия, культура / Пер. с англ. Н. Ю. Чехонадской. — М.: ЗАО «[[Центрполиграф]]», 2005. — 256 с.: ил. — (Быт. Религия. Культура). — ISBN 5-9524-1956-9.
* ''[[Филип Ян (археолог)|Филип Ян.]]'' Кельтская цивилизация и ее наследие. — Прага: Изд-во Чехословацкой АН; Артия, 1961. — 218 л.: ил. — (Новые горизонты).
* ''Черинотти Анджела.'' Кельты: первые европейцы / Пер. Л. Почкай. — М.: Ниола-Пресс, 2008. — 128 с.: ил. — (Тайны истории). — ISBN 978-5-366-00257-8.
* ''Широкова Н. С.'' Культура кельтов и нордическая традиция античности. — СПб.: Евразия, 2000. — 352 с.: ил. — (Мифы народов мира). — ISBN 5-8071-0046-8.
* ''[[Шкунаев Сергей Владимирович|Шкунаев С. В.]]'' Община и общество западных кельтов. — М.: Наука, 1989. — 192 с.

== Каçăсем ==
* [http://mith.ru/treasury/natio/ireland/kells.htm Евангелие из Келлса] — кельтсен IX ĕмĕрти миниатюра шедеврĕ.
* [http://mith.ru/treasury/natio/ireland/celt1.htm Кельт орнаменчĕ]

{{Кельтсем}}
{{Индоевропейсем}}

[[Категори:Кельтсем|*]]
[[Категори:Çухалнă халăхсем]]
[[Категори:Авалхи халăхсем]]
[[Категори:Индоевропа халăхĕсем]]