Карелсем: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
FreeMaan (Сӳтсе яв | хушни)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
6-мĕш йĕрке: 6-мĕш йĕрке:
| алпусни = Karelsen naci jalavĕ
| алпусни = Karelsen naci jalavĕ
| тăван ячĕ = karjalaižet
| тăван ячĕ = karjalaižet
| йышĕ = 88850 şyn
| йышĕ = 88850 śyn
| вырнаçăвĕ = {{Раççей ялавĕ}} [[Раççей Федерацийĕ|Raşşej Federacijĕ]]: 60 815 ([[2010]] çыр.)
| вырнаçăвĕ = {{Раççей ялавĕ}} [[Раççей Федерацийĕ|Raśśej Federacijĕ]]: 60 815 ([[2010]] śyn.)
*[[Карел_Республики|Karel Respubliki]] - 45 570 şyn ([[2010]])
*[[Карел_Республики|Karel Respubliki]] - 45 570 śyn ([[2010]])
*[[Тĕвер_облаçĕ|Tĕver oblaçĕ]] - 7394 şyn ([[2010]])
*[[Тĕвер_облаçĕ|Tĕver oblaśĕ]] - 7394 śyn ([[2010]])
*[[Санкт-Петербург|Sankt-Peterburg]] - 1396 şyn ([[2010]])
*[[Санкт-Петербург|Sankt Peterburg]] - 1396 śyn ([[2010]])
*[[Murman oblaçĕ]] - 1376 şyn ([[2010]])
*[[Murman oblaśĕ]] - 1376 şyn ([[2010]])
*[[Ленинград_облаçĕ|Leningrad oblaşĕ]] - 1345 şyn ([[2010]])
*[[Ленинград_облаçĕ|Leningrad oblaśĕ]] - 1345 śyn ([[2010]])
*[[Мускав|Muskav]] - 385 şyn ([[2010]])
*[[Мускав|Muskav]] - 385 ĕ ([[2010]])
*[[Novgorod oblaşĕ]] - 183 şyn ([[2010]])
*[[Novgorod oblaşĕ]] - 183 ĕ ([[2010]])


{{Финлянди ялавĕ}} [[Финлянди|Sumoi]]: 25 000 şyn
{{Финлянди ялавĕ}} [[Финлянди|Suomi]]: 25 000 şyn


{{Украина ялавĕ}} [[Украина|Ukraina]]: 1522 şyn ([[2001]] şyr.)
{{Украина ялавĕ}} [[Украина|Ukraina]]: 1522 şyn ([[2001]] şyr.)


{{Казахстан ялавĕ}} [[Казахстан|Kazakhstan]]: 518 syn ([[2009]] syr.)
{{Казахстан ялавĕ}} [[Казахстан|Kasahstan]]: 518 syn ([[2009]] syr.)


{{Эстони ялавĕ}} [[Эстони|Estoni]]: 430 şyn ([[2000]] şyr.)
{{Эстони ялавĕ}} [[Эстони|Estoni]]: 430 şyn ([[2000]] şyr.)


{{Беларуç ялавĕ}} [[Беларуç|Beloruş]] 302 şyn ([[2009]] şyr.)
{{Беларуç ялавĕ}} [[Беларуç|Belaruş]] 302 şyn ([[2009]] şyr.)


{{Латви ялавĕ}} [[Латви|Latvi]]: 263 şyn ([[2009]] şyr.)
{{Латви ялавĕ}} [[Латви|Latvi]]: 263 şyn ([[2009]] şyr.)
30-мĕш йĕрке: 30-мĕш йĕрке:
| çухалнă =
| çухалнă =
| архкультура =
| архкультура =
| чĕлхе = [[Карел_чĕлхи|karel]], [[Финн_чĕлхи|finn]], [[Вырăс_чĕлхи|vyrăs]] tata ur.
| чĕлхе = [[Карел_чĕлхи|karel]], [[Финн_чĕлхи|suomi]], [[Вырăс_чĕлхи|vyrăs]] tata ur.
| тĕн = [[православи|pravoslavi]], [[lüteranlăkh]]
| тĕн = [[православи|ortodoks]], [[lüteranlăkh]]
| тăванла = [[izhorsem]], [[Вепссем|vepssem]], [[finnsem]], [[ingermanlandsem]], [[vod']], [[Эстонсем|estonsem]], [[livsem]], [[setu]]
| тăванла = [[ižorsem]], [[Вепссем|vepssem]], [[finnsem]], [[ingermanlandsem]], [[vod']], [[Эстонсем|estonsem]], [[livsem]], [[setu]]
| кĕрет = [[Finno-ugor khalăkhĕ]]
| кĕрет = [[Finno-ukăr halăkhĕ]]
}}
}}


Karelsem ([[Карел_чĕлхи|karel.]]-karjalaižet, [[finno-ugor khalăkhĕ]], numajĕš Raşşeirĕ purnaşşĕ: [[Карел_Республики|Karel Respubliki]], [[Ленинград_облаçĕ|Leningrad oblaşĕ]], [[Тĕвер_облаçĕ|Tĕvĕr oblaşĕ]], tata [[Финлянди|Suomi]] xĕvel tuxăşĕ ençĕ.
Karelsem ([[Карел_чĕлхи|karel.]]-karjalaižet, [[finno-ukăr halăkhĕ]], numajĕš Raśśejrĕ purnaśśĕ: [[Карел_Республики|Karel Respubliki]], [[Ленинград_облаçĕ|Leningrad oblaśĕ]], [[Тĕвер_облаçĕ|Tĕver oblaşĕ]], tata [[Финлянди|Suomi]] hĕvel tuhăśĕ enčĕ.


== Kun-şulĕ ==
== Kun-śulĕ ==


=== Antropologi tĕsĕ===
=== Antropologi tĕsĕ===
44-мĕш йĕрке: 44-мĕш йĕрке:
=== Pulsa kajni===
=== Pulsa kajni===


=== [[Novgorod respubliki]] tapxăre===
=== [[Novgorod respubliki]] taphăre===


=== [[Vyrăs patšalăxĕ]] tata [[Раççей_империйĕ|Raşşej imperijĕ]] tapxărĕ===
=== [[Vyrăs patšalăxĕ]] tata [[Раççей_империйĕ|Raśśej imperijĕ]] taphărĕ===


=== Sovet tapxărĕ===
=== Sovet taphărĕ===


=== Karelsen šuçĕ - [[Раççей_империйĕ|Raşşej imperijĕ]]/[[ССРП|SSRP]]/[[Раççей_Патшалăхĕ|Raşşej Federatsijĕ]] ===
=== Karelsen šučĕ - [[Раççей_империйĕ|Raśśej imperijĕ]]/[[ССРП|SSRP]]/[[Раççей_Патшалăхĕ|Raśśej Patšalăhĕ]] ===
<timeline>
<timeline>
ImageSize=width:550 height:250
ImageSize=width:550 height:250
82-мĕш йĕрке: 82-мĕш йĕрке:
</timeline>
</timeline>


== Xalăx vyrnaşăvĕ ==
== Halăh vyrnaśăvĕ ==
[[Ӳкерчĕк:Dolja_karel_v_karelii.jpg|thumb|270px|Karelsem Karel Respublikinçe (2008).]]
[[Ӳкерчĕк:Dolja_karel_v_karelii.jpg|thumb|270px|Karelsem Karel Respublikinče (2008).]]
*[[Раççей Федерацийĕ|Raşşej Federacijĕ]] — 60 815 şyn
*[[Раççей Федерацийĕ|Raśśej Federacijĕ]] — 60 815 śyn
** [[Карел_Республики|Karel Respubliki]] — 45 570 (74,9 % pĕtĕm karelsençĕn)
** [[Карел_Республики|Karel Respubliki]] — 45 570 (74,9 % pĕtĕm karelsenčĕn)
** [[Тĕвер_облаçĕ|Tĕvĕr oblaşĕ]] — 7394
** [[Тĕвер_облаçĕ|Tĕver oblaśĕ]] — 7394
** [[Санкт-Петербург|Sankt-Peterburg]] — 1396
** [[Санкт-Петербург|Sankt Peterburg]] — 1396
** [[Мурман–облаçĕ|Murman oblaşĕ]] — 1376
** [[Мурман–облаçĕ|Murman oblaśĕ]] — 1376
** [[Ленинград_облаçĕ|Leningrad_oblaşĕ]] — 1345
** [[Ленинград_облаçĕ|Leningrad oblaśĕ]] — 1345
** [[Мускав|Muskav]] — 385
** [[Мускав|Muskav]] — 385
** [[Новгород_облаçĕ|Novgorod oblaşĕ]] — 183
** [[Новгород_облаçĕ|Novgorod oblaśĕ]] — 183
*[[Финлянди|Suomi]] — 25 000 şyn [[Карел_чĕлхи|karel çĕlxine]] ănlanat', 5000 şyn kalaşat'.
*[[Финлянди|Suomi]] — 25 000 śyn [[Карел_чĕлхи|karel čĕlhine]] ănlanať, 5000 śyn kalaśať.
*[[Украина|Ukraina]] — 1522
*[[Украина|Ukraina]] — 1522
*[[Казахстан|Kazaxstan]] — 753
*[[Казахстан|Kasahstan]] — 753
*[[Беларуç|Belaruş]] — 524
*[[Беларуç|Belaruś]] — 524
*[[Эстони|Estoni]] — 430
*[[Эстони|Estoni]] — 430
*[[Латви|Latvi]] — 416
*[[Латви|Latvi]] — 416


== Kul'turi ==
== Kulturi ==
Jăla ĕş-xĕle - sunar, pulă tytni, şĕr-ĕşĕ, vyl'ăx ĕrçetni, vărman kasni. Şurşĕrti karelsem pălan ĕrçetne. Ĕlek-avaltanax külesençen tata šurlăxsençen timĕr kălarnă, tuptama vĕrennĕ.
Jăla ĕś-hĕle - sunar, pulă tytni, śĕr-ĕśĕ, vyľăh ĕrčetni, vărman kasni. Śurśĕrti karelsem pălan ĕrčetne. Ĕlek-avaltanah külesenčen tata šurlăhsenčen timĕr kălarnă, tuptama vĕrennĕ.


Karelsem yraš, urpa, tulă, sĕlĕ, şarăk, juş kăšman, kupăsta, kišĕr üsterne.
Karelsem yraš, urpa, tulă, sĕlĕ, śarăk, juś kăšman, kupăsta, kišĕr üsterne.


{{Финн-укăр йăхĕсем}}
{{Финн-укăр йăхĕсем}}

07:46, 7 Кӑрлач уйӑхӗн 2017 вӑхӑтри верси

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Karelsem (пĕлтерĕшсем) пăхăр.
Karelsem

Karelsen naci jalavĕ
Тăван ячĕ karjalaižet
Хальхи вырнаçăвĕ тата йышĕ

Пурӗ: 88850 śyn
Раççей Федерацин ялавĕ Raśśej Federacijĕ: 60 815 (2010 śyn.)

Карелсем Suomi: 25 000 şyn

Украина ялавĕ Ukraina: 1522 şyn (2001 şyr.)

Казахстан ялавĕ Kasahstan: 518 syn (2009 syr.)

Эстони ялавĕ Estoni: 430 şyn (2000 şyr.)

Беларуç ялавĕ Belaruş 302 şyn (2009 şyr.)

Карелсем Latvi: 263 şyn (2009 şyr.)
Чĕлхе karel, suomi, vyrăs tata ur.
Тĕн ortodoks, lüteranlăkh
Кĕрет  Finno-ukăr halăkhĕ

Karelsem (karel.-karjalaižet, finno-ukăr halăkhĕ, numajĕš Raśśejrĕ purnaśśĕ: Karel Respubliki, Leningrad oblaśĕ, Tĕver oblaşĕ, tata Suomi hĕvel tuhăśĕ enčĕ.

Kun-śulĕ

Antropologi tĕsĕ

Pulsa kajni

Novgorod respubliki taphăre

Vyrăs patšalăxĕ tata Raśśej imperijĕ taphărĕ

Sovet taphărĕ

Karelsen šučĕ - Raśśej imperijĕ/SSRP/Raśśej Patšalăhĕ

Halăh vyrnaśăvĕ

Karelsem Karel Respublikinče (2008).

Kulturi

Jăla ĕś-hĕle - sunar, pulă tytni, śĕr-ĕśĕ, vyľăh ĕrčetni, vărman kasni. Śurśĕrti karelsem pălan ĕrčetne. Ĕlek-avaltanah külesenčen tata šurlăhsenčen timĕr kălarnă, tuptama vĕrennĕ.

Karelsem yraš, urpa, tulă, sĕlĕ, śarăk, juś kăšman, kupăsta, kišĕr üsterne.