«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
12-мĕш йĕрке:
12-мĕш йĕрке:
[[hu:Hun nyelv]]
[[hu:Hun nyelv]]
[[it:Lingua unna]]
[[it:Lingua unna]]
[[mk:Хунски јазик]]
[[ru:Гуннский язык]]
[[ru:Гуннский язык]]
[[th:ภาษาฮั่น]]
[[th:ภาษาฮั่น]]
19:42, 14 Ҫӗртме уйӑхӗн 2008 вӑхӑтри верси
Хун чĕлхи , — хунсен чĕлхи. Тепчевçĕсем вĕсен çырулăхĕ пулман тесе шутлаççĕ пулсан та, чăвашсем хушшинче сыхланса юлнă тĕрĕ çырăвĕ çак шухăшпа килĕшмелле маррине кăтартать. Хунсен тĕрĕ çырăвĕ анăçалла килес умĕнех пулнă. Çапах та вĕсен çырулăхĕ пулнине çирĕплетсе паракан чăнлавсене халиччен тупайман.
Ăсчахсем ку чĕлхе ротацизмлă тата ламбдаизмлă тĕрĕк чĕлхи пулнă тесе шутлаççĕ.
Тĕрĕк чĕлхисем, чĕлхевĕсем, диалекчĕсем, калаçăвĕсем
пратĕрĕк † Пăлхар ушкăнĕ Авалхи тĕрĕк Туçи алтай (вар-хĕвелтухăç) ушкăнĕ 1 Карлук ушкăнĕ
карлук-уйгур :
авалхи уйгур † ,
карахан (карахан-уйгур) † ,
халаджа (
аргу )
1 |
карлук-хорезм :
литература çыруллă ватă чĕлхесем —
хорезм-тĕрĕк † ,
чагатай ,
тĕрĕк чĕлхи † ,
хальхи —
айна ‡ ,
или-тĕрĕк ,
лобнор ‡ 1 ,
узбек ,
уйгур (çĕнĕ уйгур) ,
хотан 2 ,
хотон (†) ‡ 1 ,
кăнтăр кăркăс — карлук диалекчĕсем 2 Кăпчак ушкăнĕ
авалхи кăпчак † |
нухай-кăпчак :
алабуга-нухай 2 ,
аçтăрхан-нухай 2 ,
казах ,
каракалпак ,
нухай ,
крым тутар чĕлхин çеçенхир диалекчĕ ,
узбек-нухай (узбек чĕлхин кăпчак диалекчĕсем) ‡ 2 ,
ферган-кăпчак — нухай-кăпчак диалекчĕсем 2 ,
кăнтăр кăркăс — нухай-кăпчак диалекчĕсем2 ,
юртă-нухай 2 |
атăл-кăпчак :
пушкăрт ,
çĕпĕр-тутар ,
тутар (диал.: мишер ) |
половец-кăпчак :
авалхи половец † , караим крым тутар
1 (
караим ,
крым диалекчĕ 2 ,
крым тутар (литература) ,
крымчак 2 ,
крым тутар чĕлхин вăтам диалекчĕ ,
урум (азовçум) — кăпчак пуплевĕсем 2 ), кумăк-карачай-балкар
1 (
эрмен-кăпчак † ,
карачай-балкар ,
кумăк ),
мамлюк-кăпчак † Огуз ушкăнĕ Саян (тобас) ушкăнĕ Хакас (кăркăс) ушкăнĕ Якут ушкăнĕ Çырулăх
Асăрхавсем : 1 чĕлхе е чĕлхе ушкăнĕн классификацийĕ тавлашуллă, чĕлхе ушкăнĕ гипотезăллă (Терĕк чĕлхисен классификацийĕ пăхăр); 2 «чĕлхе» термина уса курни йăнăш («чĕлхе е диалект» проблема пăхăр); 3 кăпчак, пулас; † çухалнă, уйрăлнă е улшăннă чĕлхесем ; (†) çухалнă чĕлхесем, пулас ; ‡ хутăш чĕлхесем