Риони (юханшыв): версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
п r2.7.2) (робот улăштарчĕ: xmf:რიონი |
п r2.7.1) (робот хушрĕ: fa:رود ریون |
||
27-мĕш йĕрке: | 27-мĕш йĕрке: | ||
[[es:Río Rioni]] |
[[es:Río Rioni]] |
||
[[et:Rioni]] |
[[et:Rioni]] |
||
[[fa:رود ریون]] |
|||
[[fi:Rioni]] |
[[fi:Rioni]] |
||
[[fr:Rioni]] |
[[fr:Rioni]] |
01:55, 5 Пуш уйӑхӗн 2012 вӑхӑтри верси
Рио́ни (груз. რიონი) — Кавказ лешьенĕн пысăк юханшывĕсенчен пĕри. Аваллăхра Фазис ятпа палăрнă.
Тавралăхĕ çинчен
Грузире юхать. Тăсăлăвĕ — 327 çм, шыв-çĕр лаптăкĕ — 13,4 тыс. км². Мăн Кавказ айăккисенче пуçланать; Кутаисирен анатарах Колхида айлăмĕпе юхать. Хура тинĕсе Поти патĕнче юхса кĕрет. Вăтамран 405 м3/ç турттарать. Они патĕнче шывпа кимĕ-караппа çӳреме пулать. Уй-хире шăварса усă кураççĕ. ГЭС-Риони каскадĕ (Гумат, Варцих, Ладжанур тата Риони ГЭС-ĕ) электро-хăват парать. Самтредиа хулинчен анатарах карапсем çӳреççĕ. Тури Риони юхăмĕнче Çар-Осетин çулĕ выртать.
Истори хыпарĕсем
Авалхи грексем юханшыва Фазис (е Фасис; грек Φάσις) тенĕ, çак палăртупа ăна пĕрмĕш Гесиод хăйĕн «Теогонии»[1] çырăвĕнче асăнать. Каярах Аполлоний Родосский [2], Вергилий [3] тата Элий Аристид [4] юханшыва тинĕс çулçӳревĕнче (навигацинче) чи тухăçри тесе пĕлтернĕ. Платонăн «Федонĕнче» Сократ хăйĕн пĕр калаçăвĕнче çак юханшыва ойкуменăн чикки тесе палăртать:
— Малалла каласан, эпĕ Çĕр çав тери мăннине курса ĕнентĕм, эпир вара, Фасисран Геракл Столпĕсем таран унăн пĕчĕк пайне кăна йышăнатпăр; эпир хамăр тинĕсĕм тавра, кăткă тĕмески çумĕнче е шапа шурлăххинче пекех хĕсĕнсе пурăнатпăр, çавăн пекех ытти халăхсем кунти пекех чылай çĕрсенче пурнăç йĕрне тытса пыраççĕ[5].
Каçăсем
- Гесиод. Турăсем пулса кайни пирки (Теогони)
- Публий Марон Вергилий. Буколики. Георгики. Энеида
- Платон. Федон.
- ^ Гесиод. Теогония. — l.340
- ^ Аполлоний Родосский. Аргонавтика. — 2.12.61
- ^ Публий Вергилий Марон. Георгики. — 4.367
- ^ Публий Элий Аристид. Ad Romam. — 82
- ^ Платон. «Федон».