Фёдоров Михаил Фёдорович: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Статьяна йăлтах пушатрĕ
Тэг: тасатасси
Ymblanter (Сӳтсе яв | хушни)
п Откат правок Император Тихон (обсуждение) к версии Ellodanis5
Тэг: Каялла тавăр
1-мĕш йĕрке: 1-мĕш йĕрке:
{{Пĕр хушаматлисем|Фёдоров}}
{{Çыравçă
|Ят = Хĕветĕр Михали
|Тăван ят =
|Ӳкерчĕк = Fedorov m f.jpg
|Çуралнă чухнехи ят = Михаил Фёдорович Фёдоров
|Çуралнă вăхăт = [[1848]] [[чӳк, 29]]
|Çуралнă вырăн = [[Хурапха]] ялĕ, [[Шупашкар уесĕ]], {{ÇВ|Хусан кĕперни|Хусан кĕпернинче}}
|Вилнĕ вăхăт = [[1904]] [[çу, 4]]
|Вилнĕ вырăн = {{ВВ|Царёвкокшайск|Йошкар-Олара}}, {{ВВ|Хусан кĕперни|Хусан кĕпернинче}}
|Гражданлăх = {{Ялавлани|Раççей империйĕ}}
|Ĕçлев тĕсĕ = сăвăç, этнограф, эссейçĕ
|Хастар çулсем =
|Тĕлĕ =
|Жанр = Поэзи
|Ĕçсен чĕлхи = чăваш
|Дебют =
|Парнесем =
|Чыславсем =
|Lib =
|Сайт =
}}
'''Фёдоров Михаил Фёдорович''' ([[1848]], [[чӳк, 29]], [[Хурапха]] [[ял]]ĕ, [[Шупашкар уесĕ]], [[Хусан кĕперни]] (халĕ [[Чăваш Ен]]ĕн [[Сĕнтĕрвăрри районĕ]]) — [[1904]], [[çу, 4]], [[Царевококшайск|Чархула]]), — пултаруллă вĕрентӳçĕ, чăваш [[этнограф]]ĕ, çыравçи. [[Арçури (поэма)|«Арçури» поэма]] [[автор]]ĕ.

[[XIX ĕмĕр]]ти чăваш поэзинче пысăк вырăн йышăнать.

==Пурнăçĕ==
[[1848]] çулхи [[чӳк, 29|чӳк уйăхĕн 29]]-мӗшӗнче [[Шупашкар уесĕ]]нчи (халĕ [[Чăваш Енĕн Сĕнтĕрвăрри районĕ]]) [[Хурапха]] [[ял]]ĕнче çуралнă.

[[Аслă Кăршка]] ялĕнчи [[вăтам шкул]]а вĕренсе пĕтернĕ. Ун хыççăн [[Шĕнерпуç]]ри икĕ класлă училищĕне, [[Самар]] хулинчи вĕрентекенсен семинарине вĕренсе пӗтернӗ.

Вĕрентекен пулса тăнă хыççăн хăйĕн пĕлĕвне [[Хусан]]та [[Ильминский Николай Иванович|Н. И. Ильминский]] патĕнче пысăклатнă. Ильминскийпе пĕр сăмах тупайман, çавăнпа та [[Шупашкар]]тан [[Царевококшайск|Чархулана]] куçнă, унта ачасене ăс пама пуçланă.

[[1904]] çулхи [[Çу, 4|çу уйăхĕн 4-мӗшӗнче]] [[Царевококшайск|Чархулара]] (ĕлĕк хулана [[Чăваш чĕлхи|чăвашла]] çапла палăртнă, халĕ ĕнтĕ [[Йошкар-Ола]]) вилнĕ.

Михаил Фёдорова хулан кивĕ масарĕ çинче пытарнă. Халĕ вăл вырăнта канупа культура паркĕ вырнаçнă, вил тăприне тупса палăртма тăрăшнă, ун çинче асăну паллине вырнаçтарнă.
[[File:Фёдоров Михаил Фёдорович (писатель) Могила.jpg|thumb|290px|Фёдоров Михаил Фёдорович вилтăпри, Йошкар-Ола]]


==Ӗçĕсем==
* [[Арçури (поэма)|«Арçури» поэма.]]
* "Авалхи çынсем", "Улăп тăпри", "Хурапха", "Туппай юмçă", "Чиртен сыватни" этнографиллĕ очерксем [[1876]] çулта Хусанта "Известия по Казанской епархии" журналта пичетленнĕ.

== Вуламалли ==
* [[Родионов Виталий Григорьевич|Родионов, В. Г.]] Михаил Федоров : «Арçури» ăнлантарăвĕ / В. Г. Родионов. – Шупашкар : ЧПУ, 1999. – 75 с.
* <nowiki>Чăваш чĕлхипе литератури. Теории тата методика : чӑваш литератури классикне Михаил Федорович Федорова халалласа / [З. С. Антонова пухса хатӗрленӗ] ; А. И. Мефодьев ред. – Шупашкар, 2004. – 49 с.</nowiki>
* Сироткин, Михаил Яковлевич. Михаил Федорович Федоров : очерк жизни и творчества / М Я. Сироткин, 1947. - 47 с.
* Чăваш литературин классикĕ Михаил Федоров / [[Станьял Виталий Петрович|В. П. Никитин]] пухса хатĕрленĕ. – Шупашкар : ЧПГĂИ, 1998. – 59 с.
* Чӑваш литературин классикӗ Михаил Федоров / [В. А. Иванов пухса хатӗрленӗ]. – Шупашкар : Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2011. – 11 с.
* Родионов, В. Михаил Федоров // Родионов, В. Чăваш литератури. XVIII-XIX ĕмĕрсем : вӗренӳ пособийӗ / В. Родионов. – Шупашкар, 2006. – С. 318-356.
* [[Хусанкай Пётр Петрович|Хусанкай, П.]] Поэтăн ĕçĕ–хĕлĕ / П. Хусанкай // Литература вучахĕ. – Шупашкар, 1986. – С. 3–21.
* [[Пурхи Ахван|Афанасьев, П.]] Федоров Михаил Федорович (Хведер Мигали) // Афанасьев, П. Писатели Чувашии / П. Афанасьев. – Шупашкар, 2006. – С. 458–459.
* Воробьев, М. Н. О звуке и цвете в поэме М. Ф. Федорова «Арзюри» / М. Н. Воробьев // Ашмаринские чтения. Шупашкар, 2007. – С. 379-387.
* Родионов, В. Г. Федоров Михаил Федорович (Хведер Мигали) / В. Г. Родионов // [http://enc.cap.ru/?t=prsn&lnk=800 Чувашская энциклопедия. Шупашкар, 2011. – Т. 4 : Си-Я. – С. 349].

== Каçăсем ==
* [http://bizbibl.narod.ru/new_page_5.htm Михаил Федоров и его жемчужина народной мудрости]
* http://marbibl.narod.ru/baner.htm
* [http://www.old.nbchr.ru/index2.php?option=com_irbis_calendar Ҫулталӑк кӗнеки=Книга года]
* [http://nasledie.nbchr.ru/personalii/pisateli/fedorov/ Культурное наследие Чувашии]
* [http://litkarta.nbchr.ru/www/writer_bio.php?w=fedorov Литературная карта Чувашии]
[[Категори:Сăвăçсем, алфавитпа]]
[[Категори:Çыравçăсем, алфавитпа]]
[[Категори:Раççей сăвăçисем]]
[[Категори:Раççей çыравçисем]]
[[Категори:Чăваш çыравçисем]]
[[Категори:Чăваш сăвăçисем]]

16:09, 19 Раштав уйӑхӗн 2018 вӑхӑтри верси

Фёдоров хушаматлă урăх çынсем çинчен Википедире статьясем пур.
Хĕветĕр Михали
Çуралнă чухнехи ят: Михаил Фёдорович Фёдоров
Çуралнă вăхăт: 1848 чӳк, 29
Çуралнă вырăн: Хурапха ялĕ, Шупашкар уесĕ, Хусан кĕперни
Вилнĕ вăхăт: 1904 çу, 4
Вилнĕ вырăн: Царёвкокшайск, Хусан кĕперни
Гражданлăх: Раççей империйĕ Раççей империйĕ
Ĕçлев тĕсĕ: сăвăç, этнограф, эссейçĕ
Жанр: Поэзи
Ĕçсен чĕлхи: чăваш

Фёдоров Михаил Фёдорович (1848, чӳк, 29, Хурапха ялĕ, Шупашкар уесĕ, Хусан кĕперни (халĕ Чăваш Енĕн Сĕнтĕрвăрри районĕ) — 1904, çу, 4, Чархула), — пултаруллă вĕрентӳçĕ, чăваш этнографĕ, çыравçи. «Арçури» поэма авторĕ.

XIX ĕмĕрти чăваш поэзинче пысăк вырăн йышăнать.

Пурнăçĕ

1848 çулхи чӳк уйăхĕн 29-мӗшӗнче Шупашкар уесĕнчи (халĕ Чăваш Енĕн Сĕнтĕрвăрри районĕ) Хурапха ялĕнче çуралнă.

Аслă Кăршка ялĕнчи вăтам шкула вĕренсе пĕтернĕ. Ун хыççăн Шĕнерпуçри икĕ класлă училищĕне, Самар хулинчи вĕрентекенсен семинарине вĕренсе пӗтернӗ.

Вĕрентекен пулса тăнă хыççăн хăйĕн пĕлĕвне Хусанта Н. И. Ильминский патĕнче пысăклатнă. Ильминскийпе пĕр сăмах тупайман, çавăнпа та Шупашкартан Чархулана куçнă, унта ачасене ăс пама пуçланă.

1904 çулхи çу уйăхĕн 4-мӗшӗнче Чархулара (ĕлĕк хулана чăвашла çапла палăртнă, халĕ ĕнтĕ Йошкар-Ола) вилнĕ.

Михаил Фёдорова хулан кивĕ масарĕ çинче пытарнă. Халĕ вăл вырăнта канупа культура паркĕ вырнаçнă, вил тăприне тупса палăртма тăрăшнă, ун çинче асăну паллине вырнаçтарнă.

Фёдоров Михаил Фёдорович вилтăпри, Йошкар-Ола


Ӗçĕсем

  • «Арçури» поэма.
  • "Авалхи çынсем", "Улăп тăпри", "Хурапха", "Туппай юмçă", "Чиртен сыватни" этнографиллĕ очерксем 1876 çулта Хусанта "Известия по Казанской епархии" журналта пичетленнĕ.

Вуламалли

  • Родионов, В. Г. Михаил Федоров : «Арçури» ăнлантарăвĕ / В. Г. Родионов. – Шупашкар : ЧПУ, 1999. – 75 с.
  • Чăваш чĕлхипе литератури. Теории тата методика : чӑваш литератури классикне Михаил Федорович Федорова халалласа / [З. С. Антонова пухса хатӗрленӗ] ; А. И. Мефодьев ред. – Шупашкар, 2004. – 49 с.
  • Сироткин, Михаил Яковлевич. Михаил Федорович Федоров : очерк жизни и творчества / М Я. Сироткин, 1947. - 47 с.
  • Чăваш литературин классикĕ Михаил Федоров / В. П. Никитин пухса хатĕрленĕ. – Шупашкар : ЧПГĂИ, 1998. – 59 с.
  • Чӑваш литературин классикӗ Михаил Федоров / [В. А. Иванов пухса хатӗрленӗ]. – Шупашкар : Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2011. – 11 с.
  • Родионов, В. Михаил Федоров // Родионов, В. Чăваш литератури. XVIII-XIX ĕмĕрсем : вӗренӳ пособийӗ / В. Родионов. – Шупашкар, 2006. – С. 318-356.
  • Хусанкай, П. Поэтăн ĕçĕ–хĕлĕ / П. Хусанкай // Литература вучахĕ. – Шупашкар, 1986. – С. 3–21.
  • Афанасьев, П. Федоров Михаил Федорович (Хведер Мигали) // Афанасьев, П. Писатели Чувашии / П. Афанасьев. – Шупашкар, 2006. – С. 458–459.
  • Воробьев, М. Н. О звуке и цвете в поэме М. Ф. Федорова «Арзюри» / М. Н. Воробьев // Ашмаринские чтения. Шупашкар, 2007. – С. 379-387.
  • Родионов, В. Г. Федоров Михаил Федорович (Хведер Мигали) / В. Г. Родионов // Чувашская энциклопедия. Шупашкар, 2011. – Т. 4 : Си-Я. – С. 349.

Каçăсем