Тулли хисеп: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Chuvash2017 (Сӳтсе яв | хушни) Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
Статьяна йăлтах пушатрĕ Тэг: тасатасси |
||
| 1-мĕш йĕрке: | 1-мĕш йĕрке: | ||
== Алгебра пахалăхĕсем == |
|||
{| align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95 %;" |
|||
| || хушни || хутлани |
|||
|- |
|||
| [[Хупăнулăх]]: || ''a'' + ''b'' — тулли || ''a'' × ''b'' — тулли |
|||
|- |
|||
| [[Ассоциативлă операци|ассоциативлăх]]: || ''a'' + (''b'' + ''c'') = (''a'' + ''b'') + ''c'' || ''a'' × (''b'' × ''c'') = (''a'' × ''b'') × ''c'' |
|||
|- |
|||
| [[Коммутативлă операци|коммутативлăх]]: || ''a'' + ''b'' = ''b'' + ''a'' || ''a'' × ''b'' = ''b'' × ''a'' |
|||
|- |
|||
| [[Нейтраллă элемент]] пурри: || ''a'' + 0 = ''a'' || ''a'' × 1 = ''a'' |
|||
|- |
|||
| [[Хирĕçлĕ элемент]] пурри: || ''a'' + (−''a'') = 0 || |
|||
|- |
|||
| хушни çине хутланин [[дистрибутивлăх]]ĕ: || colspan=2 align=center| ''a'' × (''b'' + ''c'') = (''a'' × ''b'') + (''a'' × ''c'') |
|||
|} |
|||
== Йышсен теорине тивĕçлĕ пахалăхĕсем == |
|||
<math>\mathbb{Z}</math> — [[йĕрле йĕркеленĕ йыш]], çӳлтипе аялти чиккисемшĕр. Йышри йĕркелĕх çакăн пек тытăнса тăрать: |
|||
: … < −2 < −1 < 0 < 1 < 2 < … |
|||
Тулли хисеп '''плюслă''', эхер те вăл нульрен пысăк; '''минуслă''' — нульрен пĕчĕк пулсан. Нуль плюслă е минуслă хисеп мар. |
|||
Тулли хисепсемшĕн çакăн пек çыхăнусем пур: |
|||
# ''a'' < ''b'' тата ''c'' < ''d'' пулсан: ''a'' + ''c'' < ''b'' + ''d''. |
|||
# ''a'' < ''b'' тата 0 < ''c'' пулсан: ''ac'' < ''bc''. (Çакăнтан тӳрех тухать: эхер ''c'' < 0, вара пулать ''ac'' > ''bc''.) |
|||
== Тулли хисепсем шутлав техникинче == |
|||
[[Тулли тĕс|Тулли тĕслĕ хисеп]] — [[программăламалли чĕлхе]]сенче хыпарсене çырмалли тĕп [[хыпар тĕсĕ|тĕсĕсенчен]] пĕри. Çапах та çак «тулли хисепсем» — математикăри <math>\mathbb{Z}</math> классне ăсра кăтартни çеç (иммитаци), мĕншĕн тесен нумайлăх вĕçĕмсĕр те яланах çак [[компьютер]] астăвĕнче упранайман тулли хисеп тупăнать. Хыпарсен тулли тĕсĕсем ахаль [[бит]]сен хытарса çирĕплетнĕ пуçтарăвĕ кăтартать, анчах та кирек епле çырса пырсан та, [[Хыпар упракан|упрама]] ([[хытă лаптак çаврашка]] çинче) пушă вырăн юлмасть. Тепĕр енчен, цифрăллă компьютерсен теориллĕ моделĕсен уçлăхĕсен вĕçĕмĕ çук, çапах та шутлă хисеплĕ. |
|||
== Çавăн пекех пăхăр == |
|||
* [[Япала хисепĕ]] |
|||
* [[Ваклă хисеп]] |
|||
* [[Пурлăх хисепĕ]] |
|||
== Каçăсем == |
|||
* http://Lib.Mexmat.Ru — [http://lib.mexmat.ru/indsearch.php?q=%F6%E5%EB%EE%E5+%F7%E8%F1%EB%EE&mode=0 «Поиск книг по теме»] |
|||
[[Категори:Хисепсем]] |
|||
[[Категори:Тулли хисепсем]] |
|||