Нидерланд страницӑн кодне пӑхни

{{Патшалăх
|ChNm = Нидерланд
|NationName = {{lang|nl|Koninkrijk der Nederlanden}}
|PicFlag = [[Ӳкерчĕк:Flag_of_the_Netherlands.svg|125px|Нидерланд патшалăх ялавĕ]]
|FlagTitle = [[Нидерланд ялавĕ]]
|CoA = [[Ӳкерчĕк:Royal Coat of Arms of the Netherlands.svg|125px|Нидерланд патшалăхĕн гербĕ]]
|CoATitle = [[Нидерланд гербĕ]]
|LctCn = [[Ӳкерчĕк:LocationNetherlands.png|250px]]
|LNGs = [[холланд чĕлхи|холланд]] (Фриландра — тата [[фриз чĕлхи]])
|CapCn = [[Амстердам]]
|BigCity = [[Амстердам]], [[Гаага]], [[Роттердам]]
|TitleGl = [[Нидерланд патшисем|Патша]]
|PrezName = [[Нидерланд арăм патши Беатрикс|Беатрикс]]
|MinList = [[Премьер-министр]]
|MName = [[Ян-Петер Балкененде]]
|SqNumb = 131
|SqAll = 41526
|YearP = 2005
|NasPop = 16407491
|NasPlot = 395
|NasNum = 58
|Valuta = [[Евро]]
|GTOt = +01
|GTDo = +01
|GimnName = [[Нидерланд патшалăх гимнĕ]]
|Domen = .nl
|Tel = 31
}}

'''Нидерланд''' ({{lang-nl|Nederland}}), официаллă ячĕ '''Нидерланд Короллĕхĕ''' ({{lang-nl|Koninkrijk der Nederlanden}}) — [[Анăç Европа|Анăç Европăри]] [[патшалăх]].<br />
«Нидерланд» палăртăва чăвашла «анат çĕр(шыв)» тени пулать, анчах та тӳррĕн каласан, тĕрĕсех тухмасть, мĕншĕн тесен, çак терминпа Нидерланд, [[Бельги]] тата [[Люксембург]] (пĕтĕмлетсе — [[Бенилюкс]]) çĕрĕсене те палăртмалла пулать. 
Нидерланда тăтăшах Холланд теççĕ, анчах та çапла калани политика енчен тĕрĕс мар: Кăнтăр тата Çурçĕр Холланд çĕрĕсем — Нидерланд вуникĕ облаçĕсенчен иккĕшĕ шутланаççĕ.

[[Тĕп хула|Тĕп хули]] — [[Амстердам]], правительство [[Гаага]] хулинче вырнаçнă.

Урăх чаплă хулисем: [[Роттердам]] — çĕршывăн тата тĕнчери чи пысăк порчĕ, [[Утрехт]] — çĕршывăн чукун çулĕсен тĕпĕ тата [[Эйндховен]].

== Тавралăхĕ ==
Çыранĕсем [[Çурçĕр тинĕсĕ|Çурçĕр тинĕсне]] тухаççĕ. Çыран хĕррин вăрăммăшĕ — {{çухрăм|451}}. [[Германи]]пе тата [[Бельги]]пе юнашар вырнаçнă. Чикĕ таршшĕ {{çухрăм|1027}}.

Нидерланд —  [[Европа|Европăра]] чи тăвăр патшалăх  (темиçе карлик-çĕршыва шута илмесен). Çĕршыв [[Райн (юханшыв)|Райн]], [[Маас (юханшыв)|Маас]] тата [[Шельда (юханшыв)|Шельда]] шывĕсем тинĕсе юхса кĕнĕ çĕртре вырнаçнă. Çĕршывăн çĕрĕсенчен çурри тинĕс шайĕнчен аялларах выртать, кăнтăрта çеç çĕрсем 30 метртан ытла çӳллĕ. Айлăмсен чылайăшĕ [[Çурçĕр Холланд]]ра, [[Кăнтăр Холланд]]ра тата [[Флеволанд]]ра выртаççĕ. Тинĕс çыранĕсем [[дюн]]сенчен пуçланса кайнă. Вĕсен хыççăн тинĕсрен туртса илнĕ çĕрсем —  [[польдер]]сем. Вĕсене дюнсем тата [[дамба|дамбăсем]] тинĕс шывĕсенчен сыхланă. Çакăн пирки çапла калаççĕ: «Турă тинĕс тунă, холландсем — çыранĕсене».

== Халăх йышĕ ==
Нидерландра икĕ кăк халăхĕ пурăнать — холландсем тата фризсем, çаплах иммигрантсен шучĕ те чылай. 
* [[Холландсем]] — 80.8 % 
* [[Нимĕçсем]] — 2.4 %
* [[Индонезисем]] — 2.4 %
* [[Турккăсем]] — 2.2 %
* [[Суринамсем]] — 2.0 %
* [[Мороккансем]] — 1.9 %,
* [[Индисем]] — 1.5 %
* [[Антиллиансем]]  тата [[Арубансем]] — 0.8 %
* урăххисем — 6.0 %.

Тĕн енĕпе:
* [[католик]]сем —  30 %
* [[протестант]]сем —  21 %
* [[мăсăльман]]сем —  5,8 %
* [[индуист]]сем —  0,6 %
* урăххисем — 1,6 %
* нимле тĕне те тытманнисем — 41 %

Холландсем тĕнчери чи çӳллĕ çынсем: арçынсем (вăтамран) — 1,83 метр, хĕрарăмсем — 1,70 метр.

== Климачĕ ==
Кунта ăшă çусем — вăтам температура [[утă]]ра 16–17&nbsp;°C. Вăтам температура [[кăрлач]]ра — 2&nbsp;°C майлă, континент ăшнелле сивĕрех. Хĕлле, [[Çĕпĕр]]тен [[антициклон]]сем вĕрсе килсен, температура 0&nbsp;°C аялла анса каять, [[юр]] ӳкет, шыв [[канал]]ĕсем тата [[кӳлĕ]]сем [[пăр]]па хупланаççĕ. Çулти вăтам нӳрĕк шучĕ — 80 сантиметров, анчах та шалти çĕрсенче татах та сахалтарах.

== Мелиораци ==

== Истори ==

== Транспорт ==
Кунта лапам çĕр пичĕ пулнипе автомобиль çулĕсем нумай, анчах та шыв каналсем çул хывнă чух йывăрлăх кӳреççĕ.
* [[Чукун çулĕ|Чукун çулсен]] вăрăммăшĕ — {{çухрăм|2753}} (вĕсенчен 68 % электричество вăйĕпе — {{çм|1897}}).
* Пĕтĕм вăрăммăшĕ (ч/ç тата авто) — {{çм|111891}}.
* Каналсен тата шывсен çулĕсен пĕтĕм вăрăммăшĕ — {{çм|5052}}.

Çĕршыв хуçалăхĕнче паллă вырăн [[океан]] вылять, унăн шывĕпе голландсем Европăна/Европăран чылай суту япалине туртараççĕ. [[KLM]] Авиакомпани тĕнчери нумай маршрутсене вĕçет.

== Вуламалли ==
* В. А. Бакир, Ю. Б. Ларионова. ''Нидерланды. Путеводитель.'' Вокруг света, 2005. 216 стр. ISBN 5-98652-011-4. 
* Paul Arblaster. ''A History of the Low Countries''. Palgrave Essential Histories Series New York: Palgrave Macmillan, 2006. 298 pp. ISBN 1-4039-4828-3.
* J. C. H. Blom and E. Lamberts, eds. ''History of the Low Countries'' (1999).
* Jonathan Israel. ''The Dutch Republic: Its Rise, Greatness, and Fall 1477—1806'' (1995).
* J. A. Kossmann-Putto and E. H. Kossmann. ''The Low Countries: History of the Northern and Southern Netherlands'' (1987).
* Christophe de Voogd. ''Geschiedenis van Nederland.'' Arena Amsterdam, 2000. 368 pp. ISBN 90 6974 3671.

== Каçăсем ==
* [http://www.rushouse.nl/ Голландири Раççей Килĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070324001059/http://www.rushouse.nl/ |date=2007-03-24 }}
* [http://www.rusbnl.com/index.php?module=rusForum&func=viewforum&forum=1 БеНиЛюксри Нидерланды Форумĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070929003841/http://www.rusbnl.com/index.php?module=rusForum&func=viewforum&forum=1 |date=2007-09-29 }}
* [http://worldatlas.com/webimage/countrys/europe/nl.htm Нидерланды географи картти]
* [http://netherlands.destinations.ru Нидерланды] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140208015119/http://netherlands.destinations.ru/ |date=2014-02-08 }} Çĕршыв çулкăтартăвĕ (вырăсла)
* [http://sradio.ru/country/%CD%E8%E4%E5%F0%EB%E0%ED%E4%FB FM радио из Нидерландов] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130502225358/http://sradio.ru/country/%CD%E8%E4%E5%F0%EB%E0%ED%E4%FB |date=2013-05-02 }} Радиостанци тӳрĕллĕ эфирĕ.
* [http://www.aviarost.ru/country-4.html Нидерланды ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070406082024/http://aviarost.ru/country-4.html |date=2007-04-06 }} (АВИАРОСТ Компанийĕ)
* [http://www.rusbnl.com/events.php Бельги, Нидерланды, Люксембург афишисем] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081121165004/http://www.rusbnl.com/events.php |date=2008-11-21 }}
* [http://www.netherlands-embassy.ru/russian/agriculture.html Бюро советника по с/х посольства Нидерландов в России] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080225224327/http://www.netherlands-embassy.ru/russian/agriculture.html |date=2008-02-25 }}
* [http://russianhymn.narod.ru/holland/dutch_anthem.html Нидерланды гимнĕ, вырăсла, истори]

{{Европăри патшалăхсем}}

<!--Categories-->

[[Категори:Холландсем| ]]