Чикĕ (математика): версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни) |
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни) Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
||
6-мĕш йĕрке: | 6-мĕш йĕрке: | ||
== Умлăн-хыççăнлăх чикки == |
== Умлăн-хыççăнлăх чикки == |
||
{{main|Умлăн-хыççăнлăх чикки}} |
{{main|Умлăн-хыççăнлăх чикки}} |
||
Умлăн-хыççанлах чикикне ак çапла паллă тăваççĕ: <math>\lim_{n\to +\infty} x_n</math>. Кунта <math>n</math> ăçталла туртăннине кăтартмасан та юрать, мĕншĕн тесен <math>n</math> <math>\in\mathbb N</math>, вăл вара <math>+\infty</math> вĕçсĕрлĕх патнелле çеç туртăнма пултарать. |
Умлăн-хыççанлах чикикне ак çапла паллă тăваççĕ: <math>\lim_{n\to +\infty} x_n</math>. Кунта <math>n</math> ăçталла туртăннине кăтартмасан та юрать, мĕншĕн тесен <math>n</math> <math>\in\mathbb N</math>, вăл вара <math>+\infty</math> ("плюс" вĕçсĕрлĕх) патнелле çеç туртăнма пултарать. |
||
== Функци чикки == |
== Функци чикки == |
||
[[File:Limit-at-infinity-graph.png|thumb|Аргуменчĕ "плюс" вĕçсĕрлĕх патнелле туртăннă чух чикки <math>L</math> пулакан функцин графикĕ]] |
|||
{{main|Функци чикки}} |
{{main|Функци чикки}} |
||
Енчен те {{math|''f''}} [[чăн хисеп|чăн пĕлтерĕшсемлĕ]] функци, {{math|''c''}} [[чăн хисеп]] пулсан, вара функци чиккине çапла çырса хума пулать |
|||
:<math> \lim_{x \to c}f(x) = L </math> |
|||
== Асăрхавсем == |
== Асăрхавсем == |
||
{{Асăрхавсем}} |
{{Асăрхавсем}} |
||
== Каçăсем == |
== Каçăсем == |
||
* [http://www.mathwords.com/l/limit.htm Mathwords: Limit] |
|||
{{math-stub}} |
{{math-stub}} |
||
[[Категори:Математика]] |
[[Категори:Математика]] |
14:04, 30 Авӑн уйӑхӗн 2019 вӑхӑтри верси
Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Чикĕ пăхăр.
Чикĕ — математикăлла анализра тĕпре тăракан ăнлавсенчен пĕри. Умлăн-хыçлăнлăх чикки тата функци чикки пур.
"Чикĕ" тенипе, XVII ĕмĕрте, интуици, туйăм-сисĕм шайĕнче, математикăлла анализа никĕçленĕ чухне Ньютон, тата çавăн пекех XVIII ĕмĕрти математиксем (Эйлер, Лагранж) усă курнă. Умлăн-хыççăнлăхăн çирĕп палăртавĕсене Больцано (1816-мĕш çул) тата Коши (1821-мĕш çул) кăларса тăратнă.
Умлăн-хыççăнлăх чикки
Умлăн-хыççанлах чикикне ак çапла паллă тăваççĕ: . Кунта ăçталла туртăннине кăтартмасан та юрать, мĕншĕн тесен , вăл вара ("плюс" вĕçсĕрлĕх) патнелле çеç туртăнма пултарать.
Функци чикки
Енчен те f чăн пĕлтерĕшсемлĕ функци, c чăн хисеп пулсан, вара функци чиккине çапла çырса хума пулать
Асăрхавсем
Каçăсем
Ку математикăпа вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. |