Чикĕ (математика): версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
6-мĕш йĕрке: 6-мĕш йĕрке:
== Хисепсен умлăн-хыçлăнлăхĕн чикки ==
== Хисепсен умлăн-хыçлăнлăхĕн чикки ==
{{main|Хисепсен умлăн-хыçлăнлăхĕн чикки}}
{{main|Хисепсен умлăн-хыçлăнлăхĕн чикки}}
Хисепсен умлăн-хыçлăнлăхĕн чиккине ак çапла паллă тăваççĕ: <math>\lim_{n\to +\infty} x_n</math>. Кунта <math>n</math> ăçталла туртăннине кăтартмасан та юрать, мĕншĕн тесен <math>n</math> <math>\in\mathbb N</math>, вăл вара <math>+\infty</math> ("плюс" [[вĕçсĕрлĕх]]) патнелле çеç туртăнма пултарать.
Хисепсен умлăн-хыçлăнлăхĕн чиккине ак çапла паллă тăваççĕ: <math>\lim_{n\to +\infty} x_n</math>. Кунта <math>n</math> ăçталла туртăннине кăтартмасан та юрать, мĕншĕн тесен <math>n</math> <math>\in\mathbb N</math> ([[натураллă хисеп]]), вăл вара <math>+\infty</math> ("плюс" [[вĕçсĕрлĕх]]) патнелле çеç туртăнма пултарать.


== Функци чикки ==
== Функци чикки ==

03:35, 1 Юпа уйӑхӗн 2019 вӑхӑтри верси

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Чикĕ пăхăр.

Чикĕматематикăлла анализра тĕпре тăракан ăнлавсенчен пĕри. Хисепсен умлăн-хыçлăнлăх чикки тата функци чикки пур.

"Чикĕ" тенипе, XVII ĕмĕрте, интуици, туйăм-сисĕм шайĕнче, математикăлла анализа никĕсленĕ чухне Ньютон тата, çавăн пекех, XVIII ĕмĕрти математиксем (Эйлер, Лагранж) усă курнă. Хисепсен умлăн-хыçлăнлăхĕн çирĕп палăртавĕсене Больцано (1816-мĕш çул) тата Коши (1821-мĕш çул) кăларса тăратнă.

Хисепсен умлăн-хыçлăнлăхĕн чикки

Хисепсен умлăн-хыçлăнлăхĕн чиккине ак çапла паллă тăваççĕ: . Кунта ăçталла туртăннине кăтартмасан та юрать, мĕншĕн тесен (натураллă хисеп), вăл вара ("плюс" вĕçсĕрлĕх) патнелле çеç туртăнма пултарать.

Функци чикки

Аргуменчĕ "плюс" вĕçсĕрлĕх патнелле туртăннă чух чикки пулакан функцин графикĕ
Тĕп статья: Функци чикки

Енчен те f чăн пĕлтерĕшсемлĕ функци-тĕк, c вара чăн хисеп пулсан, функци чиккине çапла çырса хума пулать

Асăрхавсем

Каçăсем