Нептуний страницӑн кодне пӑхни

{{Хими элеменчĕ|Нептуни / Neptunium (Np)<!--Название-->|93<!--Атомный номер-->|кĕмĕл тĕслĕ металл<!-- Внешний вид-->|237,048<!--Атомный вес-->|130<!--Радиус атома-->|0,0 (0,00)<!--Энергия ионизации-->|[Rn] 5f<sup>4</sup> 6d<sup>1</sup> 7s<sup>2</sup><!--Электронная конфигурация-->|n/a<!--Ковалентный радиус-->|(+4e) 95 (+3e) 110<!--Радиус иона-->|1,36<!--Электроотрицательность-->|Np←Np<sup>4+</sup> −1,30 В<br />Np←Np<sup>3+</sup> −1,79 В<br />Np←Np<sup>2+</sup> −0,3 В<!--Электродный потенциал-->|7, 6, 5, 4, 3<!--Степени окисления-->|20,25<!--Плотность-->|29,62<ref name="ХЭ">{{книга
|заглавие       = Химическая энциклопедия: в 5 т.
|ссылка         = 
|ответственный  = Редкол.: Кнунянц И.&nbsp;Л. (гл. ред.)
|издание        = 
|место          = Москва
|издательство   = Советская энциклопедия
|год            = 1992
|том            = 3
|страницы       = 216
|страниц        = 639
|тираж          = 50&nbsp;000
|isbn           = 5-85270-039-8
}}
</ref>|(6,3)<!--Теплопроводность-->|913<!--Температура плавления-->|(9,6)<!--Теплота плавления-->|4175<!--Температура кипения-->|336<!--Теплота испарения-->|21,1<!--Молярный объём-->|орторомбла<!--Структура решётки-->|4,720<!--Период решётки-->|n/a<!--Отношение c/a-->|n/a<!--Температура Дебая-->}}
{{Элементсен периодикăллă системи2}}
{| style="text-align: left; background-color: #ef99cc; width: 100px; height: 100px;" border="0" cellpadding="4" cellspacing="0"
| style="width: 50%; color: rgb(255, 255, 255);" | <big><big>Np</big></big>
| style="width: 50%; text-align: right; color: rgb(255, 255, 255);" | <big><big>93</big></big>
|- style="color: rgb(255, 255, 255);" align="right"
| colspan="2" | '''237.048'''
|- style="color: rgb(255, 255, 255);"
| colspan="2" | '''5f<sup>4</sup> 6d<sup>1</sup> 7s<sup>2</sup>'''
|- style="color: rgb(255, 255, 255);" align="center"
| colspan="2" | <big>'''Нептуни'''</big>
|}
'''Нептуни''' — 93 [[Атом номерĕ|атом номерлĕ]] [[хими элеменчĕ]]. Атом масси 237.048; Np тесе паллă тăваççĕ({{lang-la|Neptunium}}), [[Актиноидсем|актиноидсен]]  шутне кĕрет.
== Истори ==

[[Эдвин Метисон Макмиллан|Э.М. Макмиллан]] тата [[Филипп Хауге Абельсон|Ф.Х. Абельсон]] [[1940]]-мĕш çулта тупса палăртнă.

Ситнез реакцийĕ: <sup>238</sup>U(n,γ)<sup>239</sup>U(β<sup>-</sup>)<sup>239</sup>Np

Ятне нептун планета ячĕпе панă.

== Пахалăхĕсем ==
==Изотопĕсем==
{{main|Нептуни изотопĕсем}}
Нептунин хăшпĕр изотопĕсен радиохастар пахалăхĕсем:

{| class="standard"
 !Атом масси
 ![[Çурма аркану тапхăрĕ]]
 !Аркану майĕ
 |-
 |231
 |50 мин
 |α
 |-
 |232
 |13 мин
 |Электронный захват
 |-
 |233
 |35 мин
 |α (1%), электронный захват (99%)
 |-
 |234
 |4.4 кун
 |α (1%), электронный захват (99%)
 |-
 |235
 |410 кун
 |β<sup>+</sup> (1%), электронный захват (99%)
 |-
 |236
 |5000 çул
 |α
 |-
 |237
 |2.20·10<sup>6</sup> çул
 |α
 |-
 |238
 |2.1 кун
 |β<sup>-</sup>
 |-
 |239
 |2.33 кун
 |β<sup>-</sup>
 |-
 |240
 |7.3 мин
 |β<sup>-</sup>
 |-
 |241
 |16 мин
 |β<sup>-</sup>
 |-
 |}

== Физиологи пахалăхĕсем ==

Радиохастар аркану вăхăтĕнче нептуни вăтам хăватлă α-пайăркасемпе β-пайăркасем кăларать. Физиологи пахалăхĕсем организăма мĕнле лекнинчен тата валентностьран килеççĕ. Нептунин  60-80% [[шăмă]]сенче пухăнать,  радиобиологиллĕ организăмран тухас çурма вăхăт 200 çул. Çавăнпа шăмăсем вăйлă сиенленеççĕ.

Нептунин наркăмăшлăхĕ плутонинчен сахалрах. 


Ӗçлекен пӳлĕмсенче <sup>237</sup>Np валли  [[ПДК]]  2,6·10<sup>-3</sup> Бк/м³.

== Вуламалли ==
* ''Guide to the Elements - Revised Edition'', Albert Stwertka, (Oxford University Press; 1998) ISBN 0-19-508083-1
* Lester R. Morss, Norman M. Edelstein, Jean Fuger (Hrsg.): ''The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements'', Springer-Verlag, Dordrecht 2006, ISBN 1-4020-3555-1.
* Ida Noddack: "Über das Element 93", in: ''[[Angewandte Chemie]]'' '''1934''', ''47'', 653–655.

== Каçăсем ==

* [http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Np/key.html Нептуни Webelements çинче]
* [http://n-t.ru/ri/ps/pb093.htm Нептуни хими элеменчĕсен вулавăшĕнче] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110823085548/http://n-t.ru/ri/ps/pb093.htm |date=2011-08-23 }}
{{stub}}
{{Актиноидсем}}
<!--Categories-->
[[Категори:Хими элеменчĕсем]]
[[Категори:Актиноидсем]]
[[Категори:Металсем]]
[[Категори:Радиохастар элементсем]]

<!--Interwiki-->