АПШ долларĕ

Купюра 1995 г. номиналом 2 доллара с портретом Томаса Джефферсона

Америкăн Пĕрлешӳллĕ Штатсен до́лларĕ (акăл. United States dollar, ним. Taler — талер) — АПШ укçа, тĕнче резерв укçин тĕп палли (1 доллар = 100 цент). Палăртăвĕ: $ е USD. Харпăр банкĕсен тресчĕн— «Федераци Резерв саккунĕпе» (Federal Reserve Act) АПШ Конгресĕ умĕнче яваплă АПШ ФРС (Federal Reserve System) — шанăç парăмĕ шутланать. АПШ-ра патшалăх тĕп банкĕ çук. Укçа кăларас правопа харпăр банксем — ФРС пайтшĕсем — усă кураççĕ.

АПШ долларĕпе çаплах хăшпĕр патшалăхсенче усă кураççĕ. Тĕслĕхрен, Маршалл утравĕсем, Сальвадор.

Номиналсем

АПШ федераци 1861 çултанпа кăларнă пĕтĕм банкночĕ халиччен те тӳлев хатĕрĕ шайĕнче. 1971 çултанпа АПШ долларне ылтăн янттипе тивĕçтерме чарнă.

Пичетлеççĕ тата ирĕклĕ çаврăнăвра çакăн пек номинал банкнотмсем:

• 1 доллар;
• 2 доллар (пĕрмаях кăлармаççĕ);
• 5 доллар;
• 10 доллар;
• 20 доллар;
• 50 доллар;
• 100 долла;

вак укçа номиналĕсем:

• 1 цент (пенни) ;
• 5 цент (никель) ;
• 10 цент (дайм) ;
• 25 цент (квотер) ;
• 50 цент (хаф) ;
• 1 доллар.

Официаллă долларланнă экономикăсем

• Шаблон:Британ Виргин утравĕсен ялавĕ Британ Виргин утравĕсем
• Шаблон:Тухăç Тимор ялавĕ Тухăç Тимор
• Эквадор — 2000 пуçламăшĕнче американ долларĕ сукре наци валютине улăштарать, çапах та хăйĕн вак укçисемпе усă курать.
• Шаблон:Маршалл утравĕсен ялавĕ Маршалл утравĕсем
• Шаблон:Панама ялавĕ Панама, анчах та хăйĕн вак укçисемпе усă курать.
• Шаблон:Сальвадор ялавĕ Сальвадор. 2001 çулчен патшалăх укçа виçи сальвадор колонĕ пулнă. Колона пĕтĕмпех çаврăнăвран 2004 çулта кăларса пăрахнă.
• Шаблон:Тёркс тата Кайкос ялавĕ Тёркс тата Кайкос

АПШ-па ассоцииленнĕ патшалăхсем

• Шаблон:Çурçĕр Мари ялавĕ Çурçĕр Мари утравĕсем
• Шаблон:Микронези Федераци Штачĕсен ялавĕ Микронези Федераци Штачĕсем
• Шаблон:Гуам ялавĕ Гуам
• Шаблон:Пуэрто-Рико ялавĕ Пуэрто-Рико
• Шаблон:Палау ялавĕ Папау

Çавăн пекех пăхăр

• Доллар
• Сакагавей долларĕ
• Доллар символĕ
• Конфедераци долларĕ
• Морган долларĕ
• Ылтăн сертификат
• Кĕмĕл сертификат
• Валюта
• Долларизаци
• Дедолларизаци
• Амеро
• Çирĕм доллар (фильм)
• 8 ½ $

Источники

• Алла Побежимова. «Доллары, баксы, грины…»
• Журнал «Я», № 14 (7) 1 — 14 августа, 2006. Версии происхождения слов «доллар», «бакс», «грин» и занимательные факты.

Каçăсем

• Курс рубля по отношению к доллару за всю историю их совместного существования с 1792 по 2009 годы
• АПШ кулленхи курсĕ тата кун-çулĕ
• АПШ долларĕн эволюцийĕ
• АПШ долларне суя тăвассинчен епле хӳтĕлеççĕ
• The U.S. Treasury’s хут укçапа вак укçа порталĕ
• U.S. Treasury страници изображениями всех имеющихся в обращении банкнот
• АПШ хут укçисем
• АПШ банкночĕсен тĕпле каталогĕ

Кĕмĕл сертификатсем

• Ӳкерчĕк:UsaP338c-1Dollar-1899-TeeHeeBurke-altered f.jpg
• 1899 ç. 1 доллар. Аверс тата реверс
  1899 ç. 1 доллар. Аверс тата реверс
• 
  2 доллара 1899 г. Аверс
• 1957 ç. 1 доллар. Аверс
  1957 ç. 1 доллар. Аверс
• Ӳкерчĕк:UsaP271-10Dollars-1907-altered f.jpg
• 1907 ç. Ылтăн сертификатăн 10 долларĕ. Аверс тата реверс
  1907 ç. Ылтăн сертификатăн 10 долларĕ. Аверс тата реверс