Хакассем: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п робот хушрĕ: sah:Хакаастар
Xqbot (Сӳтсе яв | хушни)
п робот улăштарчĕ: it:Hakassi; косметические изменения
1-мĕш йĕрке: 1-мĕш йĕрке:
[[Image:Hakaska.jpg|thumb|250px|[[Суриков Василий Иванович|В. И. Суриков]]. Хакас хĕрарăмĕн сăн-пичĕ. 1909 çул.]]
[[Ӳкерчĕк:Hakaska.jpg|thumb|250px|[[Суриков Василий Иванович|В. И. Суриков]]. Хакас хĕрарăмĕн сăн-пичĕ. 1909 çул.]]
'''Хакассем''' (хăйсене ''тадар'', нум. х. ''тадарлар'' теççĕ), патша тытăмĕн тапхăрĕнче вырус докуменчĕсенче '''минуси́н тутарĕсем''', '''[[Абакан тутарĕсем|абака́н (енисе́й) тутарĕсем]]''', '''а́чин тутарĕсем''') — Раççей тĕрĕк халăхĕ, [[Çĕпĕр]]ĕн кăнтăр çĕрĕнче ([[Минусин котловини]]) пурăнакан халăх. [[Хакаси Республики]]н титуллă этносĕ.
'''Хакассем''' (хăйсене ''тадар'', нум. х. ''тадарлар'' теççĕ), патша тытăмĕн тапхăрĕнче вырус докуменчĕсенче '''минуси́н тутарĕсем''', '''[[Абакан тутарĕсем|абака́н (енисе́й) тутарĕсем]]''', '''а́чин тутарĕсем''') — Раççей тĕрĕк халăхĕ, [[Çĕпĕр]]ĕн кăнтăр çĕрĕнче ([[Минусин котловини]]) пурăнакан халăх. [[Хакаси Республики]]н титуллă этносĕ.


6-мĕш йĕрке: 6-мĕш йĕрке:
Халăх тĕнĕ — [[шаман тĕнĕ]], [[XIX ĕмĕр]]те нумайăшне [[Вырăс православи чиркĕвĕ|православи]] тĕнне (хăш чух вăйпа хĕсĕрлесе) кĕртнĕ.
Халăх тĕнĕ — [[шаман тĕнĕ]], [[XIX ĕмĕр]]те нумайăшне [[Вырăс православи чиркĕвĕ|православи]] тĕнне (хăш чух вăйпа хĕсĕрлесе) кĕртнĕ.


==Этносăн ушкăнĕсем==
== Этносăн ушкăнĕсем ==


* качинсем (''хааш, хаас'');
* качинсем (''хааш, хаас'');
15-мĕш йĕрке: 15-мĕш йĕрке:
Хакассемпе этеплĕхĕпе, чĕлхепе [[теленгитсем]], [[телеутсем]] çывăх.
Хакассемпе этеплĕхĕпе, чĕлхепе [[теленгитсем]], [[телеутсем]] çывăх.


==Чĕлхе==
== Чĕлхе ==


[[Хакас чĕлхи]] [[Тĕрĕк чĕлхисем|тĕрĕк чĕлхисен]] тухăç-хун пайĕн уйгур ушкăнне кĕрет, чĕлхе тăватă диалектран тытăнса тăрать: качин, сагай, кызыл тата шор. Хальхи çырулăхĕ [[кириллица]] никĕсĕпе.
[[Хакас чĕлхи]] [[Тĕрĕк чĕлхисем|тĕрĕк чĕлхисен]] тухăç-хун пайĕн уйгур ушкăнне кĕрет, чĕлхе тăватă диалектран тытăнса тăрать: качин, сагай, кызыл тата шор. Хальхи çырулăхĕ [[кириллица]] никĕсĕпе.


==Каçăсем==
== Каçăсем ==


*[http://www.nsu.ru/education/etno/hakas/hakas.htm Хакассем]
*[http://www.nsu.ru/education/etno/hakas/hakas.htm Хакассем]
39-мĕш йĕрке: 39-мĕш йĕрке:
[[fi:Hakassit]]
[[fi:Hakassit]]
[[hr:Hakasi]]
[[hr:Hakasi]]
[[it:Ciakassi]]
[[it:Hakassi]]
[[ko:하카스인]]
[[ko:하카스인]]
[[mk:Хакази]]
[[mk:Хакази]]

08:07, 19 Авӑн уйӑхӗн 2009 вӑхӑтри верси

В. И. Суриков. Хакас хĕрарăмĕн сăн-пичĕ. 1909 çул.

Хакассем (хăйсене тадар, нум. х. тадарлар теççĕ), патша тытăмĕн тапхăрĕнче вырус докуменчĕсенче минуси́н тутарĕсем, абака́н (енисе́й) тутарĕсем, а́чин тутарĕсем) — Раççей тĕрĕк халăхĕ, Çĕпĕрĕн кăнтăр çĕрĕнче (Минусин котловини) пурăнакан халăх. Хакаси Республикин титуллă этносĕ.

Халăх йышĕ — 75,6 пин çын (2002).

Халăх тĕнĕ — шаман тĕнĕ, XIX ĕмĕрте нумайăшне православи тĕнне (хăш чух вăйпа хĕсĕрлесе) кĕртнĕ.

Этносăн ушкăнĕсем

Хакассемпе этеплĕхĕпе, чĕлхепе теленгитсем, телеутсем çывăх.

Чĕлхе

Хакас чĕлхи тĕрĕк чĕлхисен тухăç-хун пайĕн уйгур ушкăнне кĕрет, чĕлхе тăватă диалектран тытăнса тăрать: качин, сагай, кызыл тата шор. Хальхи çырулăхĕ кириллица никĕсĕпе.

Каçăсем


Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр.
Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла.