Адрон: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
п робот хушрĕ: et:Hadronid |
||
28-мĕш йĕрке: | 28-мĕш йĕрке: | ||
[[eo:Hadrono]] |
[[eo:Hadrono]] |
||
[[es:Hadrón]] |
[[es:Hadrón]] |
||
[[et:Hadronid]] |
|||
[[fa:هادرون]] |
[[fa:هادرون]] |
||
[[fi:Hadroni]] |
[[fi:Hadroni]] |
03:13, 11 Ҫурла уйӑхӗн 2008 вӑхӑтри верси
Адрон (грек hadros — вăйлă; термина усă курма совет физикĕ Л. Б. Окунь сĕнĕвĕпе йышăннă) — класс элементарлă пĕрчĕксен класне кĕрет, Хăватлă пĕр-пĕринпе ĕç-пуçĕн йĕркисене пăхăнать тата чăн элементарлă пĕрчĕк вырăнне лармасть. Адронсем кварк шучĕсемпе икĕ пысăк пая уйрăлаççĕ:
- мезонсем — пĕр кваркран тата пĕр антикваркран тытăнса тăраççĕ,
- барионсем — виçĕ тĕслĕ виçĕ кваркран тытăнса тăрать.
Мезонсем шутне пионсем (π-мезонсем), каонсем (K-мезонсем) тата ытти йывăр пĕрчексем. Малтан «мезон» палăрту «вăтам йывăррине» пĕлтернĕ, çавăнпа ĕнтĕ мезонсен ĕретне мюонсене те (μ-мезонсем) кĕртнĕ. Халĕ мюон адрон марине, лептон класĕнчине çирĕплетнĕ, çапла вара ăна μ-мезон тесе калани тĕрĕс мар тенĕ.
Юлашки вăхăтра экзотикă адронĕсене тĕпчесе тупнă; вĕсем вăйлă хутшăнуллă пĕрчĕксем шутланаççĕ, анчах та вĕсем адронсене кварк-антикварк е виçĕ кварк классификации теорин йĕркине вырнаçаймаççĕ. Хăшпĕр адронсем экзотикăлăх пирки ăслăлăх тĕплĕн кăтартаймасть.
Экзотикăллă адронсем çапла пайланаççĕ:
- Экзотикăллă барионсем, сăмахран пентакварксем, сахалтан та, 4 кваркпа 1 антикварк шучĕллĕ.
- Экзотикăллă мезонсем, (адрон молекулисем, глюболсем тата гибридлă мезонсем).