Телевизор

Телеви́зор, телевизо́р приёмникĕ (Шаблон:Lang-lan «инçекуракан»; ав.гр. τῆλε «инçе» + лат. vīsio «куру, курни») — ӳкерчĕкпе пĕрле сасă сигналĕсен телеприёмникĕ, вĕсене экран тата громкоговоритель çине кăларакан хатĕр. Хальхи телевизор телекăларăмсене антенна урлă та, видеомагнитофона, DVD-плейер е медиаплеер урлă та йышăнать.^[1]

Мониторпа принциплӑ уйрӑмлӑх вӑл эфир (е ҫӗр ҫинчи: кабель) пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ сигналсене йышӑнма тата вӗсене улӑштарма экран ҫинче тата громкоговорительсемпе усӑ курма юрӑхлӑ сигналсене йышӑнма палӑртнӑ тюнер пур.^[2]

Телевизорсен классификацийĕ[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Ӳкерчӗк технологийӗпе:

Кинескоплисем (электронпа пайӑрка трубкисене тӗпе хурса). Кинескоп формипе: мӑкӑрӑлчӑк, лаптак та суперпло (flatron).
Жидкристаллиллӗ (LCD-телевизор). Тивӗҫлӗх — электроэнергипе сахал усӑ курни, ӳкерчӗксен пысӑк пахалӑхӗ; кӑшт ҫитменлӗх-обзорӑн кӗҫӗн кӗтесӗ.

Экран ҫутти тӑрӑх:

сивӗ катодлӑ люминесценци лампи ҫуттипе (CCFL)),
ҫутӑпа (МАРКЕТИНГРА LED-телевизор ятли). Ҫӳллӗрех: электроэнерги чи пӗчӗк тӑкакӗ, ӳкерчӗксен уҫӑмлӑхӗпе контрастлӑхӗн пысӑк шайӗ,
КВАНТ пӑнчисемпе (QLED). Кӑвак светодиодсемпе шӗвек кристаллӑ сийсем хушшинче квант пӑнчисемпе шыв хушӑнать, вӗсем светодиодсем кӑларнине ҫӑтса хӑйсен хӗрлӗ те симӗс тӗсне кӑлараҫҫӗ.
OLED-телевизор-телевизорсем органика светодиодӗсенче экрансемпе. Тивӗҫлӗх-чи ҫинҫе экран.
Плазменнӑйсем (PDP). Тивӗҫлӗх вӑл-сӑнӳкерчӗксен чи пысӑк пахалӑхӗ.
Микросветодиодсен массивӗнчи мониторсемпе телевизорсем (MicroLED). 2019 ҫулта ҫакӑн пек телевизор Samsung ҫеҫ кӑтартнӑ^[3].

Проекци. Ӳкерчӗк илмелли меслетпе: проекторӑн (фронт проекцийӗпе) экран ҫине ӳкерекен проекци проекцийӗсемпе тата ҫутта кӑларакан (каялла тумалли проекципе) экран ҫине ӳкекен проекци ӳкерчӗкӗсене ҫурма прозӑллӑ экран енне куҫарнӑ. Проекци телевизорӗсем пулаҫҫӗ:

кинескоплӑ (электронпа пайӑрка трубкисене тӗпе хурса)),
шӗвӗ кристалл никӗсӗ,
микрозеркалпа,
лазернӑйсем.

Телевизорсен схемипе элемент базинче ӑрусене уйрӑммӑн палӑртаҫҫӗ. Хальхи вӑхӑтра пӗрремӗш тӑватӑ ӑру телевизорӗсем туса кӑлармаҫҫӗ. Пиллӗкмӗш сыпӑкри телевизорсем-аналой-цифрӑллӑ телевизорсем, микропроцессор управленийӗ, анчах аналогпа сасӑ сигналӗсене тата ӳкерчӗксене тишкерсе тухасси. Улттӑмӗш ӑру телевизорӗсем-ЦИФРА сапса ТУХНӐ ВИДЕОСИГАЛ DDD (Dynamii Dital Definiition).

Сасса вӑйлатнӑ май телевизор приемникӗсем монофонизмлӑ, стереофонизмлӑ тата калӑпӑшлӑ сасӑлавсене пӗлтереҫҫӗ.

Историлле справка[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Малтанхи телевизорсене кӑларас умӗн вырӑс ученӑйӗсем Константин Перский ("телекурав" терминӗпе чи малтан усӑ курнӑ), Борис Розинг (ку таранччен усӑ курнӑ электрон телекурав технологийӗпе пӗрремӗш патент илнӗ) телекурав историйӗ иртнӗ.^[4]