Карачай-балкар чĕлхи: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
п робот улăштарчĕ: sv:Karatjajbalkariska |
п робот хушрĕ: kk:Қарашай-балқар тілі |
||
63-мĕш йĕрке: | 63-мĕш йĕрке: | ||
[[fr:Karatchaï-balkar]] |
[[fr:Karatchaï-balkar]] |
||
[[ja:カラチャイ・バルカル語]] |
[[ja:カラチャイ・バルカル語]] |
||
[[kk:Қарашай-балқар тілі]] |
|||
[[ko:카라차이발카르어]] |
[[ko:카라차이발카르어]] |
||
[[mk:Карачај-балкарски јазик]] |
[[mk:Карачај-балкарски јазик]] |
08:28, 16 Авӑн уйӑхӗн 2009 вӑхӑтри верси
Карачай-палкар (карачай, палкар) чĕлхи — тĕрĕк чĕлхисенчен пĕри, карачайсемпе палкарсен тăван чĕлхи. Кăпчак ушкăнне кĕрет.
Карачай-Черкесипе Кабарда-Палкарире, Вăтам Азире, Турцире, Çывăх Тухăç çĕршывĕсенче саралнă. Раççейре чĕлхепе калаçакан 303 пин çын (2002 ç халăх çыравĕ) пурăнать.
Тĕп диалекчĕсем: литературă - карачай-баксан-чегем («ч»-диалекчĕ) тата тури палкар («ц»-диалекчĕ).
Литературă карачай-палкар чĕлхи карачай-баксан-чегем диалекчĕн никĕсĕнчен хунать. Çырулăхĕ 1920-24 çç. арап çырăвĕпе, 1924-36 çç. — латтиницăпа, 1936 çултанпа — кириллицăпа çыхăннă.
Карачай-палкар чĕлхи Карачай-Черкесипе («Карачай-Черкеси Республики чĕлхисен» саккунĕ, 1996) Кабарда-Палкарин («Кабарда-Палкари Республики чĕлхисен» саккунĕ, 1995) республик патшалăх чĕлхисенчен пĕри шутланать. Пĕрремĕшĕнче вăл карачай (къарачай тил), иккĕмĕшĕнче ăна палкар чĕлхи (малкъар тил) тесе палăртаççĕ.
Вуламалли
- Акбаев Ш. Х. Фонетика диалектов карачаево-балкарского языка. Черкесск, 1963.
- Алиев У. Б. Синтаксис карачаево-балкарского языка. М., 1973.
- Аппаев А. М. Диалекты балкарского языка в их отношении к балкарскому литературному языку. Нальчик, 1960.
- Ахматов И. Х. Карачаево-балкарский язык. Синтаксис. Ч. 2. Нальчик, 1992.
- Гочиева С. А. Наречия в карачаево-балкарском языке. Нальчик, 1983.
- Грамматика карачево-балкарского литературного языка. Ч. 1. Фонетика и морфология. М., 1979.
- Грамматика карачаево-балкарского языка. Под ред. Н. А. Баскакова. Нальчик, 1966.
- Грамматика карачаево-балкарского языка. Фонетика. Морфология. Синтаксис. Нальчик, 1976.
- Карачаево-барлкарско-русский словарь. Под ред. Э. Р. Тенишева. М., 1965.
- Къарачай-малкъар тилни грамматикасы. Нальчик, 1970.
- Отаров И. М. Лексикология карачаево-балкарского языка. Нальчик, 1982.
- Русско-карачаево-балкарский словарь. Нальчик, 1970.
- Толковый словарь карачаево-балкарского языка. Т. 1. Нальчик, 1995.
- Урусбиев И. Х. Спряжение глагола в карачаево-балкарском языке. Черкесск, 1963.
- Хабичев М. А. Карачаево-балкарское именное словообразование. Черкесск, 1989.
- Хабичев М. А. Карачаево-балкарское именное формообразование. Черкесск, 1991.
- Хаджилаев Х.-М. И. Очерки карачаево-балкарской лексикологияя. Черкесск, 1970.
- Чеченов А. А. Историческая фонетика карачаево-балкарского языка. М., 1996.
- Чеченов А. А. Проблемы формирования языка карачаевцев и балкарцев. М., 1996..
Каçăсем
- Карачай-палкар-вырăс сăмахсарĕ
- Заман — КПР хаçачĕ
Карачай-Палкар чĕлхилĕ сайтсем
- Къарачай-Черкес Республика — Карачай-Черкес Республикин хыпарĕсем, сăмахсарсем, литература тĕслĕхĕсем
- Karacai Balkar — Турккă сайчĕ, карачай-палкарла, турккăлла тата акăлчанла
- Karachay-Малхар — Карачай-палкарла/акăлчанла
- Karachay Malxar home page — Австрали сайчĕ, карачай-палкарла/акăлчанла
- Millet — Этносăн кун-çулĕпе этеплĕхĕ — карачай-палкарла/вырăсла
- Silpagarlani Ahmad — Кил страници, карачай-палкар алфавичĕн материалĕсем
- www.elbrusoid.org — карачай-палкар порталĕ.
Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла. |