Сăртăш страницӑн кодне пӑхни

[[Ӳкерчĕк:Zoro cemetery.jpg|thumb|250px|Сартăш тĕн масарĕ]]
'''Сăртăш''' ('''Зороастрисăм''', '''Сартăш''', хăй ячĕ Вахви Даэна Маздаясна — ''Ваттисен пехилне упракан ырă ĕненӳ''), — [[Саратуштра]] йĕркеленĕ авалхи [[тĕн]]. Хăш-пĕрисем шутланă тăрах ку тĕне пирĕн эрăччен 1-2 пинçуллăх хушшинче йеркеленĕ. Малтан ку тĕн [[Вăтам Ази]]ре саралнă пулнă, кайран вара [[Перси]]не, [[Кавказ]] тата [[Малти Хевелтухăç]] тăрахĕсене çитнĕ. [[Перси]]нче ку тĕн [[Сасанидсен эпохи]] таранченех патшалăх тĕнĕ вырăнĕнче пулнă, кайран вара ун вырăнне [[ислам]] йышăннă.

Тĕнĕн тĕп кĕнеки — «[[Авеста]]», [[авести чĕлхи]]пе çырнă.

Сартăш [[постулат|постулачĕсем]]:

* хĕрарăмпа арçын пĕр тан. Тĕн енĕпе те ĕçпе те.
* çутçанталăкăн тасалăхĕ. Зороастризм çутçанталăка варалама чарать.
* вăй хурса ĕçлесси тата кашни çынна пулăшасси. Кахалланнăшăн вăрçаççĕ, ыттисене пулăшакансене ырлаççĕ.
* ытти çынсене тара тытса ĕçлеме чараççĕ. '''Зороастризм''' тăрах кашни çын пĕр тан — епле тене ĕненмест пулсан та, епле халăх шутне кĕмест пулсан та. Тĕнчери пур япалана та упраса тытмалла.
* Çулăм вăйĕ — Турă вăйĕ шутланать.

'''Сăртăш''' тĕнĕнче Турра пуç çапмаççĕ — Турра ура çинче тăрса, авăнмасăр кĕл тăваççĕ.

== Хальхи самана тапхăрĕ ==
[[Ӳкерчĕк:Yazd_fire_temple.jpg|thumb|250px|Сартăш тĕн керменĕ]]

== Вуламалли ==
* А. А. Трофимов, "Зороастризм: суваро-болгарская и чувашская народная культура", [[Шупашкар]], ЧПГИ, 2009. — 256 с., капăрл., ISBN 978-5-87677-121-6
[[Ӳкерчĕк:Zoro.chuvash.jpg|thumb|200px|right|А. А. Трофимов хайланă кĕнеке пичĕ]]
* Kulke, Eckehard: ''The Parsees in India: a minority as agent of social change.'' München: Weltforum-Verlag (= Studien zur Entwicklung und Politik 3), ISBN 3-8039-00700-0
* Ervad Sheriarji Dadabhai Bharucha: A Brief sketch of the Zoroastrian Religion and Customs
* Dastur Khurshed S. Dabu: A Handbook on Information on Zoroastrianism
* Dastur Khurshed S. Dabu: Zarathustra an his Teachings A Manual for Young Students
* Jivanji Jamshedji Modi: The Religious System of the Parsis
* R. P. Masani: The religion of the good life Zoroastrianism
* P. P. Balsara: Highlights of Parsi History
* Maneckji Nusservanji Dhalla: History of Zoroastrianism; dritte Auflage 1994, 525 p, K. R. Cama, Oriental Institute, Bombay
* Dr. Ervad Dr. Ramiyar Parvez Karanjia: Zoroastrian Religion & Ancient Iranian Art
* Adil F. Rangoonwalla: Five Niyaeshes, 2004, 341 p.
* Aspandyar Sohrab Gotla: Guide to Zarthostrian Historical Places in Iran
* J. C. Tavadia: The Zoroastrian Religion in the Avesta, 1999
* S. J. Bulsara: The Laws of the Ancient Persians as found in the "Matikan E Hazar Datastan" or "The Digest of a Thousand Points of Law", 1999 
* M. N. Dhalla: Zoroastrian Civilization 2000
* Marazban J. Giara: Global Directory of Zoroastrian Fire Temples, 2. Auflage, 2002, 240 p, 1
* D. F. Karaka: History of The Parsis including their manners, customs, religion and present position, 350 p, illus.
* Piloo Nanavatty: The Gathas of Zarathushtra, 1999, 73 p, (illus.) 
* Roshan Rivetna: The Legacy of Zarathushtra, 96 p, (illus.)
* Dr. Sir Jivanji J. Modi: The Religious Ceremonies and Customs of The Parsees, 550 Seiten
* Mani Kamerkar, Soonu Dhunjisha: From the Iranian Plateau to the Shores of Gujarat, 2002, 220 p
* I.J.S. Taraporewala: The Religion of Zarathushtra, 357 p
* Jivanji Jamshedji Modi: A Few Events in The Early History of the Parsis and Their Dates, 2004, 114 p
* Dr. Irach J. S.Taraporewala: Zoroastrian Daily Prayers, 250 p
* Adil F.Rangoonwalla: Zoroastrian Etiquette, 2003, 56 p
* Rustom C Chothia: Zoroastrian Religion Most Frequently Asked Questions, 2002, 44 p

== Каçăсем ==
* [http://www.unescoparzor.com/ UNESCO Parsi Zoroastrian Project]
* [http://oldforum.chuvash.org/cgi-bin/ikonboard.cgi?act=ST;f=18;t=1649;&#top Сăртăш тата чăвашсем] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160316101130/http://oldforum.chuvash.org/cgi-bin/ikonboard.cgi?&act=st;f=18;t=1649;#top |date=2016-03-16 }}
* http://parsiana.com/
* [https://www.idelreal.org/a/27902160.html Почему РПЦ считает чувашское язычество сепаратизмом?]
* {{cite web|lang=en |url=http://www.zoroastrian.org |title=The Zarathushtrian Assembly |description=[The Zarathushtrian Assembly is a non-profit, non-political religious corporation incorporated in California in 1990.]}}
* {{Dmoz|Society/Religion_and_Spirituality/Zoroastrianism}}
* {{статья
|пуçелĕк=Zoroastrianism
|кĕçĕн пуçелĕк=Melvyn Bragg discusses Zoroastrianism, often claimed to be the world's first monotheistic religion, and known to have passed on ideas of the afterlife to Judaism
|тĕс=радиоярăм
|кăларăм=In Our Time
|издательство=BBC Radio 4
|асăрхав=[Discussion with Vesta Sarkhosh Curtis, Farrokh Vajifdar & Alan Williams]
|çул=2004 |уйăх=11 |кун=11
|каçă=https://www.bbc.co.uk/programmes/p005bc5v
|ref=Bragg
}}

{{Иран чĕлхиллĕ халăхсем}}
{{Сăртăш}}

[[Категори:Сăртăш|*]]
[[Категори:Саратуштра]]