«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
61-мĕш йĕрке:
61-мĕш йĕрке:
[[sah:Саха тыла]]
[[sah:Саха тыла]]
[[sk:Jakutčina]]
[[sk:Jakutčina]]
[[sr:Јакутски језик]]
[[sv:Jakutiska]]
[[sv:Jakutiska]]
[[szl:Jakucko godka]]
[[szl:Jakucko godka]]
07:47, 30 Кӑрлач уйӑхӗн 2013 вӑхӑтри верси
Якут чĕлхи (якут. Саха тыла ) — тĕрĕк чĕлхисен йышне кĕрекен, якут халăхĕн чĕлхи. Эвенк , монгол тата ытти чĕлхесемпе юнашар пулнă пирки фонетикăра , лексикăра тата грамматикăра ытти тĕрĕк чĕлхисенчем нумай уйрăмлăхсем аталаннă.
Пĕтĕмпе 456 пин патнелле ку чĕлхе çинче калаçать. Ытларах енĕпе ку чĕлхепе калаçакансем Якутинче пурăнаççĕ. Якутинче, сăмахран каласан, вăл вырăс чĕлхипе пĕрле патшалăх чĕлхи шутне кĕрет. Çавăн пекех якут чĕлхипе калаçакансем Амур тата Магадан облаçĕсенче, Сахалинра , Таймырта тата Эвенкире пур.
Çавăн пекех пăхăр
Wikipedia
Тĕрĕк чĕлхисем, чĕлхевĕсем, диалекчĕсем, калаçăвĕсем
пратĕрĕк † Пăлхар ушкăнĕ Авалхи тĕрĕк Туçи алтай (вар-хĕвелтухăç) ушкăнĕ 1 Карлук ушкăнĕ
карлук-уйгур :
авалхи уйгур † ,
карахан (карахан-уйгур) † ,
халаджа (
аргу )
1 |
карлук-хорезм :
литература çыруллă ватă чĕлхесем —
хорезм-тĕрĕк † ,
чагатай ,
тĕрĕк чĕлхи † ,
хальхи —
айна ‡ ,
или-тĕрĕк ,
лобнор ‡ 1 ,
узбек ,
уйгур (çĕнĕ уйгур) ,
хотан 2 ,
хотон (†) ‡ 1 ,
кăнтăр кăркăс — карлук диалекчĕсем 2 Кăпчак ушкăнĕ
авалхи кăпчак † |
нухай-кăпчак :
алабуга-нухай 2 ,
аçтăрхан-нухай 2 ,
казах ,
каракалпак ,
нухай ,
крым тутар чĕлхин çеçенхир диалекчĕ ,
узбек-нухай (узбек чĕлхин кăпчак диалекчĕсем) ‡ 2 ,
ферган-кăпчак — нухай-кăпчак диалекчĕсем 2 ,
кăнтăр кăркăс — нухай-кăпчак диалекчĕсем2 ,
юртă-нухай 2 |
атăл-кăпчак :
пушкăрт ,
çĕпĕр-тутар ,
тутар (диал.: мишер ) |
половец-кăпчак :
авалхи половец † , караим крым тутар
1 (
караим ,
крым диалекчĕ 2 ,
крым тутар (литература) ,
крымчак 2 ,
крым тутар чĕлхин вăтам диалекчĕ ,
урум (азовçум) — кăпчак пуплевĕсем 2 ), кумăк-карачай-балкар
1 (
эрмен-кăпчак † ,
карачай-балкар ,
кумăк ),
мамлюк-кăпчак † Огуз ушкăнĕ Саян (тобас) ушкăнĕ Хакас (кăркăс) ушкăнĕ Якут ушкăнĕ Çырулăх
Асăрхавсем : 1 чĕлхе е чĕлхе ушкăнĕн классификацийĕ тавлашуллă, чĕлхе ушкăнĕ гипотезăллă (Терĕк чĕлхисен классификацийĕ пăхăр); 2 «чĕлхе» термина уса курни йăнăш («чĕлхе е диалект» проблема пăхăр); 3 кăпчак, пулас; † çухалнă, уйрăлнă е улшăннă чĕлхесем ; (†) çухалнă чĕлхесем, пулас ; ‡ хутăш чĕлхесем