Кет чĕлхи: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
п Bot: Migrating 2 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q33485 (translate me) |
п робот улăштарчĕ: de:Jenisseische Sprachen#Das Ketische→de:Ket (Sprache) |
||
64-мĕш йĕрке: | 64-мĕш йĕрке: | ||
[[Категори:Енисей чĕлхисем]] |
[[Категори:Енисей чĕлхисем]] |
||
[[de:Ket (Sprache)]] |
|||
[[de:Jenisseische Sprachen#Das Ketische]] |
05:17, 9 Ҫурла уйӑхӗн 2013 вӑхӑтри верси
Кет чĕлхи — Енисей чĕлхе çемьинчи пĕртен пĕр чĕрĕ чĕлхе. Ун синче Енисей тăрăхĕнчи кетсем калаçаççĕ. Çухалма пуçланă чĕлхесем шутне кĕрет. 1926 çулта пурĕ 1 225 кет пулнă пулсан, 1989 çулта вара вĕсен шучĕ таран чакнă.
Челхе çинчен пĕрремĕш хут 1788 çырнă. 1858 çулта М. А. Кастрен пĕрремĕш хут сăмахсарĕпе грамматикине («Versuch einer jenissei-ostjakischen und kottischen Sprachlehre») пичетленĕ. Унтах котт чĕлхи çинчен те вал çырнă пулнă. XIX ĕмĕрте кетсене йăнашса финн-угрсен ушкăнне кĕртнĕ. 1934 çулта Н. К. Каргер кет чĕлхин грамматикипе букварьне пичетленĕ.
Раççейĕн ăсчахĕсем кет чĕлхипе бурушаски чĕлхин тăванлăхне тĕпчесе палăртас тесе ĕçленĕ.
Çыруллăхĕ
1930-мĕш çулта пĕрремĕш алфавитне шутласа кăларнă. Вăл латиница çырăвĕ çинче никĕсленнĕ пулнă. 1980-мĕш çулта вара çыруллахне кириллица çине куçарнă.
А а | Б б | В в | Г г | Г̡ г̡ | Д д | Е е | Ё ё |
Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Ӄ ӄ | Л л | М м |
Н н | Ӈ ӈ | О о | Ө ө | П п | Р р | С с | Т т |
У у | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ |
Ә ә | Ы ы | Ь ь | ’ | Э э | Ю ю | Я я |
Каçăсем
Палеоази чĕлхисем |
||
---|---|---|
Енисей | ||
Чукот-камчат |
чукот-коряк (алютор • карагин (†) • керек (†) • коряк (паланский • чукот) • ительмен (тухăç ительмен † • ительмен (анăç ительмен) • кăнтăр ительмен †) | |
Юкагир-чуван | ||
Эскимос-алеут | ||
Изолятсем | ||
† — çухалнă чĕлхесем (†) — тен, çухалнă чĕлхесем |