Чăваш патшалăх И. Н. Ульянов ячĕллĕ университечĕ страницӑн кодне пӑхни

{{Университет карточки 
|çĕлĕк     = Чăваш патшалăх И. Н. Ульянов ячĕллĕ университечĕ
|кĕскен   = И. Н. Ульянов ячĕллĕ ЧПУ
|ӳкерчĕк  =
|тăван ят     = ФГОУ ВПО «Чăваш патшалăх И. Н. Ульянов ячĕллĕ университечĕ»
|йыхрав        = 
|никĕсленĕ      = [[çурла, 17]] [[1967]]
|ректор       = [[Александров Андрей Юрьевич|А. Ю. Александров]]
|вырнаçăвĕ = [[Шупашкар]]
|сайт         = [http://www.chuvsu.ru chuvsu.ru]
|адрес        = 428000, Шупашкар, Мускав пр., 15
}}
'''И. Н. Ульянов ячĕллĕ Чăваш патшалăх университечĕ ([[Latin language|Latin]]: ''Universitas Tschuvaschicensis)''''', — [[Шупашкар]]та [[1967]] çулта йĕркеленнĕ [[университет]], [[Чăваш Ен|Чăваш Республикин]] ăслăлăх тĕпĕ.

==Факультетсем==
{|
| valign=top |
* [[ЧПУн Чăваш филологийĕпе культура факультечĕ|Чăваш филологийĕпе культура факультечĕ]]
* [[ЧПУн Ют çĕр студенчĕсемпе ĕçлекен факультечĕ|Ют çĕр студенчĕсемпе ĕçлекен факультечĕ]]
* [[ЧПУн Ют çĕр чĕлхисен факультечĕ|Ют çĕр чĕлхисен факультечĕ]]
* [[ЧПУн Математика факультечĕ|Математика факультечĕ]]
* [[ЧПУн Физикăпа техника факультечĕ|Физикăпа техника факультечĕ]]
* [[ЧПУн Экономика факультечĕ|Экономика факультечĕ]]
* [[ЧПУн Журналистика факультечĕ|Журналистика факультечĕ]]
* [[ЧПУн Юридици факультечĕ|Юридици факультечĕ]]
* [[ЧПУн Право, тытăм тата квалификацие ӳстермелли факультечĕ| Право, тытăм тата квалификацие ӳстермелли факультечĕ]]
* [[ЧПУн Электроэнергетика факультечĕ|Электроэнергетика факультечĕ]]
* [[ЧПУн Электротехника факультечĕ|Электротехника факультечĕ]]
* [[ЧПУн Радиотехникăпа электроника факультечĕ|Радиотехникăпа электроника факультечĕ]]
* [[ЧПУн Информатикăпа шутлав техникин факультечĕ| Информатикăпа шутлав техникин факультечĕ]]
* [[ЧПУн Çурт-йĕр тăвакансен факультечĕ|Çурт-йĕр тăвакансен факультечĕ]]
| valign=top |
* [[ЧПУн Машинă тăвакансен факультечĕ|Машинă тăвакансен факультечĕ]]
* [[ЧПУн Филологи факультечĕ|Филологи факультечĕ]]
* [[ЧПУн Тытăм тата психологи факультечĕ| Тытăм тата психологи факультечĕ]]
* [[ЧПУн Географи факультечĕ|Географи факультечĕ]]
* [[ЧПУн Истори факультечĕ|Истори факультечĕ]]
* [[ЧПУн Стоматологи факультечĕ|Стоматологи факультечĕ]]
* [[ЧПУн Сиплев факультечĕ|Сиплев факультечĕ]]
* [[ЧПУн Педиатри факультечĕ|Педиатри факультечĕ]]
* [[ЧПУн Химипе фармацевтика факультечĕ| Химипе фармацевтика факультечĕ]]
* [[ЧПУн Экономикăпа менеджмент факультечĕ| Экономикăпа менеджмент факультечĕ]]
* [[ЧПУн Аслă пĕлӳ илме хатĕрлекен факультечĕ| Аслă пĕлӳ илме хатĕрлекен факультечĕ]]
* [[ЧПУн Ӳнерлĕх факультечĕ| Ӳнерлĕх факультечĕ]]
* [[ЧПУ-н Дизайн тата компьютер технологисен факультечĕ| Дизайн тата компьютер технологисен факультечĕ]]
|}

== Университетăн кун-çулĕ ==
[[1920]] çулта революци комитечĕпе [[Чăваш автономи облаçĕ]]н Канашĕн I съездĕнче [[Шупашкар]] хулинче [[университет]] уçас тĕллевшĕн сасăлаççĕ. Анчах çак йышăнăва пурнăçа кĕртесси ăнăçмасть. [[1958]]—[[1959]] çç. каллех çак ыйтăва хускатаççĕ, ку чухне те çак ĕç калаçупа çеç вĕçленет.

Çак вăхăта Чăваш республикинче виçĕ пĕлӳ керменĕ ĕçленĕ:

* [[Чăваш патшалăх И. Я. Яковлев ячĕллĕ педагогика университечĕ|Чăваш патшалăх И. Я. Яковлев ячĕллĕ педагогика институчĕ]],
* [[Чăваш патшалăх ял хуçалăх академийĕ|Чăваш ял хуçалăх институчĕ]]
* [[Мускав энергетика институчĕ]]н Атăлçи филиалĕ,
* 2 ăслăлăх-тĕпчев институчĕ тата чылай ăсчах-педагоглă урăх ăслăлăх-тупăш тата этеплĕх пĕлӳ керменĕсем.

[[1967]] çулта Чăваш патшалăх университетне 1961 çулта йĕркеленĕ Мускав энергетика институчĕн Атăлçи филиалĕн никĕсĕпе туса хунă. 

[[1967]] ç. тĕлне унăн 2 факультетĕнче (электротехника тата промăçлăха электрификацилев) 1300 çын ытла вĕреннĕ. Каçхи тата заочно факультечĕсенче, çав шутра пĕтĕмлĕ техника факультетĕнче те, 3800 пине яхăн студент пĕлӳ пухнă. Вĕсене 200 яхăн çын, вĕсенчен 20 ăслăлăх тухтăрĕпе кандидачĕ, вĕрентнĕ.

Филиалăн лаборатори тĕпĕ, вĕренӳ вырăнĕсем, студентсен общежитийĕсем, библиотека (çĕр пине яхăн том) пулнă, çаплах типографи, шутлав техникин [[лаборатори]]йĕ, вĕренӳ ăста пӳлĕмĕсем, диплом тумалли кабинечĕсем.

Чăваш университечĕн шутне çаплах Чăваш патшалăх педагогика институчĕн историпе филологи факультетне хушнă. Факультетра 900 студент (350 — кăнтăрла уйрăмĕнче) вĕреннĕ, кунта çӳллĕ квалифициллĕ ăслăлăх-педагогика коллективĕ: 3 профессорпа 30 доцент ĕçленĕ.

Пĕрремĕш çул пĕлӳ керменĕ шутне çак факультетсем кĕнĕ:
* Историпе филологи факультечĕ,
* Медицина факультечĕ,
* Пĕрлехи техника факультечĕ,
* Хими факультечĕ,
* Экономика факультечĕ,
* Электротехника факультечĕ,
* Промăçлăха электрификацилес факультечĕ.

[[1968]]—[[1969]] вĕренӳ çулĕ тĕлне физикăпа математика факультетне уçнă.

Университета йĕркелев ĕçĕнче [[Хусан патшалăх университечĕ]] пысăк пулăшу панă, Шупашкара Хусантан 2 тухтăрпа 10 ăслăлах кандидачĕ куçса килнĕ.

[[РСФСР]] Министăрсен Канашĕн [[1967]] çулхи [[чӳк, 30|чӳкĕн 30-мĕшĕнчи]] йышăнăвĕпе университета [[Ульянов Илья Николаевич|Илья Николаевич Ульяновăн]] ячĕпе чысланă.

==Университет филиалĕсем==
* Канашри филиалĕ
* Патăрьелти филиалĕ
* Улатăрти филиалĕ

== Вĕренсе тухнă паллă çынсем ==
* [[Бобина Людмила Анатольевна]] — пĕрлĕхлĕх ĕçченĕ, [[К здоровью через культуру (журнал)|«К здоровью через культуру» журналăн]] тĕп редакторĕ.
* [[Ефимов Лев Архипович]] — чăваш çыравçи.
* [[Патмар Эдисон Иванович]] — чăваш сăвăçĕ.

== Вĕрентекенĕсем ==
* [[Аксаков Анатолий Геннадьевич]] — экономист, РФ Патшалăх Думин депутачĕ.
* [[Димитриев Василий Димитриевич]] — паллă чăваш ăсчахĕ, истори ăслăлăхĕн тухтăрĕ, профессор.
* [[Кураков Лев Пантелеймонович]] — ректор пулса ĕçленĕ.
* [[Федоров Николай Васильевич]] — Чăваш Енĕн пĕрремĕш президенчĕ.
* [[Ильин Виктор Алексеевич]]
* [[Маркиянов Орест Александрович]]
* [[Чинчиков Александр Александрович]]
* [[Юрьев Элли Михайлович]]

== Çавăн пекех ==
* [[Ашмарин вулавĕсем]] — ЧПУ ирттерекен конференци.
* [[Республикăн гимнази-интерначĕ (ЧГУ йышĕнче)]]
* [[Шупашкарти физика-математика шкул-интерначĕ]]
* [[Чăваш патшалăх И. Я. Яковлев ячĕллĕ педагогика университечĕ]]

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем|2}}

== Вуламалли ==
* Кто есть кто: учёные Чувашского государственного университета имени И. Н. Ульянова. — Шупашкар, 2002.
* Учёные Чувашского университета (1967—1992). Шупашкар, 1992.
* Чувашский государственный университет имени И. Н. Ульянова: 40 лет: [фотоальбом]. — Шупашкар, 2007.

== Каçăсем ==
* [http://www.chuvsu.ru/ ЧПУ официаллă сайчĕ]
* [http://studsovet21.ru/ Студенческий совет ЧГУ им. И.Н. Ульянова] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201205013721/http://studsovet21.ru/ |date=2020-12-05 }}
* [http://ulianovets.chuvsu.ru/ Ульяновец Газета Чувашского государственного университета имени И.Н. Ульянова]
* [http://kureda.narod.ru/ Тĕнче ыйту тупсăмĕсен лабораторийĕ]
* [http://maps.yandex.ru/?where&ol=biz&oid=1502439 Адрес приёмной комиссии Чувашского государственного университета на Яндекс.карты]
* [http://maps.yandex.ru/?where&ol=biz&oid=3617074 Чувашский государственный университет на Яндекс.карты]
* [http://www.chuvsu.ru/university/abiturient/2010/spravochnik_postup_chgu_2010.doc Справочник для поступающих в ФГОУ ВПО «Чувашский государственный университет им. И. Н. Ульянова» в 2010 году]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://chuvashia.rfn.ru/rnews.html?id=65609&cid=6 Чебоксарский учёный представил разработки по созданию искусственного интеллекта]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://by-chgu.ru/ Альтернативная версия электронной библиотеки ЧГУ им. И. Н. Ульянова] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141217023502/http://by-chgu.ru/ |date=2014-12-17 }}
* [http://chuvash.org/news/13044.html ЧПУ студенчĕсем Китайран парнепе таврăннă]
* [https://chuvash.org/news/16601.html И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ — 50 ҫулта]
* [https://chuvash.org/news/22773.html ЧПУ Раҫҫей шайӗнчи танлаштарӑмра палӑрнӑ]

{{coord|56|8|44|N|47|13|28|E|display=title}}

{{Раççей классика университечĕсен ассоциацийĕ}}
{{И. Н. Ульянов ячĕллĕ ЧПУ ректорĕсем}}
{{Шупашкарти вашсем}}

[[Категори:Шупашкар университечĕсем]]
[[Категори:Чăваш Республикин ăслăх тĕпĕсем]]