Чулхула: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
|||
1-мĕш йĕрке: | 1-мĕш йĕрке: | ||
{{Хула çинчен|Чулхула|[[Ӳкерчĕк:Coat of Arms of Nizhny Novgorod.svg|200px|Чулхула гербĕ]]|[[Раççей]]|[[Чулхула облаçĕ]]|1221||1 250,6|2010|411|56° 20′|44° 00′}} |
{{Хула çинчен|Чулхула<br>{{lang-ru|Нижний Новгород}}|[[Ӳкерчĕк:Coat of Arms of Nizhny Novgorod.svg|200px|Чулхула гербĕ]]|[[Раççей]]|[[Чулхула облаçĕ]]|1221||1 250,6|2010|411|56° 20′|44° 00′}} |
||
'''Чулхула''' ({{lang-ru|Нижний Новгород}}) — [[Атăл|Атăлпа]] [[Ока (юханшыв)|Ока]] пĕрлешнĕ вырăнта вырăнаçнă [[хула]]. Çак хулара [[Атăлçи федераллă округĕ]]н, тата [[Чулхула облаçĕ]]н администрациĕ вырнаçнă. Хулана [[1221]] çулта никĕсленĕ, лаптăкĕ 41 пин гектарпа танлашать, 1 250 615 çын (2010 çулхи [[Утă, 1|утă уйăхĕн 1]] тĕлне) пурăнать. [[1932]] çултанпа [[1991]] çулчен хула ячĕ Горький ([[Горький Алексей Максимович|Максим Горький]] писатель ячĕпе) ятлă пулнă. |
'''Чулхула''' ({{lang-ru|Нижний Новгород}}, {{lang-mhr|Угарман}}, {{lang-myv|Алоош}}) — [[Атăл|Атăлпа]] [[Ока (юханшыв)|Ока]] пĕрлешнĕ вырăнта вырăнаçнă [[хула]]. Çак хулара [[Атăлçи федераллă округĕ]]н, тата [[Чулхула облаçĕ]]н администрациĕ вырнаçнă. Хулана [[1221]] çулта никĕсленĕ, лаптăкĕ 41 пин гектарпа танлашать, 1 250 615 çын (2010 çулхи [[Утă, 1|утă уйăхĕн 1]] тĕлне) пурăнать. [[1932]] çултанпа [[1991]] çулчен хула ячĕ Горький ([[Горький Алексей Максимович|Максим Горький]] писатель ячĕпе) ятлă пулнă. |
||
== Кун-çулĕ == |
== Кун-çулĕ == |
23:43, 7 Утӑ уйӑхӗн 2020 вӑхӑтри верси
Чулхула выр. Нижний Новгород | |
Хула гербĕ | |
Патшалăх: | Раççей |
---|---|
Регион: | Чулхула облаçĕ |
Никĕсленĕ: | 1221 |
Хула, çултан: | |
Халăх йышĕ, пин çын: | 1 250,6 (2010) |
Хула лаптăкĕ: | 411 км2 |
Геогр. анлăхĕ: | 56° 20′ |
Геогр. вăрăмлăхĕ: | 44° 00′ |
Чулхула (выр. Нижний Новгород, улăхри мари Угарман, ирçе Алоош) — Атăлпа Ока пĕрлешнĕ вырăнта вырăнаçнă хула. Çак хулара Атăлçи федераллă округĕн, тата Чулхула облаçĕн администрациĕ вырнаçнă. Хулана 1221 çулта никĕсленĕ, лаптăкĕ 41 пин гектарпа танлашать, 1 250 615 çын (2010 çулхи утă уйăхĕн 1 тĕлне) пурăнать. 1932 çултанпа 1991 çулчен хула ячĕ Горький (Максим Горький писатель ячĕпе) ятлă пулнă.
Кун-çулĕ
Феодаллă сапаланчăк тапхăрĕнче
Мускав патшалăхĕн чикĕ сыхлавçи
Кĕперне хули
Совет тапхарĕ
1917 çулхи кĕркунне хулара совет влаçне туса хунă. 1929 çулта Сормовăпа тата Канавинăна пăрахăçланă та, вĕсен территорийĕ ытти ялсемпе пĕрле (Гордеевка, Карповка, Высоково чиркӳллĕ ялсем, Высоково, Копосово, Починки, Бурнаковка, Княжиха, Ратманиха, Костариха, Молитовка, Борзовка, Монастырка тата ур. ялсем) Мăн Чулхула картине кĕртнĕ, çавăнтанпа хула районсене пайланать. Çав çултах малтан патшалăха кĕпернесене пайланă администрацисене пĕтернĕ. Чулхула кĕпернине салатса янă. Чулхула Чулхула Енĕн (1932 çултанпа пăрахăçлаччинех — Горьки Ен) центрĕ пулать. 1932 çулта хулана вырăсла Горький ята куçарнă.
XX ĕмĕрĕн вăтăрмĕш çулĕсенче — Чулхулара промăçлăх ĕçĕ хăвăрт ӳссе пырать. 1932 çулта промăçлă пысăк йĕркелӳ — Горьки автомобиль завочĕ ĕçе кĕрет, вăл Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçин тапхăрĕнче хӳтĕлев промăçлăхĕн паллă центрĕ шутланнă.
«Чулхуласем — фронта» мемориал
Хальхи хула
Экономика
Çул-йĕр
Хула районĕсем
- Автозавод районĕ
- Канавино районĕ
- Ленин районĕ
- Мускав районĕ
- Нижегородски районĕ
- Окаçум районĕ
- Совет районĕ
- Сормово районĕ
Чулхулан паллă çыннисем
Чыслă гражданĕсем
Çавăн пекех пăхăр
Асăрхавсем
Вуламалли
Тимлĕх! Пысăк совет энциклопедийĕ ирĕклĕ çăлкуç шутланмасть. Энциклопедирен тĕп тӳрĕ куçарса илнĕ статьясем автор правине пăсаççĕ, вĕсене кăларса пăрахма тăратаççĕ. Эхер те статьяра ПСЭ куçарса илнĕ пай пулсан, çак текста тӳрех çĕнĕрен çырмалла. Эхер ПСЭ текста илмен пулсан, ăна çăлкуç тесе çеç (текста мар) кăтартнă пулсан, вара ПСЭ «çăлкуçсем» пайне лартмалла та {{ПСЭ}} шаблона хуратмалла.
|
- Гациский А. С. Нижегородка. Путеводитель и указатель по Нижнему Новгороду и нижегородской ярмарке. — Н. Новгород: Тип. губернскаго правления, 1875. — 60 с.(PDF)
- Кучкин В. А. Территория Суздальского и Нижегородского Великих княжеств в XIV в. // Формирование государственной территории северо-восточной Руси в X—XIV вв. / В. А. Кучкин; Отв. ред. акад. Б. А. Рыбаков. — М.: Наука, 1984. — Гл. 5.
- Пудалов Б. М. Письменные источники по истории Нижегородского края (XIII — начало XVIII века): Учебное пособие. — Н. Новгород: Изд. Нижегородского педагогического университета, 2001. (Опубликовано на сайте электронного периодического издания «Открытый текст».)
- Храмцовский Н. И. Краткий очерк истории и описание Нижняго-Новгорода. — 1859.
- Л. Л. Трубе, «Наши города» Горьковское книжное издательство, 1954 г.
Каçăсем
Чулхула Викиампарта? |
- Чулхула администрацин сайчĕ (вырăсла тата акăлчанла)
- Чулхулан чи пысăк тетел порталĕ (вырăсла)
- Чулхула администрацин сайчĕ
- Чулхула хула думин сайчĕ
- Проект корректуры ген-плана города
- Справочник «Весь Нижний Новгород»
Хура Атăл çинчи пурăнакан вырăнсем (шыв пуçламăшĕнчен шыв вăрри патне) |
|
---|---|
Орёл | сулахай юпи Орлик | сылтăм юпи Зуша | Белёв | Чекалин (Лихвин) | сулахай юпи Жиздра | сулахай юпи Угра | Калуга | Дугна | Алексин | Таруса | сулахай юпи Протва | Протвино | Серпухов | Пущино | Кашира | Ступино | Озёры | Коломна | сулахай юпи Мускав | Луховицы | Белоомут | Рязань | сылтăм юпи Проньă | Сăпас-Кисан | Шилово | Лашма | Касимов | сылтăм юпи Мăкшă | Елатьма | Дмитриевы Горы | Шиморское | Досчатое | Мурăм | сылтăм юпи Тёша | Тумботино | Павлă | сулахай юпи Клязьма | Горбатов | Желнино | Дзержинск | Бабино | Дуденево | Чулхула
|
Раççейри миллионлă хуласем | |||
---|---|---|---|
Мускав • Санкт-Петербург • Çĕн Çĕпĕр • Екатеринбург • Чулхула • Хусан • Самар • Омск • Челепи • Ростов-Тан-çинчи • Ĕпхӳ • Волгоград |
М7 «Атăл» автомагистраль çинчи (Мускавран Ĕпхӳне çити) пурăну вырăнĕсем | |||||
---|---|---|---|---|---|
| Мускав облаçĕ: Мускав (0-16)¹ | Реутов (16) | Балашиха (16-30) | Старая Купавна (36-37) | Обухово (42-44) | Ногинск (50-60) Улатимĕр облаçĕ: Киржач (98) | Покров (103)| Петушки (121)| Лакинск (150) | Улатимĕр (180—192)| Вязники (291) | Гороховец (330) Чулхула облаçĕ: Дзержинск (384, 402) | Чулхула (414) | Кстово (440) | Лысково (502) Чăваш Ен: Шупашкар (651) | Кӳкеç (660) | Çĕрпӳ (683) Тутарстан: Хусан (820) | Алапӳ | Чаллă (1055) | Мензелинск Пушкăртстан: Верхнеяркеево (1193) | Дюртюли | Кушнаренково | Ĕпхӳ (1342) мала пăхăр: М-5 «Урал» ¹ Хыткачри хисеп Мускавран миçе çухрăмне кăтартать, Чулхула облаçне çити топографих картти тăрăх, малалла GPS-карттăпа. |
|
Ку Чулхула пирки вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. |
- Файл каҫи ӗҫлемен страницӑсен йышӗ
- Википеди:Хăвăрт кăларса пăрахмалла
- Викиампар каçă статьисем
- Раççейри миллионлă хуласем
- Чулхула пирки вĕçлемен статьясем
- Ят улаштарнă хуласем
- Атăл çинчм хуласем
- Хура Атăл çинчи хуласем
- XIII ĕмĕрте никĕсленĕ хуласем
- Ленин орденĕпе чысланă хуласем
- Авалхи Руç хулисем
- Чулхула
- Раççей хулисем