Хакассем: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Idioma-bot (Сӳтсе яв | хушни) п робот хушрĕ: sah:Хакаастар |
п робот улăштарчĕ: it:Hakassi; косметические изменения |
||
1-мĕш йĕрке: | 1-мĕш йĕрке: | ||
[[ |
[[Ӳкерчĕк:Hakaska.jpg|thumb|250px|[[Суриков Василий Иванович|В. И. Суриков]]. Хакас хĕрарăмĕн сăн-пичĕ. 1909 çул.]] |
||
'''Хакассем''' (хăйсене ''тадар'', нум. х. ''тадарлар'' теççĕ), патша тытăмĕн тапхăрĕнче вырус докуменчĕсенче '''минуси́н тутарĕсем''', '''[[Абакан тутарĕсем|абака́н (енисе́й) тутарĕсем]]''', '''а́чин тутарĕсем''') — Раççей тĕрĕк халăхĕ, [[Çĕпĕр]]ĕн кăнтăр çĕрĕнче ([[Минусин котловини]]) пурăнакан халăх. [[Хакаси Республики]]н титуллă этносĕ. |
'''Хакассем''' (хăйсене ''тадар'', нум. х. ''тадарлар'' теççĕ), патша тытăмĕн тапхăрĕнче вырус докуменчĕсенче '''минуси́н тутарĕсем''', '''[[Абакан тутарĕсем|абака́н (енисе́й) тутарĕсем]]''', '''а́чин тутарĕсем''') — Раççей тĕрĕк халăхĕ, [[Çĕпĕр]]ĕн кăнтăр çĕрĕнче ([[Минусин котловини]]) пурăнакан халăх. [[Хакаси Республики]]н титуллă этносĕ. |
||
6-мĕш йĕрке: | 6-мĕш йĕрке: | ||
Халăх тĕнĕ — [[шаман тĕнĕ]], [[XIX ĕмĕр]]те нумайăшне [[Вырăс православи чиркĕвĕ|православи]] тĕнне (хăш чух вăйпа хĕсĕрлесе) кĕртнĕ. |
Халăх тĕнĕ — [[шаман тĕнĕ]], [[XIX ĕмĕр]]те нумайăшне [[Вырăс православи чиркĕвĕ|православи]] тĕнне (хăш чух вăйпа хĕсĕрлесе) кĕртнĕ. |
||
==Этносăн ушкăнĕсем== |
== Этносăн ушкăнĕсем == |
||
* качинсем (''хааш, хаас''); |
* качинсем (''хааш, хаас''); |
||
15-мĕш йĕрке: | 15-мĕш йĕрке: | ||
Хакассемпе этеплĕхĕпе, чĕлхепе [[теленгитсем]], [[телеутсем]] çывăх. |
Хакассемпе этеплĕхĕпе, чĕлхепе [[теленгитсем]], [[телеутсем]] çывăх. |
||
==Чĕлхе== |
== Чĕлхе == |
||
[[Хакас чĕлхи]] [[Тĕрĕк чĕлхисем|тĕрĕк чĕлхисен]] тухăç-хун пайĕн уйгур ушкăнне кĕрет, чĕлхе тăватă диалектран тытăнса тăрать: качин, сагай, кызыл тата шор. Хальхи çырулăхĕ [[кириллица]] никĕсĕпе. |
[[Хакас чĕлхи]] [[Тĕрĕк чĕлхисем|тĕрĕк чĕлхисен]] тухăç-хун пайĕн уйгур ушкăнне кĕрет, чĕлхе тăватă диалектран тытăнса тăрать: качин, сагай, кызыл тата шор. Хальхи çырулăхĕ [[кириллица]] никĕсĕпе. |
||
==Каçăсем== |
== Каçăсем == |
||
*[http://www.nsu.ru/education/etno/hakas/hakas.htm Хакассем] |
*[http://www.nsu.ru/education/etno/hakas/hakas.htm Хакассем] |
||
39-мĕш йĕрке: | 39-мĕш йĕрке: | ||
[[fi:Hakassit]] |
[[fi:Hakassit]] |
||
[[hr:Hakasi]] |
[[hr:Hakasi]] |
||
[[it: |
[[it:Hakassi]] |
||
[[ko:하카스인]] |
[[ko:하카스인]] |
||
[[mk:Хакази]] |
[[mk:Хакази]] |
08:07, 19 Авӑн уйӑхӗн 2009 вӑхӑтри верси
Хакассем (хăйсене тадар, нум. х. тадарлар теççĕ), патша тытăмĕн тапхăрĕнче вырус докуменчĕсенче минуси́н тутарĕсем, абака́н (енисе́й) тутарĕсем, а́чин тутарĕсем) — Раççей тĕрĕк халăхĕ, Çĕпĕрĕн кăнтăр çĕрĕнче (Минусин котловини) пурăнакан халăх. Хакаси Республикин титуллă этносĕ.
Халăх йышĕ — 75,6 пин çын (2002).
Халăх тĕнĕ — шаман тĕнĕ, XIX ĕмĕрте нумайăшне православи тĕнне (хăш чух вăйпа хĕсĕрлесе) кĕртнĕ.
Этносăн ушкăнĕсем
- качинсем (хааш, хаас);
- сагайсем (са ай);
- кызылсем (хызыл);
- койбалсем (хойбал) - чи малтан камаси чĕлхипе усă курнă, вăл урал чĕлхе çемйин самоди чĕлхе ушкăнĕн кăнтăр пайне кĕрет;
- бельтирсем
Хакассемпе этеплĕхĕпе, чĕлхепе теленгитсем, телеутсем çывăх.
Чĕлхе
Хакас чĕлхи тĕрĕк чĕлхисен тухăç-хун пайĕн уйгур ушкăнне кĕрет, чĕлхе тăватă диалектран тытăнса тăрать: качин, сагай, кызыл тата шор. Хальхи çырулăхĕ кириллица никĕсĕпе.
Каçăсем
Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла. |