Платон

Плато́н (грек Πλάτων) (пирĕн эрăччен 428 е 427, Афины — пирĕн эрăччен 348 е 347, çавăнтах) — Авалхи Греци философĕ, Сократăн вĕренекенĕ, Аристотелĕн вĕрентекенĕ.

Пурнăçĕ

Платон аристократ кил-йышĕнче çуралнă. Унăн ашшĕ Аристон ятлă, амăшĕ Периктиона ятлă пулнă. Халапсем тăрăх ашшĕ Аттикăн юлашки Кодр патшан йăхĕнчен пулнă, амăшĕн ашшĕ Солон реформатор пулнă.

407 çул патнелле Сократпа паллашнă. Сократăн чи лайăх вĕренекенĕ шутланать. Сократ вилсен Мегарăна куçать. Халап тăрăх Киренăна тата Египета çитсе курнă. 389 çулта Кăнтăр Италине тата Сицилине кайма çула тухнă, унта пифагорейсемпе калаçнă. Афина хулинче хăйĕн шкулне никĕсленĕ — Платон Академине. Лекцисем нумай вуланă, çырнă.

Платон философ кăна пулман, вăл олимп чемпионĕ те пулнă.

Ĕçĕсем

Платон хăйĕн ĕçĕсене диалог евĕр çырнă.

Тетралогисем

• Пĕрремĕш тетралоги :

«Евтифрон», или О благочестии; «Апология» Сократа; «Критон», или О должном; «Федон», или О душе

• Иккĕмĕщ тетралоги :

«Кратил», или О правильности имен; «Теэтет», или О знании; «Софист», или О сущем; «Политик», или о Царской власти

• Виççĕмĕш тетралоги :

«Парменид», или Об идеях; «Филеб», или О наслаждении; «Пир», или О благе; «Федр», или О любви;

• Тваттăмăш тетралоги :

«Алкивиад» Первый; «Алкивиад» Второй, или О молитве; «Гиппарх», или Сребролюбец; «Соперники», или О философии.

• Пиллĕкмĕш тетралоги :

«Феаг», или О философии; «Хармид», или Об умеренности; «Лахет», или О мужестве; «Лисий», или О дружбе.

• Улттăмăш тетралоги :

«Евфидем», или Спорщик; «Протагор», или Софисты; «Горгий», или О риторике; «Менон», или О добродетели.

• Çиччĕмĕш тетралоги :

«Гиппий первый» или О прекрасном; «Гиппий второй» или О должном; «Ион», или об Илиаде; «Менексен», или Надгробное слово.

• Саккăрмăш тетралоги :

«Клитофонт», или Вступление; «Государство», или О справедливости; «Тимей», е О природе; «Критий», или Атлантида.

• Тăххăрмăш тетралоги :

«Минос», или О законе; «Законы», или О законодательстве; «Послезаконие», или Ночной совет, или Философ; тринадцать Писем.